Kuşkusuz birçok kişiye en sevilen aktiviteleri sorulduğunda ilk üç arasında yerini alır film seyretmek. Çocukluğumuzdan beri kimi filmler Türkçe kimi filmler ise yabancı isimleriyle hafızalarımıza kazınmıştır. Filmin ismi izleyiciyi ekrana çeken belli başlı kriterler arasındadır; belki de bu yüzden filmler yabancı dilden Türkçeye asıl ismiyle alakası olmayacak şekilde, yıllarca çevrilmiştir. Biz de çevirisini gördüğümüz anda “ne alaka yaa!” tepkisi verdiğimiz, Türkçeye katledilerek çevrilmiş 10 yabancı film listesini sizler için derledik. Hadi başlayalım!
1. American History X: Geçmişin Gölgesinde
Başarılı filmler arasında yer alan 1998 yılı yapımı olan ‘American History X’ Türkçeye çevrilirken katledilen filmler listemizin ilk sırasında. Başrol karakteri olan Derek, babasının uyuşturucu satıcısı olan siyahi biri tarafından öldürülmesinden sonra faşist bir grubun üyesi olmuştur. Bir gün, iki siyahi insanı öldürmesi sonucu, Derek hapse girer ve burada düşüncelerini sorgulamaya başlar. Bu film, kendini sorgulayan bir insanın içinde barındırdığı iki karakteri izleyenlere sunar. Başrol karakteri olan Derek, önce intikam hırsıyla dolu ve faşist hareketlerde bulunan bir Neo-Nazi; hapisten çıktıktan sonra ise kendi izinden gelen kardeşi Danny’yi bu yoldan çıkarmaya çalışan bir ağabeydir. Irkçı düşüncelerin sorgulandığı bir film olan American History X, Türkçeye ‘Geçmişin Gölgesinde’ ismiyle çevrilerek katledilen filmlerden biri.
2. One Flew Over The Cuckoo’s Nest: Guguk Kuşu
Bizleri derinden etkileyen unutulmaz o film de listemizde! Yönetmen koltuğunda Miloš Forman oturmakla beraber başrollerini Jack Nicholson ve Danny DeVito gibi başarılı oyuncuların paylaştığı efsanevi film olan Guguk Kuşu da çeviri kurbanı olan filmler arasında. Tutuklu olarak kaldığı cezaevinden kurtulmak için akıl hastası numarası yapan Randle, buradan akıl hastanesine sevk edilir. Mahkumun adeta yeni yuvası artık tımarhanedir. Başrol karakteri Randle, hastanede de aykırı davranışları ve diğer insanlarla olan ilişkilerinden dolayı dikkat çeker; bu aykırı hareketlerin ve özgürlüğüne düşkün olmasının diğer insanlara kötü örnek olacağı düşünülür. Tüm zamanların en iyi filmleri arasında görülen ‘One Flew Over the Cuckoo’s Nest’ Türkçeye çevrilirken katledilen 10 yabancı film listemizde yerini aldı bile.
3. The Intouchables: Can Dostum
Çılgınca bir arkadaşlık! Komedi-dram türünün başını çeken filmlerden biri ‘The Intouchables’ Philippe geçirdiği kaza sonucu felç kalır ve ceza evinden çıkan Driss’i bakıcısı olarak işe alır. Çevresindeki kimse Driss’in bu işin altından kalkabileceğini düşünmezken, Philippe onu işe kabul eder ve olaylar başlar. Baktığımızda tamamen farklı dünyalara ait ve zevkleri taban tabana zıt olan bu iki insan dokunaklı bir arkadaşlık kurarlar. Ayrıca filmin, Fransa’da, tüm zamanların İngilizce olmayan ‘en karlı film’ unvanını elinde tuttuğunu biliyor muydunuz? Etkileyici bir arkadaşlık ilişkisini konu alan ‘The Intouchables’ filmi de ‘Can Dostum’ olarak Türkçeye çevrilerek asıl anlamından oldukça uzaklaşmış kısacası katledilmiş!
4. The Departed: Köstebek
Ses getiren filmlere imza atan Martin Scorsese’in unutulmaz yapıtlarından biri. Oyuncu kadrosunda Leonardo DiCaprio, Matt Damon ve Jack Nicholson gibi unutulmaz isimlerin yer aldığı ‘The Departed’ filmi ‘Köstebek’ şeklinde hafızamıza çoktan kazınmıştır hiç şüphesiz. Mafya ile polis arasında geçen olaylar zinciri, başrol karakterlerinden biri olan Billy Costigan’ın (Leonardo DiCaprio), bölgenin en ünlü mafya lideri olan Frank Costello’nun ( Jack Nicholson) yanına muhbir olarak verilmesiyle başlar. Ünlü mafya lideri ise polis teşkilatı içine kendi adamı olan Colin Sullivan’ı (Matt Damon) yerleştirmiştir. Etkileyici ve sürükleyici olan senaryo bu köstebekler arasında geçmektedir adeta. Film bu köstebekler arasında geçer geçmesine de ‘The Departed’ bu düşünceden yola çıkılarak mı Türkçeye katledilerek çevrilmiştir bilemiyoruz.
5. The Hangover: Felekten Bir Gece
Türkçeye çevrilirken katledilen filmlerden bahsederken ‘The Hangover’ unutulur mu hiç? Bu listede olacağından hiç kimsenin kuşku duymayacağı bir film. Filmde, arkadaşlarının düğününden iki gün önce bekarlığa veda partisi vermek için dört kafadarın Las Vegas’a gitmesi ve burada uyuşturucu almaları sonucu meydana gelen olaylar anlatılmakta; olay şu ki ertesi gün onlar artık dört değil, üç kafadarlardır! Eğer bu üç beceriksiz ve adeta hiçbir şeyi takmayan arkadaşların, hayatın anlamını nasıl sorguladıklarını izlemek istiyorsanız durmayın! Kelime anlamı ‘akşamdan kalma’ ifadesi izleyiciye daha etkili aktarılmak istenmiş olacak ki ‘Felekten Bir Gece’ olarak akıllarımızda mıh gibi kalmış.
