Edebiyat dünyası uçsuz bucaksız bir deryadır. Okuyucuları bambaşka hayatların içine sürükleyen bir macera trenidir denilebilir. Bu deneyimin en ilgi çekici olanlarını, fantastik türdeki eserlerin sunduğu söylenebilir. Ejderhaların, büyücülerin ve efsanevi yaratıkların sıkça karşınıza çıktığı bu hikayeler, yeni bir evren yaratır ve sizi oraya davet eder. Kendi içerisinde inanılmaz bir işleyişe sahip olan bu kitaplardan ilk akla gelenler Yüzüklerin Efendisi serisidir. Dünyada en çok hayrana sahip edebi işlerden biri olarak bu çalışmanın yazarı ise J. R. R. Tolkien’dir. Orta Dünyanın değerli kurucusu Tolkien’in hayatı ve çalışmalarının bilinmeyen yönleri üzerine sizlere bir içerik hazırladık. Keyifli okumalar!
1. Hayatının İlk Yılları
Yüzüklerin Efendisi serisiyle dünyaca tanınan yazar 3 Ocak 1892 tarihinde, Güney Afrika’da dünyaya gelmiştir. Orange Free State’de doğan ünlü ismin tam adı John Ronald Reuel Tolkien’dir. Bir banka yöneticisi olan babasını yüksek ateşli rahatsızlıktan hayatını kaybetmiştir. Daha sonra annesi ve küçük erkek kardeşi Arthur ile İngiltere’de yaşamaya başlamışlardır. Burada teyzesi Jane’in Bag End adlı çiftliğinden çok etkilenmiştir. Tolkien ve erkek kardeşi, anneleri Mabel tarafından evde öğrenim görmüşlerdir. Yazarın 4 yaşına geldiğinde akıcı bir şekilde okuyup yazabildiği bilinir. Kendisinin sanata, botaniğe ve dil öğrenmeye karşı doğal bir kabiliyeti olduğu çocukluğunda belli olmuştur.
2. Gençliği ve İlk Aşkı
12 yaşına geldiğinde annesini de kaybeden yazar, kardeşleriyle beraber bir Katolik rahip tarafından büyütülmüştür. 16 yaşına geldiğindeyse hayatının aşkı Edith Mary Bratt ile tanışmıştır. Vasisi olan rahip ise bu durumdan pek hoşlanmamıştır çünkü Edith bir Protestan’dır. Tolkien’e 21 yaşına gelene kadar Bratt ile iletişim kurmamasını söyler ve o da buna uyar. 21. doğum günü geldiğinde sevdiği kadını tekrar bulur. Edith Katolik olmayı kabul eder ve ikili 1916 senesinde evlenir. Bu evlilikten 4 çocuk dünyaya gelir: John Francis, Michael Hilary, Christopher John ve Priscilla Mary Anne. Çiftin mezar taşlarında yazarın yarattığı dünyada yaşayan “Beren” ve “Luthien” karakterlerinin ismi vardır.
3. I. Dünya Savaşı Yılları
Tolkien’in Orta Dünyanın kurucusu olmak gibi her zaman göze çarpmayan, bilinmeyen yönleri de vardır. Kendisi Birinci Dünya Savaşı cephelerinde yer almıştır. İngiliz ordusunun bütün iletişim sistemlerinden sorumlu olan Signal Corps çatısı altında muharebe memuru olarak görev almıştır. Birden fazla yerde bu işi yapan Tolkien, savaşın en büyük çarpışmalarından biri olan Somme Muharebesi’nde de yer almıştır. Bu yaşadıklarının ve tanıdığı askerlerin etkileri Frodo ve Sam’in yolculuğunda kendini göstermiştir. Biri hariç bütün yakın arkadaşlarını savaşta kaybeden Tolkien’in çalışmalarında savaşın trajedisi hakkında bir bilinç vardır.
4. İlk Çalışmaları
Tolkien’in eserleri arasında fazla bilinmeyen ve Orta Dünyanın kurucusu olmak dışındaki yönleri hakkında bilgi veren çalışmalar da vardır. Bunlardan biri de Somme Muharebesi’nden döndüğü zaman yazdığı The Book of Lost Tales in Staffordshire’dır. İlk yayınlanan çalışması Londra’da faaliyet gösteren George Allen & Unvin tarafından basılmıştır. Yayınevinin bir çalışanı tarafından ikna edilen yazarın yayınlanan çalışması ise The Hobbit’tir. Aslında Tolkien, bu eseri yıllar önce kendi çocukları için yazmıştır ama 1937 senesinde yayınlandığında çocuklar kadar yetişkinler de kitabı sevmiştir. O kadar beğenilmiştir ki yayınevi bir devam hikayesi istemiştir.
5. C.S. Lewis ile Dostluğu
Tolkien yakın arkadaşları arasında bir başka İngiliz yazar olan C. S. Lewis yer alır. Hatta araları o kadar iyiymiş ki yazarın eşi Edith’in ikilinin sahip olduğu dostluğu kıskandığı söylenir. Birbirinden büyülü iki fantastik dünyanın kurucuları, Charles Williams ve Owen Barfield ile “The Inklings” adını verdikleri bir grubun parçası olmuşlardır. Her Salı günü Oxford’da bulunan “Eagle and Child” adlı barda buluşan ekip, birbirlerinin kitaplarından sayfalar okuyup bunları tartışmışlardır. Sıkı dostu Lewis’is ölümünden sonra Tolkien kızına yazdığı mektupta “Şimdiye kadar bütün yapraklarını birer birer kaybeden yaşlı bir ağaç gibi hissederdim; buysa köklere yakın bir balta darbesi gibi hissettiriyor.” demiştir.
