Yetişkinliğe ilk adım evresi olarak bilinen ergenlik, genel olarak 12- 21 yaş aralığını kapsayan bir dönemdir. Bu zamanda ergen çocuklar, aileden uzaklaşıp bağımsızlığını kazanmak isterler. Kişiden kişiye değişen bu evrede çocuğun her şeye itiraz etmesi, kimi aileler için sorun teşkil etmektedir. Ancak bu zamanda ergenlik evresindeki çocuğa doğru yaklaşmak, karşılıklı ilişkilerde büyük derecede önem taşıyacaktır. Tepkilerini kontrol edemeyen çocuğun, tutarsız yaklaşan ebeveynleriyle arasına uzak mesafe koyması mümkündür. Çocuğunun ani değişimini fark eden aile bireylerinin ona karşı yaklaşımı, son derecede önemlidir. Fiziksel, zihinsel ve sosyal değişimin yoğun yaşandığı bu dönemde, aileler çocuğuna nasıl davranacağını iyi bilmelidir. Bu içeriğimizde, ergenlik döneminde kendisiyle mücadele içerisinde bir çocuğu olan ailelere önemli tavsiyeler verdik. İyi okumalar!
1. Çocuğunuza Güvenin
Ergenlik döneminde çocuğu olan ailelere verdiğimiz önemli tavsiyeler arasında, güven ilişkisi yer almaktadır. Her türlü zararlı durumdan kolaylıkla etkilenen bu yaş için ailelerin endişelenmesi normaldir. Bu sebeple kimi aile, endişesinin farkında olmadan bunu çocuğa yanlış bir şekilde yansıtmaktadır. Yalan söylediğini düşünüp çocuğuna kuşkulu yaklaşan anne-baba, ergenin onlara karşı güvenini de kıracaktır. Kısıtlamalara maruz kalan ergen çocuk ise ailesine tepki gösterecek ve onlara karşı dürüst olmak istemeyecektir. Bunun yerine, ailenin çocuğa güven duyması ve ona inanması oldukça önemlidir. Ailesinin kendisine güvendiğini anlayan çocuk, daha mutlu olacaktır. Onun kendisini güvende hissetmesi, aranızdaki ilişkinin de kopmadan devam edeceğini gösterecektir. Çocuğun üstünde baskı kurmak yerine onu anlamanız ve ona güven duymanız önemlidir.
2. Onunla İletişim Kurun
Ailenin dikkatle üstünde durması gerektiği bir diğer durum, çocukla düzgün iletişim kurmaktır. Bu dönemde çocuklar pek konuşmak istemezler ve sadece ailelerin kendilerini anlamalarını isterler. Çocuğunuzla iletişim kurarken onu yargılamak büyük riskler doğurabilir. Anne-babasının kendisini yargılamadan dinlediğini anlayan çocuklar, ailesine daha çok güven duyacaktır. Ailelerin çocukla iletişim kurarken yıkıcı olmak yerine yapıcı bir tutum sergilemeleri gerekmektedir. Sizin onun yanında olduğunuzu anlayan çocuk daha paylaşımcı olacaktır. Böylece size sorular soracak ve tatmin edici cevaplar bekleyecektir. Siz de konunun çok dışına çıkmadan çocuğunuzun sorularını cevaplayıp, gerekli bilgileri aktarabilirsiniz. Burada önemli olan, sorulan soruları yadırgamamak ve sevecenlikle cevaplamaktır. Bunu yaparken zoraki olmaktan çok istekle yaklaşmanın önemini kavrayın.
3. Konuşurken Tutarlı Olun
Aile, çocukla iletişim kurarken tutarlı bir davranış sergilemelidir. Tutarsız davranışlar ergen birey için sarsıcı olabilir. Bu da anne ve babayla çocuğun arasında tartışmalar yaratmaktadır. Bazı ebeveynler çocuklarının isteğini reddederek onların sorumluluk alabilecek yaşta olmadığını dile getirir. Başka bir zamanda ise ebeveynler onlara sorumluluklarını hatırlatırken, artık büyüdüğünü ve çocuk olmadığını söyleyerek tutarsız davranmaktadır. Ailesinin bu tutarsız davranışlarına maruz kalan çocuk, büyük bir problemin eşiğinde olabilir. Ailenin tutarlı olması, çocukla olan ilişkilerinin bozulmaması adına son derece önemlidir. Size olan güveninin kırılmaması adına, çocuklarınıza uygun dille düşüncelerinizi belirtebilirsiniz. Çocuğunuzun sizin düşüncelerinizi sorgulaması ve eleştirmesi bu çağda oldukça normaldir. Sizin ona karşı davranışınız yapıcı olduğu taktirde, çocuğunuzun size güven duyacaktır.
