Lewis Carroll olarak bilinen yazar Charles Lutwidge Dodgson, Viktorya Dönemi’nde bir Rönesans adamıydı. Sanat formunun ilk günlerinde başarılı bir filozof, matematikçi, mucit, fotoğrafçı ve şairdi. Yine de çoğumuz onu bir çocuk yazarı olarak en iyi Alice Harikalar Diyarı’nda anlattığı maceralar sayesinde tanıyoruz. Büyülü kitapların yazarı Lewis Carroll’ın gizemli ve renkli dünyası listemizi sizler için hazırladık. Keyifli okumalar!
1. Karanlıkta Yazmanın Yolu
Gerçek adı Charles Lutwidge Dodgson’dır. Bir yayıncının tavsiyesi üzerine yazar takma ad kullanmaya karar verdi. Yeni bir edebi isim yaratmak için önce Charles Lutwidge’i Latince’ye çevirdi ve alınan Carolus ve Ludovicus isimlerini diğer İngiliz muadilleri olan Carroll ve Lewis ile değiştirdi. Bu nedenle, Lewis Carroll, yazarın gerçek ismine doğrudan bir referanstır. Ayrıca en iyi düşünceleri bazen en beklenmedik zamanlarda, örneğin geceleri aklına geliyordu. Carroll, mum veya bazı aydınlatma armatürleri arayarak zaman kaybetmemek için, karanlıkta düşüncelerini kaydetmenin bir yolunu buldu. 1891’de, tüm cümleleri özel olarak oluşturulmuş bir yazı tipiyle yazmayı başardığı 16 kare delikli bir kart olan nyctograph’ı icat etti. Carroll, bu yöntemin kör insanlar tarafından da kullanılmasını önerdi.
2. Sağlık Sorunları
Büyülü kitapların yazarı Lewis Carroll’ın gizemli ve renkli dünyası listemizde sırada hayatı boyunca yaşadığı sağlık sorunları yer almaktadır. Dodgson zor bir çocukluk geçirdi. Bunu “ tereddüt ” olarak adlandırdı. Erken yaşta, yetişkinliği boyunca onunla takılıp kalan ve nihayetinde kişisel mottosunun bir parçası haline gelen bir kekemelik geliştirdi. Yalnızca yetişkinlerin etrafında kekelediği, ancak çocuklarla sorunsuz konuştuğuna dair kanıtsız iddia bulunmaktadır. Ayrıca çocukken geçirdiği ağır bir ateşte bir kulağını sağır bıraktı. Daha sonra 17 yaşında bir boğmaca nöbeti geçirdi. Bu da hayatının geri kalanında göğsünü zayıf olmasına neden oldu. Hayatının son dönemlerinde konulan epilepsi tanısı zamanla aura-halüsinasyon ve migren gibi hastalıklar çekmesine neden oldu.
3. Hayatındaki Karakterler
“Alice Harikalar Diyarında” ve “Alice Aynanın İçinden” ana karakter tarafından birleştirilen tamamen farklı iki kitaptır. Ancak, bu hikâyeleri yaratmak için Carroll, Alice adında iki farklı kızdan ilham aldı. İlk kitabın kahramanının prototipi, yazarın meslektaşı ve arkadaşının kızı Alice Liddell’di. Yine başka bir Alice karakteri olan Lory ise Lorina Liddell’dir. Eaglet, Edith Liddell’dir. Oxford’un dekanı patronu Henry Liddell ve ailesi ile yaptığı bir tekne gezisinde hikâyesinde bu karakterlere rol vermeye başlamıştır. Bu arada, “Aynanın İçinden Alice”, Carroll’ın aynı zamanda Alice adlı beş yaşındaki kuzeninden esinlenmiştir. Ayrıca bu popüler hikâyede kekemeliği açısından bakıldığında “Do-Do-Dodgson” kendisinin bir karikatürü olarak düşünülmektedir. Ancak bu iddiayı destekleyen hiçbir kanıt ya da söylemi bulunmamaktadır.
4. Alice Harikalar Diyarında
Alice Harikalar Diyarında, 70’den fazla dile çevrildi. Üstelik Carroll, Alice’in hikâyesini ilk olarak 4 Temmuz 1862’de, Bağımsızlık Günü bir göletin karşısında kutlanırken ilham aldığı Liddell kızlarına anlatmıştır. Beyaz bir tavşan ve Alice ise, Carroll’ın hayatının çoğunu geçirdiği Oxford’daki Christ Church College’da vitrayda ölümsüzleştirilmiştir. Ayrıca Cheshire kedisi, İngiltere’nin süt ürünleri açısından zengin bir bölgesi olan Cheshire ilçesinden peynir kalıplarından ilham almıştır. Bölgedeki peynirciler, peyniri bir kedinin sırıtan yüzüyle kalıplayıp arkadan dilimlerlerdi. Böylece kedi yavaş yavaş tüketiliyor ve en son kafa kısmı kalıyordu. Ancak Alice’in tüm başarısından sonra bile, Carroll tek yurt dışı seyahati 1867’de Rusya’ya yaptığı bir geziydi. Dönüş yolunda Polonya, Almanya, Belçika ve Fransa’da mola verdi.
