Günümüzün en büyük sorunlarından biri olan iş bulma ve işe girme süreçlerinde, insanları en çok rahatsız eden durumlardan biri de iş görüşmeleridir. Her ne kadar kendinizden emin olsanız da bu safhada heyecanlanmak son derece doğal. Oysaki iş görüşmelerinde sizden beklenen tek şey doğru bir ilk izlenimdir. Bu ilk izlenimi başarıyla oluşturabilmeniz için yapmanız gerekenler kadar yapmamanız gerekenler de vardır. Asla yapmamanız gereken 10 hareket ile iş görüşmesinde etkili bir ilk izlenim kazanabilirsiniz. İş başvuruları yapılmış ve iş görüşmesi için randevular alınmışsa listemizi mutlaka okumalısınız!
1. Ezbere Konuşmayın
İş görüşmesinde tabii ki sizi bekleyecek şeylerden biri sorulardır. Evet, bir konuşma metni hazırlayarak çalışabilir, kendinizi tanıtan bir konuşma için provalar yapabilirsiniz. Ama görüşmede sözlüye kalkmış gibi hazır, ezbere cevaplar kullanmayın. Konuşmanız doğal olmalı. Değineceğiniz konuları belirleyerek bu konular arasında bir akış ayarlayabilirsiniz. Örneğin önce okul daha sonra iş deneyimlerinizden bahsedilmesini belirleyebilirsiniz. Ama aradaki boşlukları doğaçlama doldurabilmelisiniz. Bu nedenle o gün giyeceğiniz kıyafetlerinizle kendi kendinize ya da birinden yardım isteyerek ufak provalar yapabilirsiniz.
2. Kasıntı Olmayın
İş görüşmeleri çok stresli olabilir veya büyük ve resmi bir yer ise biraz heyecan yapmış olabilirsiniz. Bu nedenle kıyafetiniz, konuşmanız, yürümeniz ile kasıntı olmamaya güler yüzlü olmaya çalışın. Yani aslında heyecanınızı gidermeye çalışın. Bununla başa çıkabilmek için ise size rahatlığı sağlayacak en önemli etken kıyafetleriniz olacaktır. Mümkünse o gün en rahat olduğunuz, içinde kendinizi en iyi hissettiğiniz giysilerinizi giyinin. Sadece güzel göründüğünüz ama aslında rahatsız kıyafetleri de tercih etmeyin. Çok bol veya dar kıyafetleri ve özellikle de yeni kıyafetleri tercih etmeyin. Ne fazla resmi ne de fazla uyumsuz kıyafetler seçmeyin.
3. Laubali Olmayın
Samimiyet ve laubali olmayı birbirine karıştırmamaya çalışın. Hatta iş görüşmenizde mümkün olduğunca az samimi olmaya çalışın. Çünkü başvurduğunuz yer eğer büyük bir şirket ise görüşeceğiniz kişi insan kaynakları veya müdür olacaktır. Daha küçük bir işletme ise direk işveren ile de muhatap olabilirsiniz. İş görüşmesinde fazla samimi olmak asla yapmamanız gereken 10 hareket sıralamanızda önemli bir yeri olmalıdır. Çünkü bu durum görüştüğünüz kişi tarafından hoş karşılanmayabilir. Aslında sadece iş odaklı bir tavır takınmanız sizi işe alacak kişi tarafından daha olumlu sonuç verebilir. Özel hayatınızdan, ailenizden, arkadaşlarınızdan bahsetmemeye özen gösterin.
4. Övmeyin ve Kötülemeyin
Görüşmeniz sırasında yeteneklerinizi göstermek için kendinizi övmeye çalışmayın. Sadece kendinizden emin bir şekilde sorulara cevap vermeniz yeterli olacaktır. Bununla birlikte kendiniz hakkında olumsuz cümlelerde kurmayın. Örneğin “bu mesleği neden tercih ettiniz” gibi bir soruya “şunu yapamadım, ben de bu alana yöneldim.” gibi bir cevap vermeyin. “ilk başlarda şu işi yapıyordum, bu alan ile de ilgiliydim.” veya “bu alandaki yeteneklerimi ve yükselme potansiyelini keşfettim” benzeri cevaplar verebilirsiniz. Karşınızdakine olumsuzu söylemektense olumlu tarafını işaret etmek daha yararlı olacaktır. Zaten hayat bakışınızda böyle olmalıdır. Bu durum aynı zamanda mülakatı yapan kişi için de geçerlidir. Onu övmenize veya kötülemenize hiç gerek yok.
5. Yalan Söylemeyin
Bu bir klişe olabilir ama yalan söylemeyin. Çünkü mülakat sırasında yalan söylediğiniz takdirde bu bir şekilde fark edilecektir. Siz çok ikna edici konuştuğunuzu düşünüyor olabilirsiniz. Ama karşınızdaki her yönüyle iş görüşmeleri açısından sizden daha tecrübeli birisi olacaktır. Siz o sırada bir kişiyle konuşuyorsunuz ama o sizden önce birçok kişiyle konuşmuş ve sonra da konuşacak. Bu nedenle güvensizlik yaratacak herhangi bir durumu fark edecektir. Kendiniz hakkında yalan söylememeniz gerektiği gibi eğer bilmediğiniz bir konuya denk gelirseniz de bilmediğinizi söyleme cesaretini de göstermelisiniz. Konuyu merak ettiğinizi belirtmeniz ise sizin için daha olumlu bir sonuç olacaktır.