6. Le Fabuleux destin d’Amélie Poulain: Amelie
Biraz da Fransızca! Duyguların dili varsa bu filmle izleyiciye aktarılmak istenmiş sanki. Karakterimizin hayatı, banyo fayansının arasına yıllar önce saklanmış olan kutuyu bulduğu gün değişir ve bu kutunun sahibini aramaya başlar. Bu arayış içerisinde kendisine adeta bir söz verir eğer kutunun sahibini bulursa, hayatını iyiliğe adayacaktır. Gerçek aşkı arayan Amelie, insanlara karşılıksız olarak iyilik yapmanın dayanılmaz huzurunu ve mutluluğunu bizlere çikolata tadında anlatmak istemiş. Kült filmlerden biri olan ‘Le Fabuleux destin d’Amélie Poulain’, Fransızcadan Türkçeye çevirdiğimiz zaman “Amélie Poulain’in Muhteşem Kaderi” olarak ekranlarda izlememiz gereken bir film olacakken, sanıyoruz ki, izleyicinin aklında yer etmesi açısından ‘Amelie’ şeklinde izleyenlere aktarılmıştır. Türkçeye çevrilirken katledilen filmlerden biri olan ‘Amelie’ yıllar geçse de bizlere ufacık bir tebessüm bırakmaya devam ediyor.
7. Taken: 96 Saat
Beyaz kadın ticareti yapan bir çetenin eline düşen kız çocuğu ve önünde kızını kurtarmak için kısa bir süresi olan emekli CIA ajanı baba. Olaylar buraya kadar sıradan bir aksiyon filmi gibi gözükse de bir sorun daha vardır: Emekli CIA ajanı Bryan Los Angeles’ta, kaçırılan kızı ise Paris’tedir. Peki bu baba zamana karşı verdiği mücadeleyi kazanabilecek midir? Aksiyon filmlerinin başını çeken filmlerden, ‘96 Saat’, bir babanın kızını kurtarmak için verdiği mücadeleyi konu almaktadır. ‘Taken’ şüphesiz Türkçeye çevrilirken katledilen filmler arasında olmazsa olmazlardan!
8. There’s Something About Mary: Ah Mary Vah Mary
Evet, sizin de şimdiden “ne alaka ya” dediğinizi duyar gibiyiz! Baş rollerini Cameron Diaz ve Ben Stiller’ın paylaştığı, bizlere hala izlerken tebessüm ettiren yılların eskitemediği romantik komedi. Çekingen bir gençtir Ted ve tüm erkeklerin hayalindeki kadın ona on yedi yaşındayken mezuniyet gecesine birlikte gitmeyi teklif eder. Her ne kadar fermuar faciasından dolayı Mary ile mezuniyet gecesine gidememiş olsa da! Ne var ki Ted, on üç yıl sonra, bir dedektif vasıtasıyla tekrar Mary’nin peşine düşer ve dedektifin de Mary’ye aşık olmasıyla olaylar gelişir. Romantik komedi dediğimiz zaman hala akıllarımızdan çıkmayan ‘Ah Mary Vah Mary’ de orijinalinden çevrilirken katledilmiş kuşkusuz.
9. The Conjuring: Korku Seansı
Aksiyon, romantik, komedi, dram filmleri Türkçeye çevrilirken katledilir de korku filmleri katledilmez mi hiç? Gerçek hikayelerden uyarlandığı söylenen ‘The Conjuring’; paranormal olayları araştıran Ed ve Lorraine Warren’ın nasıl dünyaca meşhur olduklarının korkutucu hikayesini anlatıyor. Şimdiden üç filmi izleyiciyle bulaşan film, son yıllarda korku kategorisinin kaliteli serilerinden biri olarak adından sıkça söz ettiriyor. Asıl anlamı ‘Sihirbaz’ olan ‘The Conjuring’ görüyoruz ki, Türkçeye çevrilirken kendi anlamından oldukça uzaklaştırılıp katledilmiş.
10. Sweet November: Kasımda Aşk Başkadır
Türkçeye katledilerek çevrilmiş yabancı film listemizin 10. maddesinde her kasım ayı geldiğinde esprilere konu olan ‘Sweet November’ filmine yer verdik. Akıllarımıza ‘Kasımda Aşk Başkadır’ şeklinde kazınan filmde; Sara (Charlize Theron), özgürce yaşamayı seven ve erkeklerin iyi yönlerini ortaya çıkarmaya çalışan bir kadındır, Nelson ise işten başka bir şey düşünmeyen bir erkek. Sara, kendisiyle bir ay geçirmesini ve onu mutlu bir adam haline getireceğini söyler. Nelson ilk başta bu teklifi kabul etmese de daha sonra gelişen olaylarla beraber Sara’ya gelir. Aslında bir ay sonucunda herkes kendi yoluna gidecektir ama onların düşünemediği bir şey vardır: O da Aşk! Sinemanın unutulmaz romantik filmlerinden biri olan ‘Sweet November’ filmi izleyiciye tatlı ve biraz da buruk bir aşkı anlatır. Başrollerini Keanu Reeves ve Charlize Theron’ın paylaştığı ‘Sweet November’ herkesin bu listede görmek isteyeceği filmlerden. Aslında biz ‘Tatlı Kasım’ olarak zihnimizde çoktan çevirisini yapsak da ‘Sweet November’ da Türkçeye çevrilirken katledilen filmlerin kurbanlarından biri.
