Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

6 dk okuma süresi


Kendi dünyalarımızı oluşturabilme ve farklı yerleri deneyimleme insanlığın hep merak ettiği konulardı. Oluşturduğumuz dünya, ne kadar gerçekse o kadar inancımız artıyor. Sanal gerçeklik ile yapılmış belgeseller, Facebook ve Snapchat uygulamalarının özellikleri, Türkiye’deki ilk örnekleri, AR ve VR terimlerinin büyük farkları gibi birçok konu bulunuyor. Sanal gerçeklik hakkında bilmeniz gereken ve merak edebileceğiniz her şey burada!

1. Sanal Gerçeklik Terimi

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Sanal gerçeklik; teknolojik bir araç ile farklı bir ortamda üç boyutlu hissi uyandırmasıdır. İçinde bulunulan gerçeklikten kopartarak sizi oluşturulmuş farklı bir gerçekliğin içine sokar. Gerçeklik algımızı etkileyen bazı faktörler vardır. Özellikle beş duyumuza hitap eden olguları beynimiz gerçek olarak nitelendirir. Bir şeyi görmekle başlarız ve gördüğümüz şeylere inancımız onunla iletişime geçtikçe artar. Varlığını kabul etmemizdeki diğer faktörler diğer nesnelerle ya da bizimle etkileşime geçmesidir. Bu tarz etkenlere göre yüksek seviyede hazırlanmış sanal gerçeklik kendimizi farklı bir evrende bulmamızı sağlayabilir.

2. Tarihte İlk Adımlar

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

1939 yılında View-Master adlı ürün ile üzerinde film karelerinin bulunduğu daire kartlar sayesinde üç boyut algısı sağlanabiliyordu. 1962 yılında Morton Heilig, tiyatronun duygularımıza hitap etme etkisinden yola çıkarak Sensorama adlı makine fikrini geliştirdi. Aslında sanal gerçeklik hakkında bilmeniz gereken her şey ve temel tüm özelliklere geniş açılı görüntü, hareket ve koku mekanizması, ses çıkışı gibi şuan ki teknolojinin ilkel biçimine sahipti. Çok ileri bir fikirdi fakat maddi destek bulamadı. 1968 yılında Amerikalı bilgisayar mühendisi Ivan Sutherland ve öğrencisi Bob Sprnull tarafından, ağırlığı nedeniyle tavandan sarkıtılarak kullanıcının başına yerleştirilen The Sword of Damocles geliştirildi. Çift mercekli bir dürbüne, basit görüntüler aktarılıyordu. Perspektif ve bakış açısı kişinin başını döndürdüğü yöne göre değişiyordu. Böyle bir arayüz ile teknolojik araştırmalar ve günümüz teknolojinin geldiği noktaya çok büyük bir katkı sağlamıştır. Bu zamana kadar bu tarz araştırmalar sanal gerçeklik adıyla anılmamıştı. 1987 yılında klasik müzik yazarlığı da yapan bilgisayar uzmanı Jaron Lanier tarafından “sanal gerçeklik” terimi icat edildi.

3. AR ve VR Farkı

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Arttırılmış gerçeklik (Augmented Reality); kask ya da gözlük gibi araçlar gerektirmeden telefon gibi her an elimizin altında olabilecek araçlarda 3D görüntüyü deneyimlemektir. AR otobüste, ofiste, haberlere bakarken ya da bir ürün satın alırken de rastlayabileceğimiz bir özellik. Sanal gerçeklik (Virtual Reality) ise tamamen bir VR sisteme bağlı olarak bulunduğunuz mekandan kopmak demektir. Artık başka bir mekanda koşuyor, yürüyor yeniden gözlemliyorsunuz. AR; mekandan ayrılmadan üç boyutlu görsellere bakabilmenizdir. VR; beyin, duyu organlarınız ve tepkileriniz ile başka bir yere gitmektir.

