Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

5 dk okuma süresi


Kitapların okuyuculara çok şey öğrettiği ve kitap okumanın gerekliliği yıllardır önerilen ve sıkça bahsedilen bir konudur. Kendimizi geliştirmek için, daha entelektüel bir karaktere sahip olmak için, öğrenmek için, öğretmek için ve daha bir sürü sebepten dolayı kitap okumak sürekli tavsiye edilmektedir. Geçmişten günümüze birçok alanda önemini hiç yitirmeyen kitaplar, ruh biliminde de oldukça önemli bir yer kaplamaktadırlar. Bibliyoterapi de, okuma yoluyla iyileşme anlamına gelmekte ve bireyin ruh sağlığının iyileştirilmesi aşamasında eğitici metinlerden ve kitaplardan faydalanılan süreci kapsamaktadır. Kitapların dünyasında bir tedavi yöntemi olan bibliyoterapinin ilginç detayları nelerdir sizin için listeledik. İyi okumalar!

1. Bibliyoterapinin Tarihçesi

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Ruhsal sorunların tedavisinde kitapların kullanılma yöntemi eski Yunan’a kadar gitmektedir. Kütüphaneler eski Yunan’da, dinlenme, okuma ve düşünme alanları olarak kullanılmıştır. Bizim kültürümüzde de bu yöntem kullanılmıştır. Yazılan hikâyeler, masallar veya kitaplar sadece okuyucuların hoşça vakit geçirmelerini değil aynı zamanda bir şeyler öğrenmesini ve düşünmesini de amaçlamaktadır. Anlatılan birçok hikâyenin sonunda iyiler kötüleri yenmektedir. Böylece bireylere verilmek istenen mesaj doğru şekilde iletilmektedir. 1800’lü yıllarda ABD’de Benjamin Rush’ın öne sürmesiyle tedavi gören bireylerin iyileştirilme sürecinde kitap okuma tekniğinden faydalanılmıştır. Bibliyoterapi terimi ilk kez 1916 yılında Crothers tarafından kullanılmıştır.

2. Bibliyoterapinin Amaçları

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Bibliyoterapinin amaçları üzerine birkaç tane farklı görüş yer almaktadır. En güncel haliyle 1995’te Pardeck, bibliyoterapinin amaçlarını altı madde halinde sıralamıştır. Perdeck bibliyoterapinin amacını; bilgi sağlamak, herhangi bir deneyim ya da durum için içgörü sağlamak, bir probleme alternatif çözümler bulmak, gerçek problemin ne olduğu hakkında tartışma açmak, herhangi bir problemle ilgili yeni değer ve tutumlar üzerine konuşmak, öğrencilere yaşadıkları sorunlarla ilgili olarak bunları yaşayanların sadece kendileri olmadığını anlatmak, olarak sıralamıştır. Kitapların dünyasında bibliyoterapinin bir tedavi yöntemi olarak hangi amaçla kullanıldığı da önemli detayları arasında yer almaktadır.

3. Bibliyoterapinin Türleri

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

McCullis, bibliyoterapinin kullanım bakımından, gelişimsel bibliyoterapi ve klinik bibliyoterapi olarak iki farklı türü olduğunu vurgulamaktadır. Gelişimsel bibliyoterapi, bilgilendirici yönü ağır basan bir türdür. Sınıfta, kütüphanede ve bir laboratuvarda bir eğitimcinin rehberliğinde yapılan gelişimsel bibliyoterapi daha çok destek sunma ve farkındalık kazandırma amacı taşımaktadır. Klinik bibliyoterapi ise davranışsal bozukluk ve duygusal bozukluk sergileyen kişilerin, tedavi sürecinde yardımcı olacak bir teknik olarak kullanılmaktadır. Terapist, psikolog ya da ciddi bir ortamda danışman yardımıyla uygulanmaktadır. Bu iki farklı türün dışında yaratıcı bibliyoterapi de vurgulanmaktadır. Yaratıcı bibliyoterapi, danışanın, dünyanın çok uzak bir köşesinde bulunan başka bir birey ile benzer sorunları taşıdığını anlamasına yardımcı olmaktadır.

4. Bibliyoterapinin Temel Prensipleri

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Rubin ve Perdeck bibliyoterapinin temel prensiplerini dokuz madde de açıklamışlardır. Bibliyoterapinin temel prensipleri şu şekilde sıralanmaktadır: Bireye kendi yaşadığı sorunları çağrıştıran materyalin okunmasına yardım edilmelidir. Danışman verdiği okuma ödevlerine dikkat etmeli, uzun, karışık ve ilgisiz kaynaklar kullanılmamalıdır. Danışanın sorununu göz önünde bulundurarak uygun okuma materyali kullanılmalıdır. Sorunuyla birebir örtüşen materyal olmasa da benzeri kullanılmalıdır. Danışanın okuma seviyesine göre materyal seçilmelidir. Danışan okuyamıyorsa ya da zorluk çekiyorsa konuşan kitap kullanılmalıdır. Danışanın yaşına ve olgunluğuna uygun materyal seçilmelidir. Danışanın ilgi alanlarına uygun materyal seçilmelidir. Danışanın duygusal durumunu yansıtan kaynaklar seçilmelidir ve okuma materyalinin olmadığı durumlarda işitsel ve görsel kaynaklar kullanılmalıdır.

