Paraya sahip olmak, onu yönetmek ve biriktirmek oldukça özveri isteyen bir süreçtir. Paraya söz geçirebilmek için birtakım fikirlere sahip olmak, bütçenize şekil vermenizi ve yönetmenizi kolaylaştırır. Hayatınızın erken dönemlerinde edineceğinizin bazı davranış şekilleri, geleceğinizde daha rahat bir hayat yaşamanıza destek sağlar. Genç yaşlarda anlaşılması zor olan, para hakkında bilmeniz ve uygulamanız gereken her şey bu içerikte derlendi. Bu tavsiyeleri hayata geçirmek sizlere avantaj sağlayacak. Keyifli okumalar!
1. Kendinizi Kontrol Etmeyi Öğrenin
Para hakkında bilmeniz ve uygulamanız gereken her önemli şey gibi özellikle genç yaşlarda uygulamanız gereken ilk maddemiz kendinizi kontrol etmeyi öğrenmek. Çünkü dönem dönem haz aldığımız pek çok şey olabiliyor. Bu gibi durumlarda aşırıya kaçıp finansal bütçemizi zor durumlara düşürebiliyoruz. Örneğin kredi kartınızın ödenmeyi bekleyen borcunu henüz tam ödememiş olmanıza rağmen alışverişlerinizde kredi kartınızı kullanmaya devam ederseniz, sonraki dönemlerde hala borç ödüyor olursunuz. Unutmayın ki hazzı erteleyebilmek veya ölçüsünü kaçırmadan yaşayabilmeyi ne kadar erken zamandalar da alışkanlık edinirseniz, maddi durumunuzu daha kolay ve çabuk düzene sokarsınız.
2. Eylemlerinizin Sorumluluğunu Üstlenin
Bazen herkes gibi sizde hatalar yapabilirsiniz. Hata yapmak tabi ki kaçınılmazdır. Sadece elinizden gelenin en iyisini yapın ve eylemlerinizin sorumluluğunu üstlenin. Örneğin bir ay aşırı harcama yapabilirsiniz veya ödemeniz gereken faturalarınızı unutabilirsiniz. Bunlar çok normal şeyler. Ancak bunların sonucunda sıkışacağınızı ya da zor duruma düşeceğinizi önceden anlamak ve bu zorlukla nasıl başa çıkabileceğinizi öğrenmek sizin elinizde. Kendinizi bilmediğiniz finansal konularda eğitin. Mesela daha çok seyahat etmek istiyorsanız ne kadar bir bütçeye sahip olmanız gerektiğini hesaplayın ve bunun için gereken maddiyatı sağlayın. Eyleminiz seyahat etmekse sorumluluğunuz bütçenizi ayarlayabilmek olsun.
3. Nelere Harcama Yaptığınızı Bilin
Gelir gider dengesini anlayabilmek ve parayı kontrollü bir şekilde yönetebilmek için gerekli olan ilk şey harcamalarınızı nerelere yaptığınızı bilmektir. Giderlerinizin gelirinizi aşmadığını kontrol edebilmenin ne kadar önemli bir nokta olduğunu fark ettiğinizde bütçenizi daha kolay yönetebilirsiniz. Paranızın nasıl ve ne şekilde çalıştığını anlayabilmek, sahip olduğunuz paranın sizin için en etkili şekilde çalışmasını sağlayan ilk adımdır. Örneğin belirli bir süreyi baz alın ve bu süreçte nereye nasıl bir harcama yaptığınızı not edin. Paranızın nereye gittiğini ve bütçenizin ne kadar olduğunu biliyor olmanız, finansal durumunuzu sağlıklı bir şekilde sürdürülebilir kılmanıza yardımcı olur.
4. Borçtan Olabildiğince Uzak Durun
Özellikle genç yaşlarda para ve yönetimi hakkında bilmeniz gereken her şey listemizde, borçlanmanın ne kadar zor bir durum olduğu önemli bir maddedir. Genellikle genç yaşlarda borç yönetimini deneyimlemek oldukça zorken sizi kötü finansal kararlara itecek ve hatta buna teşvik edecek insanların olması işleri daha da zorlaştırır. Gençken her türlü tüketici borçlarından ve kredilerden kaçınmak gereklidir. Gereksiz yere edinilen borçlanmalar gelecek yaşantınızı büyük ölçüde etkiler. Bazı durumlarda borç istemek veya krediye başvurmak zorunda kalabilirsiniz. Böyle bir durumda borca girecekseniz, karşılığında sahip olacağınız şey; uzun ömürlü ve size bir şeyler katabilecek olmalıdır.
5. Kendinize Pasif Gelir Yaratın
Kaç yaşında olursak olalım finansal olarak bir bütçeyi oluşturmak ve yönetmek her zaman gereklidir. Bunun için özellikle genç yaşlarda yapılabilecek ilk girişim pasif gelir yaratmaktır. Pasif gelir; oldukça az efor sarf ederek veya küçük bir girişimle kazanılmış olan gelir olarak tanımlanır. Özellikle içinde yaşadığımız dönem itibariyle, para kazanmak için yapılabilecek sonsuz olasılıklara sahibiz. Bunun başlıca sebebi internet. Bir günde dünyada merak ettiğimiz bir yere gidebilme, herhangi birisiyle istediğimiz anda iletişim kurabilme imkanına sahibiz. Bunlar oyunun kurallarını değiştirir ve daha kolay pasif gelir elde etmeye yardım eder. Örneğin; dijital bir ürün satabilir, bir blog kanalı açabilir, evden serbest çalışabilirsiniz.
