Doğal afetler, Dünya’nın varlığı boyunca etkisini gösteren yıkıcı doğa olaylarıdır. Yangınlar, depremler, volkanik patlamalar ve tsunami gibi bu felaketler, kimi zaman Dünya’nın çekirdeğindeki hareketler kimi zaman da atmosferik olaylar nedeniyle meydana gelir. Hepsinin de tek bir ortak noktası vardır. O da insanlığın varlığını tehlikeye atmak. Fakat bu doğal afetler, insandan önce de dünyada vardı. Yine de burada insanın masum olduğu da çıkarılamaz. Çünkü doğanın kendine özgü bir dengesi vardır ve bu denge insan tarafından kışkırtılırsa inanılmaz derecede kötü sonuçlar doğar. Ancak bu kötü senaryolardan önce doğa her zaman tehlike sinyalleri yollar. Aşırı sıcaklar, büyük orman yangınları, buzulların erimesi kısaca tüm bu sayılanların tek nedeni ise küresel ısınmadır. Çünkü doğa büyük fabrikalar kurmaz, nükleer santraller inşa etmez ve suyu kirletmez. Şu zamana kadar olmuş yıkıcı doğal felaketleri ve bunları belgeleyenleri sizler için araştırdık. İşte doğal afetleri anlatan en kaliteli belgeseller listesi!
1. Felaket Gezegeni
Bir National Geographic yapımı olan Felaket Gezegeni belgeseli, dünya üzerinde yaşanan en yıkıcı doğal afetleri anlatmaktadır. Saatli bomba olarak görülen ve uzun bir zamandır uykuda olan büyük bir yanardağı patlar. Sonuç felakettir. Volkanın çıkardığı zehirli gazlar, lavlar, püskürttüğü kaya parçaları gibi etkilerin insan gözünden değerlendiriliyor. Bunun yanında devasa boyutlara ulaşan kuvvetli tornadolar önüne geleni bir vakum gibi çekiyor. Kısacası bu olaylara şahit olmuş kişilerin amatör çekimlerinin de kullanıldığı bu doğal afet belgeseli hem izleyiciyi bilgilendiriyor hem de bu esnada neler yapılması gerektiğini ilgi çekici bir dille anlatıyor. Türkçe dublaj olarak ta izleyebileceğiniz Felaket Gezegeni doğal afetleri anlatan en kaliteli belgeseller arasında yerini almaktadır.
2. Discovery Channel: Japonya: Mega Deprem
Japonya bin yılın en büyük depremiyle karşı karşıya kalmıştı. Yaşanan deprem, şu ana kadar oluşan en büyük 5 depremin arasına girmişti. 9.0 şiddetine sahip olan depremde yaşananlar, eşsiz bir şekilde Japonya: Mega Deprem belgeselinde anlatılmaktadır. Bu yaşanan depremde sadece 7 kişi hayatını kaybetmişti. Fakat depremden daha yıkıcı bir güç vardı. Bu güç saatte 800 km hızla Japonya kıyılarına dalgalanıyordu: Tsunami. Bu belgeselde anlatılanlar kesinlikle doğal afetleri anlatan en kaliteli belgeseller arasındadır. Deprem ve sonrasında oluşan Tsunami’nin getirdiği devasa yıkım, çoğunluğu görgü şahitlerinin çektiği görüntülere dayanır. İnsan oğlunun ne yapması gerektiğine ve bu tehlikelere karşı nasıl yapısal önlemler alınması gerektiğine de dayanır.
3. 6 Derece Dünyayı Değiştirebilir
Yapım yılı 2008 olan bu belgesel, dünyanın sıcaklığının 6 derece artması sonucu olabilecek tehlikeleri anlatır. Şu an için varsayım olarak görülür fakat böyle devam edilirse gerçeğe dönüşmesi çok olası bir durumdur. Eğer dünyamız 6 derece daha sıcak olsaydı neler olabilirdi? Buzullar ya tamamen eriseydi? Kısacası 1 derece artmasının bile çok büyük etkilere neden olacağını anlatan ve her derece artışında olacakları tek tek gösteren 6 Derece Dünyayı Değiştirebilir belgeseli, mutlaka izlenmesi gereken doğal afet belgesellerdendir. Bunun sebebini de küresel ısınmaya bağlar. Devasa şehirlerin sular altında kalacağından, okyanus ekosisteminin bozulup canlıların öleceğinden, tatlı su savaşlarının yaşanacağından özetle dünyanın felaketinden bahseder. Hâlâ zaman varken yapılması gerekenlerin yapılmasını da şiddetle tavsiye eder.
4. Felakete Doğru
Kasırgalar, büyük toprak kaymaları, çığlar, orman yangınları. 6 bölümden oluşan Felakete Doğru belgeseli, Portekiz, Nepal, Şili, ABD gibi ülkelerde yaşanmış ve tarihe geçmiş doğal afetleri görgü tanıklarının gözünden anlatan bir National Geographic yapımı belgeseldir. Her bölümün tek bir afete odaklandığı bu seri, insanların o anlarda hissettiklerini, yaşadıklarını ve korkularını dile getirir. Portekiz’de 2017 yazında meydana gelen büyük bir yangın cehenneminin ortasında kalan bir itfaiye eri veya Everest dağında üzerinize doğru gelen tonlarca kar kütlesini gören bir dağcı olduğunuzu hayal edin. Neler hissederdiniz? İşte bu belgesel de tam olarak bunun nasıl bir his olduğunu anlatmaya çalışır.