4. Sanal Gerçeklik Araçları

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Oculus Rift, VR gözlüğü geliştirdi ve oyun yazılımcılarının desteğini de alarak ilerledi. Google, yine herkesten farklı olarak bir kendin yap gözlüğü tasarladı. Bu gözlük karton parçaları, iki mıknatıs ve iki mercek ile birleştirilerek oluşturulabiliyor. Telefonunuza uygulamayı indirip gözlüğe takarak kendi oluşturduğunuz sanal gerçeklik gözlüğünüzü kullanabiliyorsunuz. HTC VIVE, STEAM ile birlikte bir başka görünümle değil kendiniz olarak mekanda bulunabileceğiniz bir sistem tasarladı. Virtuix OMNI 2013 yılında belinizden bağlı şekilde bir yürüyen bant üzerinde hareket edebileceğiniz bir araç üretti. Gözlük, el araçları ve sekizgen biçimli mini bir yürüme bandı bulunan geniş bir sistem ile oyunun içinde istediğiniz özgürlükte hareket edebiliyorsunuz. Control VR diğerlerinden farklı aparatlara sahip bir sanal ortam kullanımı sunuyor. Gözlük ve ona bağlı el kol hareketlerinizi algılayan eldivenler kullanıyorsunuz. Farklı bir bedene sahip şekilde ellerinizin parmaklarınızın hareketlerini görebiliyorsunuz.

5. VR Gözlüğü

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Size sanal ortamı yaşayabilmenizi sağlayan bir araçtır. Bu gözlük aracılığı ile aynı göz sistemimizdeki gibi eş zamanlı olarak iki ekrana hafif bir açı farkıyla iki farklı görüntü oynatılıyor. Bazı gelişmiş modellerinde, bulunduğunuz mekana 4-5 metrelik açılarla lazer yer belirleyici konularak hareketlerinizi algılayıp nerede olduğunuzu belirleyen sensörlerle sanal mekan oluşturuluyor. Bu sayede ortamda yürüme ve doğru orantı ile gerçek anlamıyla o mekanda bulunmuş oluyorsunuz. VR gözlük ile birlikte iki adet kontrol aparatı sayesinde bulunduğunuz mekandaki araçları kullanabiliyorsunuz. Oyunlara göre araçlar veya kullanılan silahlar değişirken, üç boyutlu resimler, heykeller yaparken renk paletinizi değiştirme özelliklerini de kullanabiliyorsunuz. VR gözlüğünden yüksek kalite bir deneyim sağlayabilmek için bilgisayarınızın başta ekran kartı ve işletim sistemi olmak üzere yüksek kaliteli olması gerekiyor.

6. Kullanım Alanları

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Sanal gerçekliğin en çok kullanıldığı alan bilgisayar oyunlarıdır. Oyunları daha gerçekçi ve oyuncunun kendi perspektifinden baktığı şekilde tasarlanıyor. Bu nedenle oyun sektöründe daha yaygın kullanılıyor. Oyun dışında, yaygın olmasa da başka birçok alanda da kullanılmaya başlandı. Sanal gerçeklik eğitim alanında öğrencilerin öğretmenlerin anlattıklarını sadece dinleme değil yaşamalarını da sağlayabilecek. Öğrenciler tarih, fizik, kimya gibi dersleri tecrübe ederek öğrenebilecekler. Yüzyıllar önce yaşamış hayvanları, tarihteki mekanları yakından görebilecekler. Sağlıkta, ameliyat simülasyonları sayesinde öğrencilere gerçeğe yakın bir pratiklik kazandırılabilecek. Doktorlar hayati durumlarda simülasyonlardan yeni çözümler üretebilecek ya da sanal gerçeklik cihazları ile vakit kaybetmeden tek ortamdan bağlantılı robotlarla ameliyat yapabilecekler. Ayrıca fobiler içinde sanal gerçeklik kullanılmaya başlandı. Yaygınlaşmasıyla insanlar daha rahat ve kontrollü bir tedavi süreci yaşayabilirler. Spor antrenmanlarında ise oyuncunun zayıf noktalarını geliştirmek üzere ayarlanarak sanal gerçeklik kullanılabilir. İnşaat sektöründe, yapım aşamasındaki evler gezilebilecek. Askerlerin durumlara hazırlıklı olarak eğitilmeleri sağlanabilecek. Bu tarz eğitimlerde kullanıldığı gibi astronotlar ve bilim araştırmalarında da kullanılabilir olacak.

