Agatha Mary Clarissa Miller Christie Mallowan kısacası Agatha Christie İngiliz kimliğiyle polisiye romanlarının en önemli yazarlarından biri olmuştur. Herkesin bildiği Hercule Poirot karakterini yaratan kişidir. Agatha Christie aynı zamanda Mary Westmacott adını kullanarak aşk romanları yazmış 20. yüzyılın en üretken yazarlarından biri haline gelmiştir. Yazdıkları günümüzde modern izleyiciler için filmlere çevrilmeye ve kitapları tekrar tekrar basılmaya, dünya çapında okunmaya devam etmekte. En sevilen dedektif romanlarının popüler yazarı herkesin bildiği adı ile Agatha Christie hakkında bilinmeyenler; bir süre sırra kadem basması da dâhil olmak üzere listemizde… Keyifli okumalar!
1. Tarihin En Çok Satan Romancısı Oldu
Christie’nin dünya çapında popüler olan kitapları düzinelerce dile çevrildi ve tahmini 2 milyar kopya sattı. Üstelik artmaya da devam ediyor. Bu onu tüm zamanların en çok satanlar ve basılan kitaplar listesinde William Shakespeare ve İncil’in ardından üçüncü sıraya koyuyor. Ayrıca Agatha Christie’nin gizem hikâyeleri, Murder On The Orient Express’in son film uyarlaması ve televizyon mini dizisi The Pale Horse, And Then There Were None ve ABC Murders dâhil olmak üzere sayısız film ve televizyon uyarlamasına dönüştürüldü. Günümüzde hikâyelerinden en az 30 film çekilmiş olduğu bilinmektedir. Mavi Trenin Gizemi’ni yazdığı en kötü kitap olarak nitelendirdi.
2. Neredeyse Hiç Eğitim Almadı
Christie, 1890’da İngiltere’nin güneybatısındaki bir sahil beldesi olan Torquay’de doğdu. Yatılı okula giden iki büyük kardeşinin aksine, evde ders alıyordu ve nadiren kendi yaşındaki çocukları görüyordu. Oyun zamanını evcil hayvanlar, hayali arkadaşlar ve ailesinin hizmetkârlarıyla geçirirdi. Sonunda, 13 yaşında Christie, haftanın iki günü yerel bir kız okuluna gitmeye başladı ve daha sonra Paris’te müzik eğitimi aldı. Bir yazar olarak kendi kendini eğitmişti. Agatha Christie’nin en tanınmış ve tartışmalı romanlarından biri Roger Ackroyd’un Cinayeti’dir. Yenilikçi bir olay örgüsü, katilin aslında anlatıcı olduğunu ortaya çıkardığından, bu tür içinde ezber bozan bir şeydi.
3. İddia Sonucu Roman Yazarı Oldu
Christie 11 yaşında bir İngiliz gazetesinde elektrikli tramvaylarla ilgili bir şiir olan ilk yazısını yayınladı. Gençken, The Poetry Review’da birkaç şiir yazarken, aynı zamanda yayıncıların ilgisini çekmekte başarısız olan kısa öyküler üzerinde çalışıyordu. Dedektif romanları, kız kardeşi ile iyi bir roman yazamayacağına dair iddiaya girdikten sonra, Birinci Dünya Savaşı’na kadar radarına girmemişti. Emekli Belçikalı polis memuru Hercule Poirot’un zengin bir dul kadının cinayetini çözdüğü ilk girişimi olan “The Mysterious Affair At Styles” sonunda bir yayıncı tarafından sonunu değiştirmesi koşuluyla kabul edildi. O andan itibaren polisiye roman kariyeri başlayacaktı. Kısacası ilk romanı The Mysterious AffairAt Styles, kız kardeşi Madge’e karşı bir cesaret gösterisi üzerine yazılmıştır.
4. Dünyanın En Ünlü İki Dedektifini Yarattı
Keskin gözlü dedektifler, Sherlock Holmes ve Philip Marlowe’dan Encyclopedia Brown ve Nancy Drew’a kadar bol miktarda bulunur. Yine de, Christie eşit derecede ünlü iki kahramanı yaratan tek suç yazarıdır: Hercule Poirot ve Bayan Jane Marple. 33 Christie romanı ve 50’den fazla kısa hikâyede yer alan züppe Poirot, New York Times’da ölüm ilanını alan tek kurgusal karakter olmaya devam ederken, 12 Christie romanı ve 20 kısa hikâyede yer alan mütevazı Marple, küçük kasabadaki meraklı bir yaşlı kadın. Hem Hercule Poirot hem de Bayan Marple, Christie’nin hayal gücünün eserleridir. Dedektifleri ekranda Charles Laughton, David Suchet, Peter Ustinov ve Kenneth Branagh Poirot ve Joan Hickson, Angela Lansbury ve Marple rolünde Helen Hayes gibi birçok farklı oyuncu tarafından canlandırıldı.
5. Uşak Asla Katil Olmadı
Gizemli kurgu klişesinin aksine, uşak bir Christie kitabında asla kimseyi öldürmez (bir katil, kurbanına yaklaşmak için kendisini uşak olarak gizler). Doktorlar ise en az dört Christie kitabında cinayet işlerken, politikacılar, sekreterler, oyuncular, ev hanımları, askerler, öğretmenler ve polisler en az iki kez cinayet işliyor. Çoğu zaman, kurbanlar, Christie’nin I. Dünya Savaşı sırasında eczacı olarak çalışırken öğrendiği zehirlerle öldürülürler. O, engin bir zehir bilgisine sahip nitelikli bir ‘eczacı yardımcısı’ veya ‘dağıtıcı’ idi. Sonuç olarak, uzman bilgisi, romanlarında muazzam bir hassasiyetle zehri bir cinayet silahı olarak kullanmasına izin verdi. Ayrıntılara olan ilgisi o kadar kesindi ki, aday katiller için bir ‘nasıl yapılır’ kılavuzu yarattığı suçlamasına açık bıraktı.
