Sporu güzel kılan şey, her ne kadar mücadele ve rekabet duygularını iliklerinize kadar hissettirmesi olsa da geçmişten bugüne dostluğun ne kadar önemli olduğunu da izleyenlere hatırlatıyor. Centilmen sporcular başarının sadece maç kazanmak olmadığını, ahlak ve adaletin en büyük başarı olduğunu fair play davranışlarıyla gösteriyor. Sergiledikleri adil davranışlarla izleyenlerini gururlandıran sporcular; akıllarda unutulmayacak bir iz bırakıyor. Sportmenliğin ölmediğini gösteren ve fair play konusunda spor tarihine geçen en iyi örnekleri sizler için derledik. Keyifli okumalar!
1. Bobby Jones
Efsane golfçü Bobby Jones, başarılı bir oyuncu olmasının yanı sıra gösterdiği fair play davranışıyla kişiliğini de ortaya koymuştur. Kariyerinin başlarında Amerika Açık Golf Turnuvası’nda çıktığı final maçında topu atmak için düzenleme yaparken yanlışlıkla eliyle topa dokunarak hatalı bir vuruş gerçekleştirmiştir. Ancak izleyenler ve hakemlerde dahil kimsenin bu hatalı vuruşu görmediğini kararın kendisine ait olduğunu söylemişlerdir. Başarılı golfçü Jones; kendisini de kızarak bu atışın faul olduğu konusunda ısrar etmiştir. Hakemler Jones’un bu ahlaki davranışı karşısında şaşkınlık içerisinde kalmışlardır. Jones bu hatasını söylemesiyle birlikte maçı bir sayıyla kaybetmiştir. Ancak bu fair play örneği karşısında Jones’a Amerikan Golf Birliği tarafından “Bob Jones Ödülü” adında sportmenlik ödülü verilmiştir.
2. Judy Guinness
İngiliz eskrim oyuncusu Juddy Guinnes; 1932 yılı Los Angeles Yaz Olimpiyatları sırasında çıktığı maçı kazanarak altın madalya ödülüne sahip olmuştur. Ancak Avustralyalı rakibi Ellen Preis’e karşı oynadığı bu maçı değerlendiren jürilerin eksik puanlama yaptığını söylemiştir. Oynadıkları maçta rakibine jüri tarafından 2 puan eksik verildiğini ve aslında altın madalyayı kendisinin değil onun hakkettiğini dile getiren Guiness; spor tarihine geçen fair play örnekleri arasında en iyi davranışı göstermiştir. Başarılı oyuncu o maçtan altın yerine gümüş madalya kazansa da gösterdiği bu etkileyici davranışıyla o yılın fair play galibi seçilmiştir. Bu centilmen davranışıyla birlikte kazanma hırsının törpülenebileceğini ondan sonraki nesillere de göstermiştir.
3. John Landy
Alanında ünlü atlet John Landy; 1956 yılında yapılan Avustralya Ulusal Şampiyonası’na hem maçı kazanmak hem de daha önce kıramadığı rekoru kırabilmek için katılmaya karar vermiştir. Yarışın ortalarında onun bir gerisinde bulunan rakibi Ron Clarke dengesini kaybederek yere düşmüştür. Yarışı birinci götüren Landy; diğer rakiplerinin aksine geri dönerek rakibinin ayağa kalkmasına yardım etmiştir. Landy’nin bu yardımı rakiplerinin onu geçmesine fırsat tanımıştır. Ancak Landy; yarış esnasında geriye dönüp rakibini ayağa kaldırarak çok değerli saniyeler kaybetmesine rağmen yarışı kazanmayı bilmiştir. Gösterdiği centilmenlikle birlikte maçı kazanan ünlü atletin izleyenleri hem büyük bir şaşkınlık hem de büyük bir gurur yaşamıştır. Spor tarihinde gösterdiği bu davranışla takdiri hak etmiştir.
4. Stirling Moss
İngiliz Formula-1 yarış pilotu Stirling Moss; sporcu kariyeri boyunca hiç birinci olamamıştır. Ancak birçok başarısıyla birlikte hayatı boyunca “Dünya Şampiyonluğunu asla kazanamayan en büyük sürücü” olarak tanımlanmıştır. Büyük sürücü olmasının bir diğer sebebi sahip olduğu sportmen ruhu olmuştur. 1958 Formula 1 Dünya Şampiyonası’nda birinci olma ihtimali çok yüksekken centilmenliği profesyonelliğinin önüne geçmiştir. Rakibi Mike Hawton’a yarışa daire tavsiyeler vermesinin yanı sıra yaptığı hata sonucu ceza verilirken Moss onu korumuştur. Bu şekilde rakibinin ceza almasının önüne geçen ünlü yarışçı belki de hayatı boyunca bir kere bile birinci olma şansını elleriyle vermiştir. Spor tarihine geçen bu eşsiz davranışıyla en iyi fair play örnekleri arasında yer almıştır.
5. Eugenio Monti
1964 yılında gerçekleştirilen Avusturya Kış Olimpiyatları’na katılan başarılı İtalyan kızakçı Eugenio Monti’nin başına ilginç bir olay gelmiştir. İki kişilik kızaklarla yapılan bu spor yarışında İtalya’yı temsil eden Monti; tam bitiş çizgisine yakın bir yerde İngiliz rakibi Tony Wash tarafından önü kesilerek bitirmesi engellenmiştir. Ancak bunun kasıtlı olarak yapılmadığı ortaya çıkmıştır. Rakibi Wash’ın kızağının kırılıp devrilmesi sonucu önünün kesildiği anlaşılmıştır. Bunu gören ünlü sporcu kendi çifte kızağını rakibine vererek yarışa dönmesini sağlamıştır. Netice de yarışı kazanan Monti; bu hareketiyle gönülleri de kazanarak Fair Play Ödülü’nü almıştır. Ancak birinci olduğu için verilen ödülü, rakibinin şanssızlığı üzerine kazanmış olma ihtimaline karşı kabul etmeyerek gösterdiği adil davranışıyla tarihe adını yazmıştır.
