Dijital dünyanın gelişmesiyle birlikte tasarımsal düşünme oldukça önemli bir hal aldı. İnsanlar kelimelerden daha çok görsel uyaranlara dikkat eder hale geldi. Bu sebeple ihtiyaçlara yönelik içerikleri estetik ve özgün biçimde tasarlamak uzun uzun faydalarını anlatmaktan daha işlevsel bir metot oldu. Durum böyle olunca tasarımsal düşünme becerisinin önemi de arttı. Artan önemle beraber tasarımsal düşünme yeteneğinizi geliştirmeye hevesliyseniz buna yönelik hazırladığımız altın tavsiyeler listemize mutlaka göz atmalısınız. Keyifli okumalar!
1. Aktif Bir Gözlemci Olun
Tasarımsal düşünme yeteneğini geliştirmenin ilk adımı aktif bir gözlem yapmaktır. Çoğu zaman çevremizle ilgilensek de aktif gözlem ilgilenmekten öte daha büyük bir çaba gerektirir. Gözlem yaparken çevreyi analiz etmek, farklı sorular sorarak cevaplar üretmek aktif gözlemdir. Tasarım odaklı düşünme becerinizi geliştirmek istiyorsanız aktif bir gözlem yapın ve çevrenize sorular sorun. Çevrenizde doğal ya da yapay tasarım olarak değerlendirebileceğiniz ürünleri inceleyin. Bu ürünü hangi özelliklerinin tasarım yaptığını değerlendirin. Ne olursa daha iyi bir tasarım olurdu, neler eksik gibi sorularla kendi fikirlerinizi üretin ve sınırları zorlayın.
2. Araştırma Yapın
Araştırma yapmak hemen hemen her konuda olmazsa olmaz bir aşamadır. Tasarımsal düşünme yeteneği de iyi bir araştırmadan bağımsız gelişemez. İyi bir tasarım bir soruna çözüm üretir ya da belirli bir hedef doğrultusunda ortaya çıkar. Araştırma yapmak sorunları ve ihtiyaçları doğru saptamanızı sağlar. Doğru saptanmış ihtiyaçlara uygun çözümleri yine yaptığınız araştırmalar sayesinde getirebilirsiniz. İhtiyaç analizinin yanı sıra diğerlerinden ilham almak da tasarımsal düşünme yeteneğinizi geliştirir. Öncü tasarımcıların çalışmalarını takip edin. Tasarım süreçlerini inceleyin. İyi tasarımcıları diğerlerinden ayıran özellikleri belirleyin. Bunların her biri iyi bir araştırma ile öğrenilecek şeylerdir.
3. Hedef Kitle ile Empati Kurun
Tasarımsal düşünme becerisini baltalayan en önemli unsur kendi varsayımlarımızla hareket edip gerçekte diğerlerinin neye ihtiyaç duyduğunu bir kenara atmaktır. Öznel yorumları bir kenara bırakıp hedef kitlenin neye ihtiyaç duyduğuna önem vermek bir tür gerekliliktir. Her tasarımın bir hedef kitlesi vardır ve iyi bir tasarımcı muhataplarını anlar. Diğerlerini anlamanın en iyi yolu ise onlarla empati kurmak yani duygudaş olmaktır. Kendinize hedef kitlenin yerinde olsaydınız beklentilerinizin neler olacağını sorarak diğerleriyle duygudaş olmaya başlayabilirsiniz. Bu sayede sorunları daha doğru bir şekilde saptar ve fikirlerinizdeki eksiklikleri daha iyi fark edersiniz.
4. Fikir Alışverişinde Bulunun
Bilgisine ve deneyimine güvendiğiniz kişilerle fikir alışverişinde bulunmak size yeni ufuklar açacak yegane şeydir. Hiç farkında bile olmadığınız noktalarda aldığınız geri bildirimlerle farkındalık kazanabilirsiniz. Fikirlerinizi diğerleriyle paylaşarak harekete geçme öncesi tasarımlarınızı test etme fırsatı bulursunuz. Saygı duyduğunuz kişilerle fikirlerinizi paylaşarak nasıl daha iyi olabileceğinizi öğrenebilirsiniz. Fikir alışverişinde bulunmayı empati kurmanın bir sonraki aşaması olarak da düşünebilirsiniz. Hedef kitlenizin duygularını öngörmekten öte gerçek geri bildirimler tasarımsal düşünme becerinize önemli katkılar sağlayacaktır.
5. Sorunlara Yeni Çözümler Üretin
Çevrenizdeki sorun ve ihtiyaçları doğru saptayabiliyorsanız bir sonraki aşama onlara uygun çözümler üretmektir. Tasarımsal düşünmenin temelinde insan odaklı ve ihtiyaca yönelik çözümler üretmek yatar. Saptadığınız sorunlara düşünce düzeyinde de olsa çözümler üretmek tasarımsal düşünme yeteneğinizi geliştirmeye yönelik verilecek altın tavsiyeler arasında önemli bir yere sahiptir. Dünyayı kurtarmanızı beklemiyoruz. Önemli olan kendi fikirlerinizi üretmeniz. İhtiyaçlara kendi çözümlerinizi üretmeniz fikirlerinizi ve tasarımlarınızı fayda ve yaratıcılık bakımından geliştirecektir. Çözüm önerilerinizi hayata geçirmek tamamen kendi tasarımınızla ortaya faydalı bir ürün çıkarmak demektir.