4. Kendi Seçimlerini Yapmasına İzin Verin
Çocukların seçimlerine karışan aileler, onlarla iletişim kurmakta zorluk yaşayabilmektedir. Kendisini anlamadığını ve kararlarını önemsemediğini düşünen ergen çocuk, ailesine öfke besleyebilir. Bu gibi olumsuz durumların yaşanmaması için çocuğunuza karşı ilgili ve anlayışlı olmanız son derece önemlidir. Sizin hoşuna gitmeyen birtakım eylemlerde çocuğunuza karşı çıkmak yerine, bunu deneyimlemesine izin vermelisiniz. Çocuğunuz kendisini riske atmayacak bir şeyi denemek istediğinde, sizin olumsuz tutum sergilemeniz aranızdaki iletişimi zedeleyebilir. Bunun yerine, denemek istediği bir şey hakkında sizden bilgi almak istediğinde, dürüstçe düşüncenizi söyleyebilirsiniz. Ailesinin arkasında olduğunu anlayan ve sorumluluğu üstlenen çocuk, seçimlerinin sonuçlarını kendisi fark edecektir. Böylece gelecekteki seçimlerini daha dikkatli yapacaktır.
5. Sınırlarınızı Belirleyin
Ergenlik dönemindeki genç, çoğu zaman ebeveynlerine karşı çıkmakta ve onlarla çatışma içerisine girmektedir. Bu durumla karşılaşan aile, adeta eli kolu bağlı halde kalakalır. Bunun yaşanmaması için çocuğunuza net sınırlar koymanız gerekebilir. Sınır koyduğunuz zaman çok baskılı olmak ya da üstünde az durmak gibi üst noktalar çocuğunuza zarar verebilir. Ailesi tarafından anlaşılmadığını düşünen çocuk, bu durumda onlardan uzaklaşıp arkadaşlarına sığınabilir. Bunun yaşanmaması için aile, çocuğun ayrı bir birey olduğunu unutmadan hareket etmesi gerekir. Onun isteklerine önem vermek ve düşüncelerini açıklamasına izin vermek aranızdaki ilişkinin onarılması açısından önemlidir. Çocuğunuza belli sınırlar koyarken, onun da görüşünü alabilir ve duruma göre onları gevşetebilirsiniz. Yaş arttıkça çocuğunuza karşı koyduğunuz sınırları da gevşetmeyi unutmamalısınız.
6. Sorumluluk Almasını Destekleyin
Ergen çocuğun sorumluluk duygusunun gelişmesi açısından ailenin ona karşı küçük istekleri olmalıdır. Ev içi alanlarda çocuğunuza belirli görevler vererek, onun sorumluluk sahibi olmasını sağlayabilirsiniz. Böylece kendisini büyümüş hisseden çocuk, verilen görevleri yaparken bundan hoşnut dahi duyabilir. Tam tersi onları belirli sınırlamalara tabi tutup sorumluluk yüklemekten alıkoyarsanız, çocuğunuzun gelişiminin önüne geçmiş olursunuz. Ev işlerinde, alışveriş durumlarında, kardeşine bakması konusunda belirli sorumluluklar verebilirsiniz. Küçük yaşta sorumluluk sahibi olan ergen çocuk özgüvenli olacak ve hayata daha çabuk atılacaktır. Bu durumda sizin ona inancınızla beraber kendi gereksinimlerini karşılayan çocuk, bu dönemi daha kolay atlatacaktır. Çocuğunuzun işlerini siz yapmak yerine onların bunu üstlenmesine izin verin ve ona bu konuda güvendiğinizi belirtin.