6. Dedikodu Yapmayın
İş görüşmesi sırasında eski iş yerinizi kötüleyecek cümleler kurmayın. Ayrıldığınız iş yerinizdeki olaylar hakkında veya ayrılma sebebiniz ile ilgili küçümseyici şekilde konuşmalar yapmayın. Bu hem başkasının arkasından konuşmak olur hem de yeni iş yerinizle ilişkinizi zedeleyebilir. Birisi hakkında özellikle de eski iş yeriniz hakkında kötü konuşmanız sizi de olumsuz bir duruma sokacak ve bu durum şirketin iş verimliliğini azaltacağınızı düşünmelerine sebep olacaktır. Ayrıldığınız veya devam eden iş yerinizden çıkma sebebinizi daha yumuşak bir dille söylemeyi tercih edin. İşvereniniz ile fikir ayrılığı yaşadığınızı veya kariyer planlamanızla bu tarz bir şirkette çalışmak istediğinizi söyleyebilirsiniz. Farklı bir sektörde kendinizi göstermek istediğinizi de belirtebilirsiniz.
7. Geç Kalmayın
Her neresi olursa olsun geç kalmak her zaman olumsuz bir ilk izlenim bırakır. İş görüşmesine geç gitmeniz, işe girdiğinizde de devamlı geç kalacağınız gibi bir görüntü oluşturur. Mümkünse gideceğiniz yerin adresini kontrol edebilirsiniz. Tahmini bir 10-15 dakika kadar önceden giderek hem istekli olduğunuzu göstermiş olursunuz hem de biraz soluklanıp heyecanınızı gidermenize zaman kalabilir. Acele, apar topar mülakata girmeniz yerine sakin bir şekilde görüşme yapabilirsiniz. Asla yapmamanız gereken 10 hareket listenizde mutlaka iş görüşmesinde dakik olmak yer alsın. Bu en çok dikkat edilmesi gereken durumdur. Çünkü her iş yeri görüşme açısından farklılık gösterse de çoğu yer buna dikkat edecektir.
8. Bilgisiz Olmayın
İş görüşmesine giderken tamamen bilgisiz olmayın. İş yeri hakkında genel bir bilgi sahibi olmaya çalışın. Aksi takdirde konular hakkında hazırlıksız kalabilirsiniz. Şirketin hangi alanda faaliyet gösterdiğini, kimlerle çalıştığını, ne zamandan beri aktif olduğunu, kurulumundan bu yana ne kadar yükseldiğini ve sosyal medya hesapları hakkında araştırma yapabilirsiniz. Zaten web sitesi veya sosyal medyaya eriştiğinizde çabucak şirket hakkındaki bu bilgileri edinebilirsiniz. Bunun dışında mülakat sırasında şirkete yönelik yeni fikirlerinizi de belirterek hem bilgi sahibi olduğunuzu gösterebilir hem de istekli olduğunuza dair doğru bir izlenim yaratabilirsiniz.
9. Sorusuz Bırakmayın
İş görüşmelerinde çoğunlukla mülakatı yapan kişi size sorular soracaktır. Bu sorularla ne kadar tecrübeniz olduğunu, nasıl bir insan olduğunuzu, çalışmaya hevesli olup olmadığınızı, bu iş için ne kadar istekli olduğunuzu ve sizi neden işe almaları gerektiğini öğrenmeye çalışacaklardır. Bu sorulara kendinize ve tecrübelerinize göre doğru cevapları verdiğinizde sıra size gelecektir. Bu durumda mutlaka şirket hakkında edindiğiniz bilgilerden ya da o sırada görüşmede aklınıza gelen bir soru varsa bunu sorabilirsiniz. Hatta çok fazla olmadan birkaç soru sorabilmelisiniz. Hiç soru sormamanız da ilgisiz olduğunuzu gösterebilir.
10. Maaşı Belirsiz Bırakmayın
Maaş konusunda, iş yerleri kendi büyüklüğüne göre farklılık gösterecektir. Daha küçük işletmeler size kendi belirlediği maaş miktarını belirtebilir. Eğer resmi veya daha büyük bir şirkete başvuru yaptıysanız, görüşmede sizden bir ücret belirtmeniz istenebilir. Bu durumda maaşınız konusunda “siz bilirsiniz.” demeyin. “Asgari miktar bana yeterli” gibi bir etki verecek cümleler kurmaktan kaçının. Yetenekleriniz, kabiliyetiniz ve potansiyelinizi kendiniz analiz ederek ne az ne çok olacak şekilde kendinize gerçekçi bir miktar belirleyin. Tabii ki maaş konusunda da abartmayın ama zaten piyasada yüksek bir yere sahip olan bir iş yeriyle görüşüyorsanız tecrübeniz veya bilgi birikiminiz olacaktır. İşe ihtiyacınız olabilir ama ancak doğru bir izlenimle bunu başarabilirsiniz. Bunu da maaş konusundaki kararlılığınız ile sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki birçok iş yeri içinde orayı seçtiniz ve iş yeri de birçok kişi arasından sizi seçti.
