Teknolojinin Yükselişiyle Gerçekleşen 4. Sanayi Devrimi

Gelişen teknolojiler, gün geçtikçe yaygınlaşan veri iletişimi ve genişleyen bilgi ağı ile daha etkili hale gelmektedir. Bu gelişmeler doğrultusunda 4. Sanayi Devrimi, bilişim teknolojileri ile endüstriyi bir araya getirmeyi hedeflemektedir. Şirketlerin geleceği açısından oldukça önemlidir. Bu devrim ile üretim ve yaşam alanlarının akıllı donanımlara sahip olması ve sistemlerin birbiri ile entegre olarak çalışması sağlanmaktadır. Teknolojinin yükselişiyle hayatımıza giren yeni kavramlar ve bunlar ile gerçekleşen 4. Sanayi Devrimi veya diğer adıyla Endüstri 4.0, endüstriye yeni bir boyut kazandırmıştır. Bu devrimi, onu oluşturan temel kavramlar üzerinden anlatan bir liste hazırladık. Keyifli okumalar!

1. Yapay Zekâ

Yapay zekâ kısaca, makinelerin sahip olduğu zekâdır. Makinelere, cihazlara veya farklı nesnelere yerleştirilen çiplere ve sensörlere yüklenen yazılım ve algoritmaların, insan zekâsını taklit etmeye çalışan bilgisayar programları tarafından kullanılmasıdır. Yapay zekâ ile akıllı hale getirilen makine ve cihazlara insanların yapabildiği veya yapmakta zorlandığı her şeyin yaptırılabilmesi hedeflenmektedir. Endüstri 4.0 da, önceden insanlar tarafından yapılan işleri yapay zeka teknolojisi ile geliştirilen akıllı robot işçilere bırakma hedefindedir. Teknolojinin yükselişiyle otomasyon sistemlerinin yapay zekâ kontrolüne geçmesi 4. Sanayi Devrimi ile gerçekleşen yeniliklerdendir.

2. Nesnelerin İnterneti

Nesnelerin interneti, nesnelerin birbiriyle ya da daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağıdır. Veri alışverişi yapmak ve sistemleri bağlamak için sensörler, yazılımlar vb. teknolojiler kullanır. Nesnelerin interneti ile bir iş yeri veya fabrikadaki farklı kaynaklardan verilerin toplanması, çoğaltılması ve organize edilmesi mümkündür. Süreç kontrollerini hızlandırmaktadır. Örneğin, bir otelin odalarındaki karbonmonoksit oranı sensörler yardımıyla ölçülebilmekte ve yönetici sisteme iletilebilmektedir. Yönetici sistem de, belirli bir eşik aşıldığında elektrik/gaz vanalarının kapatılmasını ve odalardaki yangın musluklarının açılmasını denetleyebilmektedir.

3. Bulut Teknolojisi

Bulut teknolojisi, verilerin bilgisayar sabit diskinde depolanması yerine; üçüncü hizmet sağlayıcıları tarafından internet aracılığıyla erişim sağlanabilecek şekilde fiziksel veya sanal sunucularda saklanmasıdır. Dropbox, Gmail, Netflix gibi bulut altyapısına sahip hizmet sağlayıcıları tarafından kullanıcılara ait dosyaların depolanması ve internet üzerinden bunlara erişilebilmesi, bu teknolojinin örneğidir. Bulut bilişim pazarının her geçen gün büyümesini etkileyen faktörlerden biri şirketlerin donanıma bütçe ayırmak yerine bulut sağlayıcılarını kullanmak istemesidir. Bununla birlikte bu teknoloji; altyapı karmaşasını ortadan kaldırır, çalışma alanını genişletir ve verileri korur.

4. Büyük Veri

Büyük veriyi; değişik kaynaklardan toplanan medya paylaşımları, ağ günlükleri, içerikler, fotoğraflar, videolar gibi verilerin tümünün, anlamlı ve işlenebilir biçime dönüştürülmüş hali olarak tanımlayabiliriz. Büyük veri firmaların sunucu ihtiyacını azaltmakta, üretim için gereken bilgiye ulaşmalarını kolaylaştırmaktadır. İyi analiz edildiğinde şirketlerin doğru şekilde stratejik plan yapmalarına, riskleri iyi yönetmelerine ve inovasyon yapmalarına imkân sağlayabilmektedir. Maliyet avantajı sağlayan büyük veri sistemleri, internet erişimine açık olduğu için siber güvenlik konusunu da önemli hale getirmektedir.