7. Dürüst Davranın
Ergen çocuğa sahip ailelerin dikkat etmesi gereken bir diğer konu, ona dürüst davranmaktır. Çocuğuna karşı samimi olmayan ve onunla dürüst konuşmayan aileler, onun güven problemi yaşamasına neden olur. Çocuklarına herhangi bir konuda yanlış ya da eksik bilgi vermek, onları bir şekilde oyalamak büyük hatadır. Bunların yerine gerçekleri söylemeye çalışmanız, yalan söylememeniz çocuklar için daha iyi olacaktır. Onların sorusuna vereceğiniz gerçeği barındıran cevaplar ilk başta çatışma doğurabilir. Ancak bir süre sonra çocuğunuzun size hak vereceğinizi göreceksiniz. Onun size karşı güveni pekişecek ve sizi anlayışla karşılayacaktır. Sonuç olarak sizin ona değer verdiğinizi ve onun büyüdüğünü kabul ettiğinizi gösterecektir. Sizin ona dürüst davranmanız, onun da aynı şekilde size dürüst bir şekilde yaklaşmasını sağlayacaktır.
8. Takdir Edin ve Sevginizi Yansıtın
Çocuğun ergenliğe geçiş süreciyle beraber yaşadığı fiziksel değişimler onların duygularına da yansır. Çocuk bu dönemle birlikte ebeveynlerinden uzaklaşır ve sadece onların sevgisini hissetmek ister. Fakat bu dönemdeki çocuklara ilgi gösterirken daha dikkatli olmalısınız. Çünkü çocuklar sevgi sözcüklerinden veya değişen duygularla beraber fiziksel sevgiden pek haz etmeyebilirler. Bu durumda yaptıkları eylemlerde onları takdir edebilir ve bu şekilde sevginizi yansıtabilirsiniz. Çocuklar, özellikle herhangi bir konuda ailesinden destek isteyebilmektedir. Onunla gurur duyduğunuzu ifade etmeniz, ergen bireyler için en gerekli unsurdur. Ayrıca genç, bu dönemde fikirlerine saygı duyulmasını ister. Genç bireyin ilgi duyduğu konularda ona destek vermek ve başarılarını takdir etmek son derece önemlidir. Ergen çocuğunuzun hatalarına karşı anlayışlı yaklaşmak da onlar için değerlidir.
9. Mahremiyete Saygı Gösterin
Ailelerin çocukların özel alanına saygı göstermesi de oldukça önemlidir. Ergenlik döneminde çocuklar, ailesinden uzaklaşmaya elverişlidir. Bu, tamamen bulunduğu ruhsal durumla ilişkilidir. Çünkü ergen bireyler yalnız başına zaman geçirmeye ihtiyaç duymaktadır. Eğer sizinle vakit geçirmeyen ve sürekli odasından çıkmayan bir çocuğunuz varsa, bu sizinle ilgili değildir. Tamamen yalnız kalma dürtüsünden kaynaklı bir durumdur. Bu zamanda ergen bireyin özel alanının olması da önemlidir. Aynı zamanda ergenin özel alanına girmeden önce kapıyı çalmayı deneyebilirsiniz. Ergen bireyler özel alanına başkasının müdahale etmesine karşıdır. Bu, onları büyük derecede rahatsız edecektir. Tepki gösterdiğiniz takdirde, çocuğunuzun size olan güveni kırılacaktır. Onların odasına müdahil etmemekle birlikte, odasını veya eşyalarını düzenleme konusunda baskı uygulamamalısınız.
10. Eleştirmekten Vazgeçin
İnsanlar genel olarak eleştirilmekten korkmaktadır. Bir de buna ergenlik çağındaki ruhsal durum eklendiğinde, eleştirilmek korkulu bir rüyadır. Bu tamamen normal sayılabilecek bir durumdur. Ergenlik çağındaki çocuklar, karşı tarafın düşüncelerine son derece önem verebilir. Eğer kendisine yönelik olumsuz eleştiri yapılırsa, çocuk içine kapanabilir. Özellikle ailelerin çocuklarına olan düşüncesi, onlar için çok değerlidir. Bu dönemdeki çocuğunuza karşı takındığınız durumlara dikkat etmelisiniz. Çocuğunuzun giyim tarzı size yanlış gelebilir. Bunu karşı tarafa olumsuz bir şekilde dikte etmeniz hiçbir işe yaramayacaktır. Ergenlik çağındaki çocuğunuzun ilgi alanları veya arkadaş çevresine de duyarlı bir şekilde yaklaşmalı ve onu eleştirmemelisiniz. Çocuklarınızın bu tarz eleştirilere karşı hassas olduğunu unutmamalı ve onu küçümseyecek sözlerden uzak durmalısınız.
