2019 yılının sonlarında başlayıp uzun süredir devam eden koronavirüs, herkesin son derece sakındığı bir bulaşıcı hastalıktır. Özellikle yaşlı nüfusu ve kronik rahatsızlığı olan kitleleri etkileyen bu virüs, pek çoğumuzun hayatında köklü değişikliklere sebep olmuştur. Maske, sosyal mesafe ve temizlikle kaçınabileceğimiz bu hastalık, toplumsal bir sağlık sorunu boyutunda olduğundan ancak herkesin bu önlemleri almasıyla korunabileceğimiz bir hastalıktır. 2 ila 14 gün aralığında, kuluçka gününün sonunda rastlanan bazı belirtiler hızlı tanı ve izolasyon ile tedavi edilebilir. Dünyayı kasıp kavuran koronavirüsün birer işareti olabilecek en belirgin belirtileri burada listeledik. İyi okumalar!
1. Yüksek Ateş
Dünya Sağlık Örgütü’nün verdiği istatistiklere göre dünyada her 5 korona hastasından 1’i ciddi bir şekilde rahatsızlık geçiriyor; ancak %80 oranıyla en sık görülen belirtilerden ilki, yüksek ateştir. Bu ateş 37.8 derecesinden daha yüksekte seyreden değerleri tanımlar. Yüksek ateş aynı zamanda bir grip belirtisi olduğundan karıştırılabilecek olsa da koronavirüste yaşanan yüksek ateş akciğerlere hızlı iner ve zatürre riski taşıyabilir. Grip hastalığı ise üst solunum yolunda yaşanan bir rahatsızlık olduğundan yine yüksek ateşle, ancak daha kısa bir kuluçka süresiyle seyreder. Ciğerlere inmez ve zatürre riski taşımaz. Bu farklılıkları saptayacak olanlar uzmanlardır, yüksek ateş birçok rahatsızlığın belirtisi olabileceğinden, bir hastaneye müracaat etmeniz gerekir.
2. Halsizlik
Koronavirüs hastaları ilk ve hafif sayılabilecek bir belirti olarak halsizlik, yorgunluk yaşarlar. Bu yorgunluk hem zihinsel hem de fiziksel bir yorgunluktur ve sizi dinlenmeye mecbur bırakacak kadar kuvvetli olabilir. Vücudun genelinde hissedilen bu halsizliğe yine vücudun genelinde olabilecek kas ve eklem ağrıları da eşlik edebilir. Vücutta belirgin bir kırgınlık olur, nadir de olsa vücutta ateşe bağlı bir titreme yaşadığını belirtenler de olmuştur. Bu belirgin yorgunluk elbette virüsün vücutta yarattığı bir etkidir. Halsizliğin boyutu semptomlar ciddileştikçe artış gösterir. Hafif geçiren bir hastada ise yorgunluk da hafif gözlemlenir.
3. Kuru Öksürük
Kuru öksürük, genellikle hastaların en çok şüphelendikleri ve en sık gözlemlenen koronavirüs işaretleri arasındadır. Virüs solunum yolunun geneline ve ciğerlere etki eder, bu sebeple çoğunlukla öksürüğe de sebep olur. Bahsedilen öksürük kuru ve devamlı olan bir öksürme olup, rahatsız edicidir. Farenjit hastalarının geniz akıntısı sonucu yaşadıkları gıcıklanmadan farklı bir öksürüktür. İlk belirti olarak öksürmek başta şüpheli olmasa da öksürmek veya hapşırmak hastalığın yayılmasındaki tehlikeyi oldukça büyüttüğünden dikkat etmek ve diğer insanlardan sakınmak gerekir. Bazen bu öksürüğe uzun süreli burun tıkanıklığı da eşlik edebilir. Ciddi belirtilerle birleştiğinde hastaneye gidilmelidir.
4. Nefes Darlığı
Hem alt hem de üst solunum yolları boyunca ve ciğere dek ilerleyebilen koronavirüsün belirgin ve ciddi belirtilerinden birisi de nefes darlığıdır. Hafif belirtilerin ardından gözlemlenebilen göğüste ağırlık, sıkışma ve bunlara eşlik eden nefes darlığı dikkat edilmesi gereken bir belirtidir. Ancak virüs dışında bahar aylarında yaşanan alerji, astım rahatsızlığı gibi durumlarda da nefes darlığı yaşanır. Aynı şekilde bazı psikolojik rahatsızlıklar da genişçe nefes alamama durumundan ötürü, nefes darlığı şikayetinde bulunabilirler. Bu diğer rahatsızlıklar da nefes almada güçlüğe sebep olduğundan göz önünde bulundurulmalıdır.
5. Baş Ağrısı
Baş ağrısı da potansiyel koronavirüs belirtileri arasında yer almaktadır. Bu ağrının hastalığın ilk günlerinden son günlerine dek ortaya çıkabildiği, ateş ve öksürük gibi belirtilerden çoğunlukla daha önce meydana geldiği araştırmalarda saptanmıştır. Ayrıca, migreni olan bireylerde koronavirüse yakalandıkları zaman da baş ağrısı şikâyeti kaydedilen belirtiler arasında yerini alabilir. Dünyayı kasıp kavuran koronavirüsün doğrulandığı 55.000’den fazla vaka Dünya Sağlık Örgütü tarafından incelenmiş ve sonuç olarak, %13,6’lık bir oranla baş ağrısı, virüsün en belirgin belirtileri arasında görülmüştür.