6. Finansal Geleceğinizi Kendiniz Yönetin
Para hakkında bilmeniz gereken ve genç yaşlarda uygulamaya dökmeniz gereken her şey gibi finans üzerine de bilgi birikiminiz olmalı. Parayı yönetmek için, bu yolda giden tüm süreçler hakkında az da olsa fikir sahibi olmak daha doğru kararlar vermenize olanak sağlar. Örneğin finans üzerine okuduğunuz bir kitabın getirisi sizlere maddi açıdan attığınız her adımda kendinize güvenmenizi sağlamasıdır. Kendi paranızı kendinizin yönetin. Eğer bunu yapmazsanız, bir başkası sizin finans yönetiminiz üzerinde söz sahibi olmak isteyebilir. Bu belki iyi sonuçlanabilir ama unutmayalım ki kendi verdiğimiz kararların sonucunda üzülme olasılığımız daha azdır. Kendi kararlarınızın sorumluluğunu, bilgi birikimiz ile destekleyin.
7. Banka Hesabınızı Birikime Yöneltin
Birikim ve yatırım yapmak çoğunlukla ilerleyen yaşlarda düşünülen maddelerdir. Ancak özellikle gençken atılan birikim yönüne bir adım, gelecek yaşlarınızda daha da rahat etmenize yardım eder. Çevrenizden “hayatımın çoğunu çalışarak geçirdim ama hiçbir şeye sahip olamadım” benzeri cümleleri duymuşsunuzdur. İşte siz bu cümleyi kurmak istemiyorsanız, kendinize bir banka hesabı açarak birikim yapmaya olabildiğince erken başlayın. Ne kadar çabuk kendiniz için bir şeyler yapmanız gerektiğini fark eder ve bunun için faaliyete geçerseniz, geleceğiniz daha da rahat olur. Erkenden birikim yapmaya başlamanızın bir diğer artısı ise daha genç yaşlarınızda finansal özgürlükle tanışmaktır.
8. İsteklerinizle İhtiyaçlarınızı Ayırt Edin
Ne kadar para kazanırsak kazanalım her zaman masraflarımız olacaktır. Bunlar gerekli olanlar ve aslında gerçekten gerekli olmayan masraflar olarak ikiye ayrılmaktadır. Kira ödemeleri, yemek yemek veya araba giderleri tabi ki hepimizin olağan masrafları. Ancak bunların dışında ihtiyacınızın dışında sırf istediğiniz için almayı planladığınız bir ayakkabıyı veya kıyafeti almadan önce gerekli bütçeyi kendinize ayırın. Hayatınızda istediğiniz ne olursa olsun elde etmek için çabalayın. Bu çabanın gerektirdiği bütçeyi de öncesinde kendinize edinin. İster birikim yoluyla olsun ister çalışarak olsun kendinizi ödüllendirin. Ancak bu noktada hatırlanması gereken en önemli şey; harcamalarınızı yönetemezseniz parasız kalacağınızdır.
9. Emeklilik Döneminizi Planlayın
Emeklilik planları genellikle belirli bir yaştan sonrasına bırakılır. Ancak bu pek doğru bir davranış değildir. Öyle ki emekli olmak için genel yargı olan altmış beş yaşını beklemek düşüncesinin aksine daha erken yaşlarda emekli olabilmek mümkündür. Emeklilik, genellikle çalışmayı bırakabilecek kadar finansal güce sahip olmak gibi bir kanıyla paralel düşünülmektedir. Bu geçerli olsa bile, hayatlarında ne yapmak istediklerine karar veren ve bunu yapmak için ne kadar paraya ihtiyaçları olduğunu hesaplayan insanların, oldukça erken yaşlarda emekli olabildiği de bir gerçektir. Sizde gelecek için planlarınızı belirleyip, bu doğrultuda gereken adımları atabilirsiniz. Kendinize sorun, ne istiyorsunuz?
10. Acil Durumlarınızı Düşünün
Hayatınızın en önemli bölümü olan genç yaşlarda bilmeniz gereken ve para yönetimi hakkında her şey ile ilgili belki de en önemli maddemiz, acil durumlarımız. İster öğrenci olun ister çalışan bir birey, zaman zaman beklenmedik finansal durumlarla karşı karşıya kalmak mümkünüdür. Bu gibi durumlarda gerekli olan; bütçenizde belirli bir miktar paranın olmasıdır. Acil durumlarda söz konusu paraya sahip olmanız, sizi içinde bulunduğunuz zor durumdan uzaklaştırır ve daha rahat hareket etmenize fayda sağlar. Ufak bir miktar dahi olsa, o anı kurtarmak sizlere daha rahat bir uyku sağlar. Bunun için elinize geçen ilk fırsatta acil durum fonu oluşturun ve buraya ayırdığınız parayı zamanı gelene kadar unutun.