5. Bibliyoterapi Süreci

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Bibliyoterapi sürecinde birinci evre, özdeşim ve yansıtmadır. Bireye uygun materyal seçildikten sonra bireyin hikâye içindeki karakterler ve olaylarla özdeşim kurmasıdır. İkinci evre, arınma bir diğer adıyla katarsistir. Katarsis, hikâyenin içinde kendini bulmaya çalışan okuyucunun, bastırılmış duygularını güvenli şartlar altında serbest bırakmasıdır. Son evre olan üçüncü evre ise içgörü ve bütünleşmedir. İç görü ve bütünleşme, okuyucuların edindiği deneyimlerinden, problemlerinin olası çözüm yollarının mümkün olduğunu, iç görü yoluyla fark edebilmesidir. Kitapların dünyasında kişinin ruh sağlığına iyi gelen bir tedavi yöntemi olan bibliyoterapinin detayları kesinlikle bilinmeli ve doğru şekilde uygulanmalıdır.

6. Bibliyoterapinin Uygulanması

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Bibliyoterapi, bireysel olarak yapıldığı gibi, küçük ya da büyük gruplarda, kütüphane ya da danışmanın odasında, sınıf ya da okul ortamında da yapılabilir. Ciddi sorunlar için ise kliniklerde uygulanır. Kliniklerde öncelikle danışanın sorunu tespit edilir. Daha sonra danışman tarafından, bireye ve sorununa uygun kitap seçilir. Danışanın ilgisini çekebilmek için seçilen kitapların özeti ya da bir parçası paylaşılır. Daha sonra da danışanın kitabı okuması istenir. Birey kitabı okuduktan sonra kendi hayatı ile karşılaştırma yapar. Danışan okuduğu kitapta kendi hayatıyla kesişen noktaları örnek alabilir ya da kendisi yeni çözümler üretebilir.

7. Yapılan Bibliyoterapi Çalışmaları

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Çocuk ve ergenlerde yapılan bibliyoterapi çalışmalarında bu yöntemin, ebeveynlerinde ruhsal bozukluğu olan ergenlerde, depresyon tedavisi gören ergenlerde, sorunlara çözüm bulmayı öğretmede, kriz içinde yaşayan çocuklarda, matematik kaygısını yenmede ve ölüm korkusuyla baş edemeyenlerde başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. En başarılı uygulamalar genellikle, çocukların günlük yaşantılarında karşılaştıkları öfke, benlik sorunları ve alay edilmelerini ele alan çalışmalar olduğu görülmektedir. Çocuklarda bibliyoterapi sürecinden sonra izleme süreciyle desteklenmesi daha faydalı olacaktır. Çocuklar ve ergenler üzerinde bibliyoterapi uygulamasının oldukça etkili olduğu görülmektedir.

8. Bibliyoterapinin Yararları

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Bibliyoterapi, bireyin sorunlarıyla baş etmesinde farklı bakış açılarını görmesini sağlar. Birey yaşadığı sorunlarla ilgili yalnız olmadığını görür ve bibliyoterapi sayesinde yaşadığı sorunu normalleştirme sürecine girer. Kişiye umut ve güç verir. Bireyin var olan sorununu daha özgür bir şekilde ifade edebilmesini ve sorunu üzerine tartışabilmesini sağlar. Bireyin kendisini yorumlama ve anlama güncü geliştirir. Bireyin kendisini kabul edebilmesine ve daha olumlu bir benlik geliştirmesine yardımcı olur. Bibliyoterapinin danışan üzerinde işe yaraması, danışanın okuma hevesiyle de doğru orantılıdır. İyi bir sonuç alındığında kişi kendi hayatındaki sorunları çözmekte daha iyi hale gelebilmektedir.

9. Önleyici Bir Teknik Olarak Bibliyoterapi

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Eğitim kurumlarında bibliyoterapinin en iyi yanlarından birisi, sorunlar ortaya çıkmadan önce etkili bir şekilde uygulanması ve önlenmeye çalışılmasıdır. Uzmanlar kendi kendine yardım materyallerinin, risk altında olan gençler üzerinde kullanılmasının yararlı olacağını savunmuşlardır. Bibliyoterapinin önleyici amaçla kullanılmasına, erken yaşlarda başlanması önerilmektedir. Bibliyoterapinin önleyici bir teknik olarak kullanılması, alkol ve uyuşturucu sorularının tedavisinde ve önleyici müdahalede etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Dikkatli bir şekilde seçilen kitaplar ve hikâyeler kişilerin kahramanın davranışlarını tartışmasına aracı olur ve böylece o ortamı hayal ederek kendilerini karakterin yerine koyup tartışmaya başlamaktadır.

10. Bibliyoterapinin Sınırlılıkları

Kitapların Dünyasında Bir Tedavi Yöntemi Bibliyoterapinin Detayları

Her yöntemde olduğu gibi bibliyoterapinin de sınırlılıkları bulunmaktadır. Örneğin bazı konularda hiç yazılı eser bulunmamaktadır, öğrenciler ya da aileleri kişisel ve ailesel sorunlara karşı savunmacı olabilmekte ya da sorunları inkâr edebilmektedirler. Pek çok danışan okumaya hazır ya da istekli olmayabilir. Danışan okuduğu kitaptaki karakterin olumlu davranışlarını ve duygularını alabileceği gibi, tam tersi kendi duygularını karaktere yansıtarak, kendisini sınırlandırabilir. Bu sınırlılıklar daha da artabilirken aynı zamanda bu sınırlılıklar çözüm yoluna da kavuşturulabilir. Literatür kaynaklar, gruplar halinde konunun üzerine konuşularak kullanılabilir.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
8
Beğen
Mutlu Mutlu
6
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
5
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
0
Üzgün
Olamaz Olamaz
0
Olamaz
Kızgın Kızgın
1
Kızgın
Komik Komik
0
Komik
İlginç İlginç
2
İlginç

Yorum bırak