Hayatımızı güzelleştiren en harika canlılardan bir kısmını hiç kuşkusuz bitkiler oluşturmaktadır. Enfes kokuları ve gözleri büyüleyen görüntüleriyle rengarenk bir baharın gelişini simgelemektedirler. Sakura mevsimi de Japon kültürü için oldukça önemli ve kutsal bir dönemdir. Küresel çapta namı yayılan bu ağacın, dünyanın her yerinden ilgi göstereni ve ziyaret edeni çoktur. Yavaşça açılıp hızlıca dökülen ağacın çiçekleri pek çok sembolü ifade etmektedir. Sizler için göz alıcı güzellikleriyle herkesi büyüleyen muhteşem Japon kiraz çiçeklerinden gelen eğlenceli bahar müjdesi içeriğini hazırladık ve on maddede her şeyi anlattık. Keyifli okumalar dileriz.
1. Sakura Zensen
Japonların çiçeklere verdikleri önem ve bitkilere yükledikleri anlam her daim insanların ilgisini çekmiştir. Bitki dünyasına özel bir ilgisi olan Japon kültüründe aynı anda hem yaşamı hem de ölümü simgeleyen kiraz ağaçları büyük bir alan kaplamaktadır. Sakura kelimesi “kiraz çiçeği” şeklinde çevrilmektedir. Kiraz çiçeklerinin açtığı ağaçların meyve vermemesi oldukça enteresandır. Japonya’da yetişen yüzlerce farklı türde Sakura bulunmaktadır. Bu türlerin en çok bilineni ve rağbet göreni ise, Somei Yoshino’dur. Kiraz çiçeklerinin açması, değişimi ve dönüşümü simgelemektedir. Harika görselleriyle adeta bir şöleni oluşturan Sakuraların, kokuları da oldukça güzeldir.
2. Yeniden Doğuş
Japon kültüründe, Sakuralar pek çok şeyi sembolize etmektedir. Özellikle inanışlarda başat bir yapıyı oluşturan kiraz çiçekleri, zıt kavramları içerisinde barındırmaktadır. Hayatın verdiği bir mucize olarak nitelendirilen ağaçlar, meyve vermemelerine rağmen epey değerli ve kutsaldır. Yavaş yavaş açan ağaç çiçekleri kısa bir zamanda dökülür. Açan güzel ve renkli çiçekler yeniden doğuşu, doğumu ve başlangıcı temsil ederken bu güzelim çiçeklerin hemencecik yok olması ise acı ve hazin bir sonun yaklaştığını göstermektedir. Bütün bir sene boyunca heyecanla beklenen kiraz çiçeklerinin açması, yaşamı ve ölümü birlikte barındırmaktadır.
3. Yaşam Ölüm İkilemi
Bir önceki maddede de belirtildiği üzere, yaşam ve ölümü içinde barındıran Sakura, zıtlılardan oluşan kaçınılmaz ve büyüleyici bir manzarayı teşkil etmektedir. Ağaç elbet bir gün çiçeklerini açacak ve o gün kutlamalar başlayacak ve yine elbet günün birinde seyrine doyum olmayan yapraklarını döküp, sessizliğe gömülecektir. İki zıt kutbu birleştiren bu sembolik yaklaşım, oldukça gerçekçi ve hayatın içindendir. Japon kültüründe önemli bir yeri olan Samuraylar, kiraz çiçeklerine benzetilmektedir. Samuraylar, bin bir zahmetle açan Sakuralara bakarak bir gün muhakkak öleceklerini akıllarına kazımaktadır.
4. Başlangıç Müjdecisi
Yaprakların usul usul açması, güzel ve hayran bırakan bir doğumu simgelemektedir. Zahmetle açan kiraz çiçekleri, izleyeni kendisine hayran bırakmaktadır. Başlangıcı, yeniyi, güzeli ve arınmayı sembolize etmektedir. Hızlıca çiçeklerin kapanması ve dökülmesi de, ölümün acısız olacağına bir işarettir. Kısa sürede gerçekleşen ve acı vermeyen bir ölüm, her Japon insanın hayalidir. Tam bahar aylarında yani mart ve nisan arasında açmaya başlayan Sakura, tüm kültürü kutsal bir hale bürümektedir. Manevi tatminkarlığının yanı sıra Sakuralar, bu dönemde bölgeye epey sayıda tursit getirmekte ve ülkeye maddi kazanç sağlamaktadır.
5. Hanami Festivali
Sakuraların açması ardından, ülkede çeşitli bölgelerde festivaller başlamaktadır. Bu kısa süre çeşitli eğlenceler ve geleneksel törenlerle taçlanmaktadır. İki hafta süren bu festivaller, yeniden doğuşu simgelemesi açısından Japonlar için oldukça önemlidir. Önemli tarih ve günler, ağaçların çiçek açtığı zamanlarda belirlenmekte ve gerçekleşmektedir. Evlilik düşünen çiftler tarihlerin özellikle Sakura dönemine denk düşürmektedir. Çiçeklerin seyredilmesi ve hayranlıkla izlenmesi manasına gelen Hanami, bu festivallere konulan isimdir. Çay partileri yanı sıra çiçek izleme partileri de düzenlenmekte, halk tapınak ve bahçelere akın etmektedir.