5. Eklemeli Üretim

Karşımıza 3D Baskı kavramıyla çıkan eklemeli üretim, belli bir malzemenin üst üste eklenmesiyle yapılan üretimdir. Bu sayede kısa sürede parça üretilebilmekte, tasarım değişikliği yapılabilmektedir. Maliyet ve süre açısından oldukça kârlıdır. Tasarım sınırlarını ortadan kaldırır, yapılması güç parçalar üretmede etkilidir. Ürün optimizasyonunu hızlandırır. Hızlı prototip oluşturur. Eklemeli üretim süreci, son yıllarda hızla gelişerek hayatın önemli alanlarına yayılmıştır. Çeşitli endüstrilerde, sayısız faydalar sağlayan eklemeli üretim ile inovasyon ve tasarımın sınırlarını zorlamak mümkündür ve düşük maliyetlerle hızlı şekilde kaliteli ürünler üretilmektedir.

6. Siber Fiziksel Sistemler

Fiziksel dünya ile siber alanı internet aracılığıyla birbirine bağlayan sistemlerdir. Bu sistemler sensörlerle desteklenmiş olup, fiziksel dünyadaki hareketleri internet hizmetleriyle toplayarak nesnelerin global etkileşimini sağlamaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler hizmet, tasarım, imalat, lojistik alanlarında değişiklikler meydana getirmiştir. Fiziksel sürücüler ve mikro kontrolcüler arasındaki derin entegrasyon endüstri 4.0 sürecinde araç ve makinelerin kendi kendine kontrolünü ve otomasyonunu mümkün kılmaktadır. Nesnelerin interneti ile birlikte geniş bir iletişim ağı yaratan siber fiziksel sistemler, Endüstri 4.0’ı oluşturan önemli faktörlerdendir.

7. Artırılmış Gerçeklik

Çeşitli uygulama alanları olan artırılmış gerçeklik, gerçek dünyadaki çevrenin ve içindekilerin, bilgisayar tarafından üretilen video, ses, grafik verileriyle zenginleştirilerek meydana getirilen fiziksel görünümüdür. Kısaca gerçekliğin bilgisayar tarafından değiştirilmesi ve artırılmasıdır. Bu uygulamalarda 3D görsel efektlerin yanında ileri ses uygulamaları ile eş zamanlı takip imkânı bulunmaktadır. Kullanıcılar gerçeklik ortamını oluşturan bilgiler ve çevredeki diğer ögeler ile etkileşime girebilir. Artırılmış gerçeklik ile üretim süreçleri uzaktan anlık olarak takip edilebilmekte, gerektiğinde müdahalede bulunulabilmektedir.

8. Akıllı Fabrikalar ve Akıllı Şehirler

Akıllı fabrikalar; üretim süreçlerinde verimliliğin artırılmasını, anlık takiplerin gerçekleştirilmesini, uzaktan müdahale yapılmasını sağlayan otomasyon sistemleri ile donatılmış fabrikalardır. İnsan kontrolünün minimuma indirgendiği akıllı fabrikalarda üretim sürecinin detayları, aksaklıkları kolayca görülebilir. Akıllı şehirler ise, hizmetlerin verimliliğini optimize etmek ve vatandaşlarla bağlantı kurmak için bilgi iletişim teknolojileri ile nesnelerin interneti ağına bağlı cihazları entegre etmektedir. Ulaşım sistemlerini, enerji santrallerini, su şebekelerini, atık yönetimini okulları, hastaneleri ve türlü hizmetleri yönetmek için vatandaşlardan, cihazlardan toplanan verileri analiz etmektedir.

9. Yatay ve Dikey Entegrasyonlar

Yatay entegrasyon, bir sektördeki değer zincirinin aynı seviyesinde faaliyet gösteren başka bir şirketi devralmak olarak tanımlanabilir. Buradaki amaç, aynı müşteri tipine hitap eden bu şirketlerin pazardaki paylarını artırmaktır. Şirketler, belirsizlikleri azaltmak, AR-GE faaliyetlerine önem vererek rekabet gücünü ve piyasa değerini artırmak amacıyla yatay entegrasyon sistemine dahil olmaktadır. Dikey entegrasyon ise, aynı üretim dikeyindeki iş operasyonlarını satın almayı ifade etmektedir. Ulusal ve küresel ölçekteki entegrasyonlarla, üretim süreçlerinde yaşanan değişikliklere veya oluşabilen sorunlara hızlıca cevap verilmektedir.

10. Kısaca

Endüstri 4.0 temelde bilgi iletişim teknolojileri ile endüstriyi bir araya getirmeyi hedefleyen bir devrimdir. Endüstri 4.0 stratejisi ile üretim süresi, maliyetler ve üretim için ihtiyaç duyulan enerji miktarında azalma sağlanabildiği gibi üretim miktarı ve kalitesinde artış görülebilmektedir. Şirketler için 4. Sanayi Devrimine uyum sağlamak, gelecekte var olma ve rekabet üstünlüğü sağlama açısından önem taşımaktadır. Teknolojinin yükselişiyle hayatımıza giren 4. Sanayi Devrimi ve beraberinde gerçekleşen yenilikler; endüstride yeni bir çağ başlatarak hizmet alanlarını, iş modellerini, ürünlerin kullanım ömrünü ve daha birçok faktörü büyük ölçüde değiştirmektedir.