6. Koku Alma Kaybı
Yapılan son araştırmalara göre koronavirüs hastalarının büyük bir oranı enfekte olduktan sonra koku kaybı yaşadığını belirtmiştir. Bu koku kaybının virüsün burun ve dil arkasına yerleşmesi sebebiyle olduğu düşünülüyor. Bu kayıp, herhangi bir burun tıkanıklığı olmadan koku alamamak şeklinde tanımlanır ve uzmanlara göre diğer hafif belirtilerden çok daha sık rastlanan bir belirtidir. Koku kaybı diğer belirtilerle seyredebileceği gibi tek başına da çıkabilir, bu gibi bir durumda uzmanlar test yaptırmayı önermektedir. Gripte yaşanan koku kaybından farklı olduğu görülen virüs yollu koku kaybının farkı, acı ve tatlıyı ayırt edemeyecek kadar şiddetli ve ani bir kaybın yaşanmasıdır. Koku kaybı her ne kadar ciddi bir belirti olmasa da kişilerin yaşam kalitesini düşürdüğü için dikkate alınması gereken bir belirtidir.
7. Tat Alma Kaybı
Virüsün ağız ve burunda belirli yerlere yerleşmesi sonucu meydana gelen koku kaybına tat alma kaybı da eşlik eder. Çünkü tat ve koku alma duyuları birbiriyle ilişkili gerçekleşen duyulardır. Koronavirüs hastaları çoğunlukla koku kaybının yanında tat kaybını da belirtmiş, hiçbir yemekten tam olarak tat alamadıklarından şikâyet etmişlerdir. Ayrıca yaşanan koku kaybına tat kaybının da eşlik etmesi, koronavirüsün grip ve soğuk algınlığı gibi benzer belirtilere sahip hastalıklardan ayırt edilmesini kolaylaştırır. Bu duyuların eski hale gelmesi virüsün tedaviyle vücuttan atılmasından sonra, yavaşça gerçekleşmektedir, hastalar iyileştikten sonra bu duyularına zamanla kavuşurlar.
8. Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısı, koku kaybı, öksürük ve nefes darlığı gibi sık ve ciddi görülen belirtilerden daha nadir görülen bir belirtidir. Çoğunlukla sıcak havalarda soğuğa maruz kalma ya da dışarıda veya işte sürekli maske takmaktan ileri gelen ağızdan nefes alıp verme gibi durumlar (doğru nefes alıp verme burundan alıp ağızdan verme şeklindedir; bu teknik maske takılıyken de tercih edilmelidir) da boğaz ağrısına sebep olabilirler. Kısa süren bir boğaz ağrısı ve burun akıntısı soğuk algınlığı işaretleridir. Korona şikayetleri ise 2 haftalık bir zaman diliminde yayılım gösterir. Boğaz ağrısına eşlik eden diğer ciddi belirtiler yanında, göğüs sıkışması ve nefes alamama gibi çok ciddi belirtiler de varsa, acilen hastaneye müracaat etmek gerekmektedir.
9. İshal
Koronavirüs, solunum sisteminin yanında merkezi sinir sisteminden deriye, böbreklerden koku alma duyumuza dek vücudumuzun birçok sistemine saldırabilecek nitelikte bir virüstür. Bütün göstergelere kıyasla sık olmasa da koronavirüs hastalarının birçoğu enfekte oldukları ilk günlerde ishal olduklarını belirtmişlerdir. Yaklaşık ilk iki gün içerisinde görülme ihtimali olan ishal olma durumu, erken semptomlar arasında sayılıyor. Tek başına bu şikâyet düşük bir korona olma ihtimali taşısa da sonraki günlerde buna eklenen öksürük, ateş ve koku kaybı olursa mutlaka hastaneye gitmeyi gerektirir. Bu gibi düşük bir ihtimal arz eden şikayetler için ilk olarak yapılması gereken belirtileri iyi takip edebilmektir.
10. Göz Yaşarması
Bir diğer nadir de olsa görülen belirti de göz yaşarmasıdır. Bu sulanmanın yanında kızarıklık ya da çapak tutma gibi durumlar da koronavirüs şüphesi yaratabilecek belirtilerdir. Eller aracılığıyla göze bulaşabilen virüsün gözde tutulma ve kızarmaya sebep olabildiği uzmanlarca gözlemlenmiştir. Ancak toz, polen ve alerji gibi durumlar sonucunda yaşanan göz yaşarması, koronavirüsün yaşattığı göz kızarıklığından çok daha sık görülür. Yani tek başına göz yaşarması bir korona belirtisi değildir. En belirgin belirtileri beraber gördüğünüzde ise, dünyayı kasıp kavuran koronavirüsün ihtimali üzerine düşünmelisiniz. Gözde görülen bu şikayetler sonucu hastaneye gidildiğinde, her ihtimale karşı sosyal mesafeyi korumak, temizliğe dikkat etmek iyi olacaktır.