5. Volkanlar
Volkanlar. Yeryüzünün zaman bombaları. Ne zaman patlayacaklarını tam olarak kestirmeye çalışan bilim insanları, bu konuda bir şeyler yapması gerektiğini biliyorlar. Yer kürede yaşanan bu küresel felaketleri anlatan volkanlar, patladığı anda sadece bulunduğu bölgeyi etkilemiyor. Asıl tehlike küller ve dumanın rüzgarlarla diğer bölgelere yayılması. Nerdeyse 1 milyar kişinin hayatını etkileyebilecek güçte olan Volkanların anlatıldığı bu belgesel, ne kadar hassas bir dünyada olduğumuzu bize gösteriyor. 2000 derece sıcaklığa erişen lavlar, zehirli gazlar ve tonlarca ağırlıktaki külleriyle Volkanlar belgeseli, National Geographic’in sunumuyla doğal afetleri anlatan en kaliteli belgeseller listesinde bulunmaktadır.
6. Discovery Science: Mükemmel Felaket-Orman Yangınları
Discovery Science’in sunduğu bu belgesel son zamanların en büyük yangını olan efsanevi Avustralya yangınının belgeselini anlatır. İklim olarak zaten sıcak ve her yaz bu tehlikelerle karşı karşıya olan Avustralya, bu kez tarihinin en büyük yangınına şahit oldu. Bu olay sırasında on binlerce yerleşim yeri yanarak kül oldu. Daha da kötüsü ormanlarda bulunan birçok canlı ne yazık ki telef oldu. Kimi türler de büyük bir tehlike yaşadı. Mükemmel Felaket- Orman Yangınları adlı bu belgesel de acı tabloyu izleyiciye en ince detayına kadar anlatıyor. İnsanların, özellikle itfaiyecilerin gözünden yaşananları birer birer açıklayıp nedenlerini anlatıyor. Bu inanılmaz yangının oluşması için tüm etkenlerin aynı zamanda olması gerekiyordu ve öyle de oldu.
7. Büyük Felaketler: Depremler
Depremler, yeryüzünün tespit edilemez afetleridir. Gelişen teknolojilerle ve bilimle depremin olacağı belki de sadece birkaç saniye önceden tahmin edilebilir. Bu sebeple en acımasız doğal afetlerden biri sayılır. Hemen altımızdaki plakaların hareket etmesi ve birbirlerini sıkıştırması sonucu ortaya devasa boyutlarda enerji açığa çıkar. Bu enerji de büyüklük olarak temsil edilir. 8 ve üzeri olan depremlerin çıkaracağı enerji 67.000 Hiroşima bombasına bedel bir enerjidir. National Geographic yapımı olan Büyük Depremler belgeseli, geçmiş görüntüler, röportajlar ve bilgisayar efektleriyle izleyiciye çok yararlı bilgiler sunuyor. Doğal afetleri anlatan en kaliteli belgeseller arasında bulunan bu belgesel izlenmeye değerdir.
8. Kaliforniya Yangını
2018 yılında ABD’nin Kaliforniya eyaletinde başlayan büyük bir yangın tüm eyalette etkisini gösterdi. 100 yılın en büyük yangınından biri olarak gösterilen Kaliforniya yangını “Büyük Afet” olarak değerlendirildi. Yangın 400 bin hektarlık alanı kül etti ve 14 binden fazla itfaiyeci durumu kontrol altına almaya çalıştı. İşte tüm bu olayları anlatan Kaliforniya Yangını belgeseli, ödüllü yönetmen Ron Howard tarafından çekildi ve kurgulandı. Bu afetten sonra geride kalan umutları toparlamak için çalışan insanların hayatlarının da değinildiği bu belgesel, büyük bir övgüyü hak ediyor. Yangının nedenlerinin de anlatıldığı Kaliforniya Yangını belgeseli mutlaka göz atılması gereken belgesellerdendir.
9. Umutsuz Saatler (Desperate Hours)
Bir başka doğal afet temalı belgesel olan Desperate Hours (Umutsuz Saatler), yaklaşık 8 bölümden oluşmaktadır. Her bir bölümü farklı doğal afetleri anlatan 50 dakikalık bölümlerden oluşur. Kasırgalar, çığlar, depremler, volkan patlamaları, tsunamiler gibi şimdiye kadar yaşanmış tüm doğal afetleri kapsar. Kimi zaman yakın görüntü çekimleriyle olaya birinci kişi gözüyle bakılır. Bunun için bu ekip, örneğin bir kasırga anında olay yerine intikal eder ve görüntü kaydı oluşturur. Bu riskleri göze alan bir ekip olması, bu belgeseli izlemeniz için yeter de artar. Yer yer görgü tanıklarının duygularını paylaşır yer yer de o olaydan sağ çıkan kişilerin yaşadığı deneyimi izleyiciye aktarır. Başka bir National Geographic klasiği olan Desperate Hours izlenmesi gereken belgesellerdendir.
10. Marmara Depremi Belgeseli (1999)
Ülkemizin en büyük depremlerinden biri olan Marmara Depremi, ülkemizde çok büyük bir yaraya neden olmuştur. İnternet ortamından kolayca türkçe dublajlı bulabileceğiniz bu belgesel, barındırdığı görüntülerle o acı günleri hatırlatsa da aynı tabloyu yaşamamak için bir tür ders görevi görüyor. Geçmişten ders çıkarmak gelecekte atılacak adımlar için çok önemlidir. Coğrafi konumu gereği yoğun ve aktif fay hatları üzerinde yer alan Türkiye, her daim deprem riski yaşayan bir ülkedir. Marmara Depremi Belgeseli, depremin yıkıcı gücünü maalesef ki sergiliyor. Fakat dünya üzerinde daha büyük depremler mevcut olmasına rağmen kayıpların o kadar fazla olmaması, deprem riski olan ülkeleri bu konu hakkında düşünmeye zorlamalıdır. Kısaca yaşanılan binaların dayanıklılığı can kaybını minimum seviyeye indirmek için çok önemli bir faktördür.