6. Seyahat Hayal Gücüne Yardımcı Oldu
Christie’nin kitaplarının çoğu İngiltere’de geçiyor, ancak diğer yerleri de ilk elden görerek ikna edici bir şekilde yazabiliyordu. Büyürken, bir zamanlar Fransa ve Mısır’da aylar geçirdi ve daha sonra İngiliz İmparatorluğunu tanıtan bir seferde dünyayı dolaştı. Daha sonra 14 yaş küçük arkeolog olan ikinci kocasıyla Irak’ta bir kazı alanında tanıştı ve daha sonra sık sık Orta Doğu’ya dönerek “Doğu Ekspresinde Cinayet” ve “Bağdat’a Geldiler” gibi kitaplar için materyal kazandı. St. Lucia’yı ziyaret ettikten sonra “Karayip Gizemi” adlı başka bir kitap yazdı ve orada tatil yaptıktan sonra Kanarya Adaları’nda fikir edinmek için madencilik yaptı. En sevilen dedektif romanlarının popüler yazarı herkesin bildiği adı ile Agatha Christie hakkında bilinmeyenler listemizde aslında en tahmin edilebilecek maddedir.
7. Tasvirleri Protesto Edildi
Christie’nin çalışmaları Siyah, Asyalı, İtalyan, Kızılderili ve Arap halklarına yönelik aşağılayıcı hitaplarla doludur. O dönemde Yahudi halkı da iyi durumda değildi. Christie onları genellikle çengel burunlu ve paralı bir şekilde tasvir ediyor. Bir noktada, İftira ve Karalama ile Mücadele Birliği, görünürdeki anti-semitizmine itiraz eden bir mektup kaleme aldı. Mektubun kendisine hiç gösterilmediği söylense de, temsilcisinin ABD yayıncılarına Yahudiler ve Katolikler hakkındaki hoş olmayan hitapları silmelerine izin verilmesini istedi. Christie’nin savunucuları ırkçılık suçlamasına itiraz ediyor ve bazı karakterlerinin ırksal lakaplar kullanmasına rağmen, bu karakterlerin genel olarak olumsuz bir şekilde tasvir edilme eğiliminde olduğunu iddia ediyorlar.
8. Bir Süre İçin Sırra Kadem Bastı
Sevgili annesinin ölümünden sonra ilk kocasının sadakatsiz olduğunun açığa çıkmasıyla sarsılan Christie, nikâh yüzüğünü çıkardı. Kızını ev hizmetlilerinin bakımına bırakarak 3 Aralık 1926’da gece yola çıktı. Ertesi sabah, arabası birkaç mil ötede terk edilmiş halde bulundu. Bu yüzden binlerce polis ve gönüllünün katıldığı yoğun bir arama-kurtarma operasyonu başlatıldı. Dalgıçlar, tazılar ve hatta uçaklar getirilmiş olsa da, kayıp polisiye roman yazarının izine rastlanmadı. Gizem yazarının gizemli ortadan kaybolması her gazetenin ön sayfasındaydı. Bir yayınevi, bulunduğu yere götüren bilgiler için 100 pound ödül teklif etti. Sonunda, evden ayrıldıktan 11 gün sonra, kocasının metresinin soyadını kullanarak kayıt yaptırdığı kuzey İngiltere’deki bir spa otelinde bulundu.
9. Takma İsimle Aşk Romanı Yazdı
Christie polisiye romanlarını, oyunlarını ve anılarını kendi adı altında yayınladı. Ama aynı zamanda Mary Westmacott takma adıyla altı romantik roman da yazdı. Neredeyse yirmi yıl boyunca halkın hiçbir bilgisi olmadı. Christie ve Westmacott aynı kişiydi. Ancak, 2 yılın sonunda bir gazete köşe yazarı sonunda kimliğini açıkladı. Christie, otobiyografisinde romantik romanı “Baharda Yoksun”u beni tamamen tatmin eden tek kitap olarak adlandırdı ve yalnızca 3 gün içinde yazdığını söyledi. Christie, üretken gizem hikâyeleri yazmasına ek olarak, altı aşk romanı yazdı. Bu romanlar Mary Westmacott takma adıyla yayınlandı. En sevilen dedektif romanlarının popüler yazarı herkesin bildiği adı ile Agatha Christie hakkında bilinmeyenler Mary Westmacott ile aynı kişi olmasıdır.
10. Disleksiye Meydan Okudu
Bir yazar olarak açık başarısına rağmen, Christie sık sık kendisini ailedeki en yavaş kişi olduğunu iddia etti ve yazmayı ve hecelemeyi her zaman çok zor buldu. Dislektik olmasına rağmen öykü, roman okumayı çok seviyordu. Christie’ye ayrıca disgrafi ve muhtemelen disleksiye de meydan okudu. Öğrenme güçlükleriyle yaşamak, onu bugüne kadar en çok satan romancı olmaktan alıkoymadı. Ağabeyi ile kız kardeşi arasındaki yaş farkı on yıl olduğu için, hayali arkadaşlar edinmek de dâhil olmak üzere canlı hayal gücünü meşgul etmenin yollarını buldu. Zamanının çoğunu hayali arkadaşlarıyla geçiren Agatha Clarissa Miller’ın sıra dışı çocukluğu, olağanüstü bir hayal gücünü besledi.
