Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

5 dk okuma süresi


Her yıl milyonlarca yeni bilimsel araştırma makalesi yayımlanır ve yıldızların evriminden iklim değişikliğinin devam eden etkenlerine kadar pek çok bilinmeyen noktaya ışık tutulur. Her yıl çıkan bu kadar makalenin ardından neyin önemli, neyin ilginç ve neyin safsata olduğunu öğrenmek bir hayli zor olabilir. Bu sebeple son yıllarda bilim dünyasında yaşanan ve dünyamız, evrenimiz ve kendimiz hakkında ne kadar az şey bildiğimizi gösteren en önemli gelişmeler neler, sizler için derledik. Keyifli okumalar!

1. Yakın Bir Akraba

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

Güney Afrika’da bir kazısında bulunan Homo Naledi’nin tarihi 335 bin ile 236 bin yıl arasında dayanmakta. Bu tarihler de bizim türümüz olan Homo Sapienler ile yollarının kesiştiği anlamına gelmektedir. Homo Sapienlere göre daha küçük bir kafatasına ve 50 kiloya ulaşabildiği tahmin edilebilen ağırlıklarıyla Sapienlerden daha büyük bir vücuda sahipti. Homo Sapienler ile primatlar arasındaki geçiş türlerinden biri olduğuna inanılan Naledi’nin vücudu her iki türden de özellikler taşımaktadır. Bu keşifle birlikte antik insan akrabalarının kemiklerinin mağara kazılarında ve tortu birikintilerinde bulunmayı beklediği düşünülmektedir.

2. Evrenin Ölçülmesi

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

Albert Einstein 1915 yılında genel görelilik kuramını ilk yayınladığı zaman muhtemelen 100 yıl sonra gökbilimcilerin kuramın tahminlerini şimdiye kadar yapılmış en karmaşık araçlardan bazılarıyla test edeceklerini ve hipotezinin her testi geçeceğini hayal bile edemezdi. Genel göreliliğin tahminlerinden biri olan kara deliklerin ya da uzayda sonsuz yoğunluğa ve sonsuz küçük hacme sahip yer çekimi noktaları Event Horizon Teleskop iş birliği tarafından kanıtlandı. Çok yakına sapan tüm madde ve ışığı tüketerek, kara deliğe düşen aşırı ısınmış bir diskin görüntüsünü alan bilim insanları 2019 yılının Nisan ayında elde ettikleri görüntüyü insanlarla paylaştılar.

3. Belgelenen En Sıcak Yıllar

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

Bilim insanları fosil yakıt tüketiminin Dünya’nın sıcaklığına etkisine neredeyse 100 yılı aşkın bir süredir inceliyorlar. 1912 yılında yayınlanan bir makalede o günlerde yılda iki milyar ton kömürün yakıldığını ve oksijenle birleştiği zaman her yıl 7 milyar ton karbondioksitin atmosfere salındığını ve bunun etkilerinin birkaç yüzyıl içinde görülebileceği belirtildi. Sadece bir yüzyıl sonra ise ülkemizde de artan orman yangınları, düzensiz iklimler ve gittikçe ısınan yaz aylarıyla makalenin ne kadar doğru olduğu kanıtlandı. 2016 yılı 139 yıldır kayıt edilen sıcaklık girdileriyle karşılaştırıldığı zaman şu ana kadar ölçülen en sıcak yıl oldu.

4. Gen Düzenlemeleri

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

DNA’nın sarmal yapısının 1950 yıllarında keşfedilmesinden sonra organizmanın fonksiyonunu değiştirecek DNA değişimlerini yapmak bilim insanlarının hayali olmuştu. Genetik anlamda her ne kadar pek çok yenilik kaydedilse de 2018 yılında Çinli araştırmacılar insan embriyosundaki DNA ile etkileşime geçerek ikiz kız çocukların doğmasını sağladılar. İkizlerin genleri aynı zamanda HIV virüsüne daha dayanıklı olması adına düzenlendi. Her ne kadar son yıllarda bilim dünyasında tartışmalı da olsa yaşanan en önemli gelişmeler arasında olsa da insan üzerinde yapılan genetik denemeler bilim dünyasını ikiye ayırdı ve kimileri tarafından etik olmayan ve tehlikeli bir araştırma konusu ilan edildi.

5. Yeni Dünyalar

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

Optik alanındaki gelişmeler neticesinde oldukça ilerleme kaydeden teleskop teknolojisi sayesinde Kepler ve TESS teleskopları başka yıldızların etrafında dönen binlerce gezegen buldu. Sıcak gaz gezegenlerden, sıvı veya katı karışımlardan oluşan gezegenlere ve hatta içinde yaşam için gerekli materyaller bulunan süper Dünyalara kadar binlerce gezegen bulmayı başardı. Dünya benzeri pek çok alternatif gezegen bulan teleskoplar son yıllarda bilim dünyasında yaşanan ve bizleri heyecanlandıran en önemli gelişmeler arasında yerini almayı başardı. 2018 yılında görevini tamamlayan Keppler teleskopu yerini TESS’e bıraktı.

