Her yıl coşkuyla kutlanan 30 Ağustos Zafer Bayramı, bu yıl da renkli etkinlikler ile kutlanacak. Tarihimizin en önemli zaferlerinden biri olan 30 Ağustos Zafer Bayramı bizim için farklı bir yere sahiptir. Neden kutlandığını ve 1922’de neler olduğunu sizlere detaylandırdık. Gelin hep birlikte inceleyelim!
Zafer Bayramı Neden Kutlanır?
Türk ordusu Anadolu’yu işgalci güçlerden temizlemek için 26 Ağustos’ta Afyon’da Büyük Taarruz’u başlatmış. 30 Ağustos 1922’de Dumlupınar’da Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk‘ün idaresinde zafere ulaşılmıştır. Mustafa Kemal’in başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz’u anmak üzere Türkiye ve KKTC’de her yıl 30 Ağustos Ulusal Zafer Bayramı resmi olarak kutlanmaktadır.
30 Ağustos Zafer Bayramı ve Önemi Nedir?
Atatürk’ün başkomutanlığında yapılması nedeniyle Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak da anılan Büyük Taarruz’da Yunan orduları İzmir’e kadar takip edilmiş ve başarılı ile sonuçlanmıştır. Tamamen ülke toprakları Yunan işgalinden 9 Eylül 1922’de (İzmir) kurtarılmış olsa da, 30 Ağustos sembolik olarak ülke topraklarının geri alındığı günü temsil eder. 30 Ağustos ulusal bayramı, ilk kez 1924’te Afyon’da “Başkumandan Zaferi” adıyla kutlanmış. Türkiye’de ise 1926’dan itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanmaya başlanmıştır.
Büyük Taarruz’un Arka Planı
Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusunun işgalci güçleri Anadolu’dan atmak ve kesin darbeyi vurmasını sağlamak için planlanan gizli bir harekattır. TBMM’nin 20 Temmuz 1922’deki oturumunda kendisine 4. kez Başkomutanlık yetkisi verilen Mustafa Kemal Paşa, taarruz kararını Haziran ayında almış ve çalışmalarını gizli olarak yapmıştır. Düşman birliklerinin Mustafa Kemal Paşa’nın bizzat idare ettiği Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde imha edilmesi ile Türk ordusunun zaferiyle gerçekleşmiştir.
Zafer Bayramı’nın Geçmişteki Kutlamaları
30 Ağustos, ilk kez 1924’te Dumlupınar’ın Çal Köyü yakınlarında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’in katıldığı bir törenle “Başkumandan Zaferi” adıyla kutlanmıştır. Bu törende Mustafa Kemal, milli ruhun canlı tutulmasının önemini vurgulamıştır. Ayrıca Meçhul Asker Abidesi’nin temelini eşi Latife Hanımla birlikte atmıştır. Zaferi kutlamak için 2 yıl beklenmesinin en önemli sebebi, Yeni Türkiye açısından 1923’te hem ulusal hem de uluslararası alanda yoğunluğun bir hayli fazla olmasındandır. 1926’dan itibaren Başkumandan Zaferi, artık Zafer Bayramı olarak kutlanmaya başlanmıştır.
Zafer Bayramı Kanunu, 1 Nisan 1926 yılında kabul edilmiştir. 30 Ağustos günü, Cumhuriyet ordu ve donanmasının zaferle sonuçlandığı, her yıl bu bayram gününde deniz, hava ve kara kuvvetleri tarafından kutlanacağı kanunda yazılıdır. 1960’lardan itibaren ise Zafer Bayramı kutlamaları daha kapsamlı ve katılımlı bir şekilde gerçekleşmiş. Aynı zamanda Türkiye’de askeri okulların mezuniyet törenlerini yaptıkları gün olmuştur. Tüm subay ve astsubay rütbe değişiklikleri bu tarihte belli olmaktadır.
Atatürk’ün 30 Ağustos İle İlgili Sözleri
- Gençler! Geleceğe güvenimizi güçlendiren ve sürdüren sizsiniz. Siz, almakta olduğunuz eğitimle, bilgi ile, insanlıkta üstünlüğün, yurt sevgisinin, düşünce özgürlüğünün en değerli örneği olacaksınız. Ey yükselen yeni kuşak! Cumhuriyeti biz kurduk, O’nu yükseltecek ve yaşatacak olan sizlersiniz.
- Türk Neferi kaçmaz, kaçmak nedir bilmez. Eğer Türk Neferinin kaçtığını görmüşseniz, derhal kabul etmelidir ki onun başında bulunan en büyük kumandan kaçmıştır.
- Memleketimizi esir etmek isteyen düşmanları behemehal mağlup edeceğimize dair olan emniyet ve itimadım bir dakika olsun sarsılmamıştır.
- Milletimiz davranışlarında ve gayretlerinde sarsılmaz bir bütünlük gösterdiği için başarılı olmuştur.
- Milletçe sahip olduğumuz vatan sevgisi ve hürriyet aşkı, dün olduğu gibi bugün de Mehmetçiğimizin kahramanlık ve cesaretinde vücut bulmaktadır. Cumhuriyetimizin temellerinde yer alan bu yüksek ruh ve şuur her an, her saniye canlı kalacak, yolumuzu aydınlatmaya devam edecektir.
- Biz Türkler tarih boyunca hürriyet ve istiklale timsal olmuş bir milletiz.
- Zafer, “zafer benimdir” diyebilenindir. Başarı ise, başaracağım diye başlayarak sonunda “başardım” diyebilenindir.
- Harp zaruri ve hayati olmalıdır. Hayatı millet tehlikeye maruz kalmayınca harp bir cinayettir.