6. Yenilikleri Takip Edin
Tasarımsal düşünme yeteneğinizi geliştirecek bir diğer şey çağı ve yenilikleri takip etmektir. Her dönem kendine has ihtiyaç, imkan ve estetik değerlere sahiptir. Bu değerleri yakından takip ediyor olmanız sizin de çağa ayak uydurmanızı sağlar. Günümüzde tasarım alanı büyük bir oranda dijitale kaymış durumdadır. Yani yalnızca tasarımsal düşünme becerisine sahip olmak çağın ihtiyaçlarına cevap vermenize yetmeyecektir. Kendinizi ortaya çıkan yeni alanlarda geliştirmelisiniz. Örneğin en azından bir dijital tasarım uygulamasında etkin bir düzeye gelmelisiniz. Bu sayede yeni gelişen alanlarda fikirlerinizi sunma fırsatı bulursunuz.
7. Yaratıcı Düşünme Becerinizi Geliştirin
Yaratıcı düşünmek tasarımsal düşünme yeteneğinizi geliştirmeye yönelik verilecek altın tavsiyeler arasında belki de en önemlisi diyebiliriz. Hedef kitlenin beklentileri ve ihtiyaçlarının önemli olması tasarımlarınızın yaratıcılıktan uzak, yalnızca ihtiyaç odaklı olması anlamına gelmez. Yaratıcılık bu işin önemli bir parçasıdır. Birçok fikir ve tasarım ihtiyacı karşılayabilir ancak yalnızca yaratıcı ve özgün olan tasarımlar kalıcı olur. Öncülerden ilham almanız tasarım yolculuğunda size bir rehber olsa da kendi tarzınızı geliştirmelisiniz. Fikirlerinize özgünlük imzasını atın ve taklitlerden uzak durun. Kendi zihninizin ürünü olan ve denenmemiş tasarımlar üzerinde kafa yorun.
8. Fikirler İçin Not Tutun
Tasarımsal düşünmenin yanı sıra düşünülenlerin kalıcı olması da önemli bir kriterdir. Çoğu zaman daha sonra hatırlayacağımızı düşünerek fikirlerimizi not almayız. Ancak bunun büyük bir bahane olduğunu unutmayın. Hiçbir fikir ilk düşünüldüğü gibi hatırlanamaz. Bu sebeple aklınıza gelen tasarım fikirlerini ister telefona isterseniz bir deftere vakit kaybetmeden not alın. Not aldığınız fikirleri çizimlerle de destekleyerek sonrasında daha detaylı hatırlama imkanı bulabilirsiniz. Not almak hatırlamanın yanı sıra fikirler üzerinde daha derinlemesine çalışma fırsatı da sunar. Kağıt üzerindeki fikirler dallanıp budaklanarak daha kapsamlı tasarımlara dönüşebilir.
9. Eleştiriye Açık Olun
Tasarım fikirlerinizi diğerlerine sunmanız onlardan her zaman onay alacağınız anlamına gelmez. Fikirlerinizde zaman zaman farkında olmadığınız eksiklikler olabilir. Dışarıdan bir göz bu eksiklikleri daha objektif bir biçimde değerlendirebilir. Diğerlerinin olumlu-olumsuz eleştirilerini ciddiye alın. Bu değerlendirmeler kendinizi geliştirmeniz noktasında önemli fırsatlardır. Tasarım odaklı düşünme becerisi gelen eleştirilere karşı tasarım fikirlerinizi daha da güçlendirerek gelişecektir. Bazen eleştiriler çok gerçekçi olmayabilir. Bu noktada hevesinizin kırılmaması ve yaratıcılığınızı kaybetmemek adına eleştirilerin haklılık payını da iyi değerlendirmelisiniz.
10. Çalışın, Çalışın ve Çalışın!
İlhamın oturduğunuz yerden geleceğini sananlardansanız size kötü haberlerimiz var. Maalesef işler bu şekilde yürümüyor. Tasarımsal düşünme becerisi ilham gelsin ya da gelmesin gelişebilir. Bunun için tek gereken disiplinli bir çalışmadır. İlk tasarımlarınızın bir modern sanat müzesi kalifiyesinde olmasını bekleyemezsiniz. Ancak bu sizi yıldırmamalı da. Her denemede geliştiğinizin farkında olun. Eksiklerinizi iyi saptayın ve bir sonraki denemede bu eksikleri gidermek için çabalayın. Başlarda tasarımsal düşünme mekanik bir çaba gerektirse de bir süre sonra çalışmalarınızda otonomi kazanarak özgün tasarımlar ortaya koyacaksınız. Olamaz, mümkün değil, pek sanmıyorum gibi olumsuz düşüncelerden de uzak durun.