6. Gary Lineker
Eski İngiliz milli futbolcu tam adıyla Gary Winston Lineker; futbol kariyeri boyunca önemli başarılara imza atmıştır. Bu başarılarının yanı sıra centilmenliğiyle de öne çıkmaktadır. Futbolun çekişmeli ve rekabetçi yapısında hiçbir zaman çizgisini bozmayan efsane golcü Lineker; profesyonel futbol hayatı boyunca tek bir sarı kart bile görmemiştir. Kariyerinin ilk 15 senesi süresince de hiç kırmızı kart görmeyen Lineker; sportmenliğini tüm dünyaya göstermiştir. Bu başarısını FİFA Fair Play Ödülü’nü alarak taçlandırmıştır. Futbolun agresif davranışlar olmadan, etik kurallar çerçevesinde adilce oynanabildiğini göstermiştir. Bu centilmenliğiyle beraber tarihe geçen fair play örnekleri arasında en iyi başarılardan birine sahip olmuştur.
7. İsmet Karababa
Başarılı Türk kaleci İsmet Karababa; 1982 yılında Derbentspor-Çumraspor maçında gösterdiği etkileyici davranışıyla adını tarihe kazımıştır. Maçın ortalarında karşı takımın oyuncusu tarafından atılan gol pozisyonunun geçerli olup olmadığı tam anlaşılamamıştır. Kaleci Karababa’ya hakem tarafından topu çıkartıp çıkartmadığı sorulmuştur. Tüm dürüstlüğüyle cevap veren Karababa; pozisyonun gol olduğunu söyleyerek rakip takımın öne geçmesine imkân sağlamıştır. Bu centilmen hareketi kalecisi olduğu Derbentspor takımının küme düşmesine yol açmış olsa da Karababa; adaletten yana olmuştur. Dürüstlüğüyle kalpleri kazanan kaleciye 1983 yılında “Dünya Fair Play Baron Coubertin Büyük Ödülü” verilmiştir. Karababa; bu ödüle layık görülen ilk Türk sporcu olarak tarihe geçmiştir.
8. Alpay Özalan
1996 Avrupa Futbol Şampiyonası’ndaki Hırvatistan-Türkiye karşılaşmasındaki davranışıyla olay olmuş ünlü futbolcudur. Maçın sonlarına doğru Hırvatistan takımının forvet oyuncusu Goran Vlaović kontra atak yakalamıştır. Sahanın belki de 90 metresini rakibiyle koşan Özalan; rakibine karşı faul yapmamıştır. Vlaović topu ağlarla buluşturarak takımını 1-0 öne geçirmiştir. Böylece Türkiye Hırvatistan’a karşı yenilmiştir. Bir hamlede bulunsa rakibinin gole gidemeyeceğini bilmesine rağmen onu yere düşürmemeyi tercih etmiştir. Bu centilmence hareketinden dolayı UEFA tarafından Fair Play ödülüne layık görülmüştür. Günümüzde hala gösterdiği sportmenlik örneği tartışılmaktadır. Kimine göre bir hata kimine göre de en iyi fair play örneğidir.
9. Oliver Kahn
Tam adıyla Oliver Rolf Kahn ünlü Alman kalecidir. 2001 yılında Bayern Münih ile Valencia Şampiyonlar Ligi final maçında Bayern Münih takımının kaleciliğini yapmıştır. Bu maçta sergilediği davranışla tüm izleyenleri göz yaşına boğmuştur. Karşı takım Valencia’nın kalecisi Santiago Canizares devre arasında annesinin ölüm haberini almıştır. Teknik direktörünün ısrarlarına rağmen maça devam etmiştir. Maç Khan’ın 3 penaltı kurtarışlarıyla kazanılmıştır. Maçın bitişinde içinde tuttuğu acıyla kendini yere atarak ağlamaya başlayan rakip kaleci Canizares’in yanına Kahn koşmuştur. Takımını zaferle buluşturan başarılı kaleci Kahn; arkadaşlarıyla sevinmek yerine ilk olarak rakibine giderek acısını paylaşmıştır. Gösterdiği bu hareketle Fair-Play ödülü almaya hak kazanmıştır.
10. Paolo Di Canio
İtalyan futbol oyuncusu Paolo Di Canio; West Ham ile Everton arasında oynanan maçta gösterdiği fair play örneğiyle tarihe geçmiştir. Skorun 1-1 olduğu maçta uzatmalara gidilmiştir. Uzatmalar sırasında Everton takımın kalecisi hamle yapmak amacıyla kendi kalesini terk etmiştir. O esnada rakip kaleci yaşadığı sakatlık nedeniyle acıyla kendini yere atmıştır. Tam o anda sağdan gelen ortayla topu boş kaleye atıp maçı kazanmak yerine gelen topu eliyle tutmuş ve sakatlanan rakibini göstererek oyunun durdurulmasını tercih etmiştir. Oyun durur durmaz rakip kaleciye koşan Di Canio; maçı kazanma hırsına yenik düşmeyerek centilmence bir davranış sergilemiştir. Maç berabere bitmiştir. Di Canio; bu davranışıyla yeni nesillere örnek olmuştur.