6. Dinozorların Rengi

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

Yapılan kazılarla her gün yeni verilere ulaşan paleontoloji alanı 125 milyon yıl önce Çin’de yaşamış bir dinozor olan Sinosauropteryx’in fosilleşmiş tüylerindeki renk içeren pigment hücrelerinin analizi ile dinozorun kırmızımsı ve kahverengi tonları renginin olduğunu ortaya çıkardı. Fosilleşmiş pigmentlerin incelenmesi, tarih öncesi yaşam hakkında yeni bilgilerin öğrenilmesinde renklerin çevre ile uyum ve kamuflaj gibi hayatta kalma stratejilerine yardımcı olduğu düşünüldü. Fosilleşmiş pigmentlerin incelenmesi son yıllarda bilim dünyasında yaşanan ve yaşanacak paleontolojik araştırmalarda önemli bir rol oynayarak en önemli gelişmeler arasında yerini aldı.

7. Temel Kütle Biriminin Yeniden Tanımlanması

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

Dünyanın dört bir yanındaki ölçüm bilimcileri, temel kütle birimi olan kilogramın tanımını resmi olarak değiştirmeyi önerdi. Yeni tanım, bir nesnenin kütle birimini belirlemek için bir doğa sabiti kullandı. Kibble terazisi olarak bilinen sofistike bir tartı makinesi kullanarak, onu tutmak için gereken elektromanyetik kuvvete göre bir kilogramı hassas bir şekilde ölçebildiler. Bu elektrik ölçümü daha sonra Max Planck tarafından yıldızlardan gelen enerji demetlerini hesaplayabilmek için kullanılan bir sayı olan Planck sabiti cinsinden ifade edilebildi. Bu değişiklikler sayesinde az kütleye sahip olan materyallerin çok daha tutarlı bir şekilde ölçülebilmesi sağlandı.

8. İlk Antik İnsan Gen Haritası

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

Grönland’da bulunan bir ve doğal olarak buz içerisinde mumyalanan 4 bin yıl önce yaşamış bir insan fosilinin saçından gen haritası çıkarılarak, bulunan bireyin fiziksel özellikleri ve kan grubu gibi özellikleri keşfedildi. Daha sonra diğer bulunan mumyalaşmış bedenler üzerinde yapılan çalışmalar yükselen ve çöken medeniyetler ve göçler arasında pek çok bilgi verdi. Antik gen haritaları üzerinde çalışmak insanların Sibirya ve Alaska arasında bulunan donmuş Bering denizi üzerinde 5 bin ile 15 bin yıl önce pek çok sefer geçtiğini keşfetti. Genetik bilim, antropoloji ve arkeolojiyi birleştiren bu alan önümüzdeki yıllar daha çok pek bulgu ile karşımıza çıkacak gibi görünüyor.

9. Plastik Tüketen Bakteri

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

Yakın zaman içerisinde Japon bilim insanları bir geri dönüşüm tesisinde yaptıkları araştırmada plastik tüketen bir bakteri keşfetti. Ideonella Sakaiensis her ne kadar sadece PET adı verilen ve ülkemizde de yaygın olarak kullanan plastiği tüketebilse ve bunu dünyadaki plastik kirliliğinin önüne geçebilecek bir hızda yapmaktan çok uzak olsa da bilim insanlarının içini umutla dolduruyor. Ancak moleküler biyoloji, genetik mühendisliği ve mikrobiyoloji alanları birleştiği zaman son yıllardaki gelişmeleri kullanabilmek için oldukça hızlı bir şekilde tüm plastik ürünleri tüketebilecek bir süper bakteriye ulaşmaları oldukça olası görülüyor.

10. Güneşe Ulaşan İlk Uzay Aracı

Son Yıllarda Bilim Dünyasında Yaşanan En Önemli Gelişmeler

NASA’nın güneşi daha iyi inceleyebilmek için yolladı Parker Güneş Sondası güneşin taç adı verilen dış kısmına ulaştı ve orda beş saat geçirdi. Güneşin atmosferinde neler döndüğünü anlayabilmek için gözlemler yaptı. 2018 yılında Dünya’dan yola çıkan sonda ayrıca yapılmış en hızlı araç unvanını da elinde tutuyor. Kalktığı günden bu yana güneş rüzgarları ve yüksek hızlarda uzay tozunun araçlar üzerindeki etkisi gibi konularda pek çok gözlem ve veri edindi. Güneşin atmosferinde daha derinlere inmeyi amaçlayan Parker Sondası son yıllarda bilim dünyasında yaşanan en heyecan verici ve önemli gelişmeler arasında yer almayı başardı.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
10
Beğen
Mutlu Mutlu
1
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
4
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
0
Üzgün
Olamaz Olamaz
0
Olamaz
Kızgın Kızgın
1
Kızgın
Komik Komik
0
Komik
İlginç İlginç
5
İlginç

Yorum bırak