7. Günlük Hayatımızda VR

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Sanal gerçeklik yavaş yavaş günlük hayatımıza sızmaya başladı. Snapchat, Instagram gibi uygulamalarda yeni teknolojiyle arttırılmış gerçeklik oluşturuluyor. Iphone’da kendi emoji karakterini yaratabilmeniz, Snapchat’in 3D bitmoji özellikleri bunlardan birkaçı. Benzer ve daha gelişmiş olarak oyunların içerisindeki avatarlarda da bunu görebiliriz. Ayrıca filmler bir dönem çok rastladığımız 3D seçenek sunuyordu ve televizyonlara da taşınmıştı. Gözlüğü takmamızla aksiyon dünyasına dalmamız bir oluyordu. Artık filmlerden farklı olarak videolar, müzik klipleri 360 derece olarak hazırlanabiliyor. Müzelerde sanat eserlerini, tarihi bulguları orada gibi algılayabiliyoruz. Haritalarda şehirleri sokakları sanki oradaymış hissiyle gezebiliyoruz.

8. Sanal Gerçeklik Projeleri

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Sanal gerçeklik adına bazı farklı projelere imza atıldı. Bunlardan biri de sanal gerçeklik belgeseli. Oculus, Notre Dame Katedrali’nin yangından önceki ve sonraki restorasyon durumunu görebileceğimiz bir sanal gerçeklik belgeseli hazırladı. Bu belgeselde ilk ve son haliyle karşılaştırması görülebiliyor. Ayrıca Facebook’un arttırılmış gerçeklik özelliklerini markaların ürünlerini göstermede ve haber kaynaklarında kullanılıyor. Müşteriler markaların ürünlerini deneyebiliyor ve detaylı olarak inceleyebiliyorlar. İlk olarak kullanan markalar arasında güneş gözlüğü ve makyaj markaları bulunuyor. Mini Cooper da VR özelliğini destekleyen şirketlerin başında geliyor. Tasarladıkları sanal gerçeklik gözlükleri ile navigasyon ve yol verileri gözlük üzerinden görülebiliyor.

9. Türkiye’de Sanal Gerçeklik

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Ülkemiz de sanal gerçeklik alanında özellikle okullarda atılımlar yapıldı. Oyun ve teknoloji firması Crytek, Bahçeşehir Üniversitesi ile birlikte, üniversitenin Galata Kampüsü’nde Sanal Gerçeklik (VR) merkezi açıldı. Aynı zamanda Crytek, VR First programını başlattı. Kaliteli donanım ve VR araçlarına sahip merkezde daha fazla yerli proje geliştirilebilir. Teknoloji ilerledikçe sanal gerçeklik hakkında bilmeniz gereken her şey ve birçok uygulama bu tarz merkezlerde bulunabilir olacak. Diğer bir örnek olarak Çanakkale’de Şehit Kıvanç Kaşıkçı Mesleki ve Teknik Lisesi’nde Türkiye’nin AR/VR Prototipleme Sınıfı kuruldu. Sınıfta yüksek kaliteli bilgisayar ve tabletler, yazılımlar, arttırılmış ve sanal gerçeklik sistemleri gibi öğrencilere pek çok olanak sağlanıyor.

10. Sanal Gerçekliğin Gelişimi

Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

İlk başta oyunlarla başlayan ve kamera açısının kendi bakış açımız olarak sunulduğu ortamlar filmlere kadar uzanmıştı. Araştırmaların sürmesi sanal gerçeklik konusunu bilim kurgu filmlerine de taşıdı. Simülasyonlar, beyin dalgaları ile robot kolları kullanma, felsefe, bilim ve teknoloji alanlarında araştırmaları devam ettirdi. Kendi dünyamız dışında başka dünyaları da keşfetme isteği ile birlikte 3D gözlükler popüler oldu. Fakat 3D teknoloji bize sadece eğlence ortamı sunuyordu. Farklı yerleri görüyor ama tam olarak içine girmek ya da etkileşime geçmek mümkün olmuyordu ve sadece televizyon şirketleri tarafından desteklenince ilerlemesi mümkün olmadı. Sanal gerçekliğin gelişimi ve oyun, donanım şirketlerinin desteğinin çok büyük olması bu alanı yukarılara taşıdı. Ayrıca teknolojinin ulaşılabilirliği ile yakın bir gelecekte hepimizin evinde bir sanal gerçeklik cihazı bulunuyor olacak.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
6
Beğen
Mutlu Mutlu
5
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
5
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
0
Üzgün
Olamaz Olamaz
0
Olamaz
Kızgın Kızgın
1
Kızgın
Komik Komik
0
Komik
İlginç İlginç
0
İlginç

Yorum bırak