6. Yüzüklerin Efendisi
Elbette J. R. R. Tolkien ve Yüzüklerin Efendisi artık birbiriyle özdeşleşmiş ve ayrılamayan iki kavramdır. Yazarın bu dünyayı yaratması ve yazması 10 yılını almıştır. Kendisi aslında çalışmalarının tek bir roman olmasını istemiştir ama 1954 ve 19555 yıllarında üç ayrı kitap olarak yayınlanmıştır. Tolkien, eserlerinin bir üçlemeye dönüşmesinden hoşlanmamıştır. Ünlü isim, vücut bulmuş bir mit inşa etmeyi hedeflemiş ve yakaladığı başarının pek de farkında olmamıştır. Kendi eserlerinin destansı bir kapsamı ve asil bir amacı olduğunu söyleyen yazar, bunlara ulaşmayı başaramayan uyarlama çalışmalarını reddetmiş ve eleştirmiştir.
7. Eğitimci Kişiliği
Tolkien İngiliz Dili ve Edebiyatı alanında onur derecesiyle Oxford’dan, Exeter Koleji’nden mezun olmuştur. 1925 senesinden 1959’a kadar da mezunu olduğu okulda öğretim görevlisi olarak bulunmuştur. Kendisi bir dilbilimci ve Eski İngiliz ile Eski İskandinav edebiyatında uzman bir isim olarak bilinmektedir. Bunun yanı sıra yorulmak nedir bilmeyen bir eğitimci olarak tanınır. Sözleşmesi yılda 36 ders vermesini öngörürken yazar en az 70 ders vermiştir. Bu sayının 136’ya çıktığı bile olmuştur. Bu sıkı temponun içinde ise tipik bir Oxford hocası olmamıştır. Derslerinin eğlenceli geçtiği ismin öğrencilerinden biri onun için “Sınıfı bir mead salonuna çevirebilirdi.” demiştir.
8. Bildiği ve Yarattığı Diller
Çocukluğunda fark edilen kabiliyeti olsun üniversite eğitimi olsun, Tolkien’in dillere karşı özel bir ilgisi olduğu bilinen bir şeydir. Kendisi Flemenkçe, Fransızca, Almanca, Gotik Yunanca, İtalyanca, Latince, Rusça, Sırpça ve İskandinav dilleri dahil olmak üzere on beşten fazla dil öğrenmiştir. Öğrendiği çeşitli dillerin etkileri eserlerinde de görülür. Yarattığı ilk dil ise 1910’lu yıllarda hazırladığı Latince ve İspanyolca esintili Naffarin’dir. Tolkien, yeni diller icat etmeyi bir zihin egzersizi olarak kullanmıştır. Bu çalışmalarını da yazılarında oldukça kullanmıştır. Bu kurgu dillerde şarkılar ve şiirler bile yazmıştır. Yazarın soyu tükenen dilleri yeniden yapılandırma ve yazma konusunda uğraştığı da bilinmektedir.
9. Hitler Nefreti
J. R. R. Tolkien, döneminin siyasi olayları hakkında sessiz kalmamıştır. Yüzüklerin Efendisi serisi Almanya’da yayınlanmaya hazırlanılırken yazar ve Naziler arasında bir tartışma yaşanmıştır. Nazi yönetim, kitapların ancak Tolkien kökeninin saf olduğunu kanıtlarsa basılacağını söylemiştir. Ünlü isim cevap vermek için pek çok mektup yazmıştır. Bunlardan birinde “Bu tamamen zararlı ve bilim dışı ırk doktrinine güvenilirlik kazandıracak bir şekilde güzellemekten pişmanlık duyacağını” söylemiştir. Elbette yazar, Hitler’den ve onun soyağacı ile ilgili takıntısından nefret ederdi ve ona bir keresinde “kahrolası küçük cahil” demiştir.
10. Ölümünden Sonra Yayınlanan Eserleri
Pek çok yazar yaşamları boyunca ürettikleri içeriklerle anılırlar ama Tolkien bu isimlerden biri değildir. Ünlü yazar 2 Eylül 1973’de hayatını kaybetmiştir. Ölümünden sonra birçok eseri oğlu Christopher’ın çabalarıyla yayınlanmıştır. Yaptığı karalamalar ve aldığı notlar, yayınlamak için uğraşmadığı el yazısı çalışmaları düzenlenmiş, revize edilmiş, derlenmiş ve baskıya hazırlanmıştır. Bu çalışmalar ve yaşadığı sürede hazırladığı diğer eserleri yıllar boyunca onlarca kez yayınlanmıştır. Tolkien’in ölümünden sonra yayınlanan çalışmaları arasında The History of Middle Earth, Unfinished Tales, The Children of Hurin ve en ünlü olan, Tolkien’in yazdığı ilk işlerden The Silmarillion bulunur.