6. Kamikaze Sembolü
Sakuraların çiçek açma dönemleri farklı bölgelere göre farklı zamanlara denk gelmektedir. Dönemi büyük bir özveriyle takip eden yarım milyon kadar turist, kiraz çiçeklerini görmek için büyük bir heyecanla Japonya’ya koşmaktadır. Piknik alanları ve bahçeler bu mevsimde dolup taşar. Kamikaze pilotları, yapacakları son uçuşa geçmeden evvel havada bir Sakura resmi çizmektedir. Özellikle 2. Dünya Savaşı döneminde yapılan bu hareket, intihar öncesi yaşamın son çıkış simgesidir. Pilotlar çizdikleri Sakura görüntüsüyle, bir sonraki hayatlarına olacakları ağacın resmini paylaşmaktadırlar. Reenkarnasyon inancına göre kamikaze pilotları, diğer hayatlarında Sakura olacaklardır.
7. Dini Ritüel
Güzellikleriyle büyüleyen muhteşem Japon kiraz çiçeklerinden gelen neşeli bahar müjdesi içeriğimizin yedinci maddesinde, Sakuraların dini motifleri bulunmaktadır. Hayat bir Sakuranın yapraklarının açılıp dökülmesi kadar kısadır. Bu yüzden değeri bilinmeli ve ahlaklı bir şekilde yaşanmalıdır. İşte bu cümleler felsefesinde gelişen kiraz çiçeği kutsalı, dinin her alanında kendine yer bulmaktadır. Ağaç temelde bir dişiyi karşılamaktadır. Yaşamı sembolleştiren Sakura, Budizm ile eşleştirilmekte ve özel bir anlam ifade etmektedir. Doğum, ölüm ve reenakrnasyon gibi kavramları karşılayan inanış,pek çok Japon’un dikkat ettiği bir meseleye parmak basmaktadır.
8. Hüzünlü Eğlence
Yaşamı ve ölümü bir arada sergileyen kiraz çiçekleri, sevincin ve eğlencenin yanı sıra; ayrılış ve hüznü de beraberinde getirmektedir. Doğum ve yok oluş yahut yeniden doğuş, her ne kadar kutsal olsa da bir yanıyla oldukça azap vericidir. Bu hüznü ve neşeyi bünyesinde bulunduran Sakura, Japon kültüründe epey yaygın kullanılan bir kadın ismidir. Kast sistemine dayalı bir tarihi bulunan ülkede eski dönemlerde sadece aristokratlar bu Sakura kutlamalarına katılabiliyorken, günümüzde bu hüzünlü eğlenceye ayırt etmeksizin herkes dahil olabilmektedir. Hava durumundan daha çok meteoroloji Sakura döneminin tarihine odaklanmak ve doğru zamanı söylemekle yükümlüdür.
9. Türkiye’de Sakura
Güzellikleriyle herkesi büyüleyen Japon kiraz çiçeklerinden gelen neşeli bahar müjdesi derlememizin dokuzuncu maddesinde ülkemizde yetişen Sakuralar hakkında bilgi verilecektir. Kiraz çiçekleri ağaçları kutsaldır ve dokunulamazdır. Başka ülkeye Sakura tohumu göndermek yahut satmak kesinlikle yasaklanmıştır. Ancak son yıllarda evrensel bir çevre dostluğu geliştirmek amacıyla on kadar ülkeye bu tohumlardan yollanmıştır. Türkiye de bu tohum gönderilen ülkelerden biridir. 2005 senesinde İstanbul’a Sakura tohumları ekilmiştir. Yoko adını taşıyan bu tohum, on Nisan’a kadar görülebilmektedir. İstanbul’da sağlanılan imkanlar, Sakura yetiştirmek için güzeldir. Havayı, suyu ve toprağı sevmiştir.
10. Özgün Tatlar
Dünyanın her yerden akın ettiği Sakura festivallerinde, Japon kültürüne özel yiyecek ve içecekler epey ilgi görmektedir. Birbirinden ünlü kiraz çiçeği ağaçları fotoğraf karelerinin vazgeçilmezi olmaktadır. Tüm gün gezerken yorulan yerli ve yabancı turistler, ferahlamak için özgün lezzetlere başvurmaktadır. Kiraz çiçeğinin tuzlu yapraklarından biri koparılır ve üzerine sıcak su ilave edilir bu işlem “Sakura Cha” olarak adlandırılır, ve festivalin en popüler ürünlerinden biridir. Pirinç ve fasulye kullanılarak yapılan ilginç bir pasta da yine festivalin vazgeçilmezlerindendir ve “Sakura mochi” şeklinde adlandırılmaktadır. “Hanami Bento” ise öğle vakti için hazırlanan çiçekli bir yemek kutusudur.