5. Masallarındaki Gizli Anlamlar
Ustalaşmış bir mantıkçı olan Dodgson’ın bulmaca yapımı, geometri ve lineer cebir alanlarında yaptığı çalışmalar oldukça dikkat çekicidir. Yaşamı boyunca neredeyse bir düzine kitap yazmıştır. İlgi alanları ve uzmanlığı çok çeşitliydi. Ayrıca Carroll’un eserlerinin sayfalarında, zamanının önemli olay ve kişiliklerine dair birçok referans ve parodi var. Araştırmacılar, “Alice”in yalnızca matematiksel bulmacalarla değil, aynı zamanda resmi bürokrasi, Darwin’in doğal seleksiyon teorisi, Öklidyen olmayan matematik ve hatta Kraliçe Victoria’nın kendisi üzerine bir hicivle dolu olduğundan eminler. Ancak iyi bir matematikçi olmasına rağmen, Carroll banka hesabının dengesini iyi tutmadı. Parayla pek ilgilenmiyordu ve çoğu zaman, bazen günümüzün 7.500 sterlinlik eşdeğeri kadar fazla kredi çekerdi, ancak ödeme gününde derhal geri öderdi.
6. Carroll – Karındeşen Jack
Karındeşen Jack olduğundan şüphelenilen kişilerin listesi uzundur ve nedense Carroll da bu listededir. Karındeşen ve Dodgson her ikisi de çağdaştı. Cinayetler 1888’de, Dodgson 50’li yaşlarının ortalarındayken gerçekleşti. Yazarın adı bir sürü farklı hikâye ile bağlantılıdır, ancak en çılgını, bu ünlü Londra katili Karındeşen Jack’in aslında Lewis Carroll olduğu teorisidir. Bu teori 1996 yılında, yazarın suçların işlendiği yerlere yakın yaşaması ve tıp ve anatomi tutkusu ile doğrulayan araştırmacı Richard Wallace tarafından ortaya atıldı. Yazar Richard Wallace, mutsuz okul yıllarında katı bir dini eğitim ve potansiyel zorbalıktan sonra Dodgson’ın başarılı öğretim ve yazma kariyerlerinin ardından bir seri katil olmak için büyüdüğünü teorileştirdi. Teorinin büyük kısmında Wallace’ın Dodgson yazılarını “itiraflar” şeklinde yeniden düzenlemesiyle oluşmaktadır.
7. Başarılı Bir Fotoğrafçı
Büyülü kitapların yazarı Lewis Carroll’ın gizemli ve renkli dünyası listemizde sırada fotoğrafçılığı yer almaktadır. Carroll’ın, 20’li yaşlarından başlayan ve yaklaşık yirmi yılı aşkın süredir devam eden fotoğraflama aşkı bulunmaktadır. Dodgson’ın kendi stüdyosu vardı. 1850’li yıllarda geçimini bir fotoğrafçı olarak sağlamayı düşünüyordu. Bu süre içerisinden arkadaşlarının ve önemli şahsiyetlerin (Alfred, Lord Tennyson gibi) portrelerini çekmiştir. Bunlarla birlikte Manzara, iskelet, oyuncak bebek, heykel, tablo ve daha fazlasını içeren 3000’den fazla fotoğrafik görüntü yarattı. Ayrıca Carroll üretkenliğini bir bilime de indirgemişti: Dakikada 20 kelime, yedi buçuk dakikada 150 kelime ve iki buçuk saatte 12 sayfa yazabiliyordu.
8. Cinsel İlgisi Hakkında Yanılgılar
Dodgson’ın fotoğrafçılığı aynı zamanda cinselliğinin yeniden değerlendirmesini sağladı. Yazar, hayatta kalan fotoğraf çalışmalarının yüzde 50’si Alice Liddell de dâhil olmak üzere genç kızların tasvirlerinden ve kızların çıplak olduğu birkaç baskıdan oluşmaktadır. Bunların en bilineni, bir Oxford meslektaşı kızı Beatrice Hatch’in portresi idi. Dodgson’ın kişisel ilişkileri hakkında doğrudan pek bir şey bilinmiyor. Bu da -özellikle Cohen tarafından- Dodgson’ın 11 yaşındaki Alice’e karşı romantik hisler beslediğine dair spekülasyonlara yol açtı. Dodgson’ın bir sübyancı olarak yeniden çerçevelenmesinin, Viktorya dönemi ahlakının cehaletinden ve sanatta çıplak çocukların o dönemdeki popülaritesinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca Dodgson’ın ailesinin yazarın yetişkin kadınlarla ilişkileri hakkında bilgi saklamasından kaynaklanan bir mit olduğu da düşünülüyor.
9. Rahip Olmak İstememesi
Büyülü kitapların yazarı Lewis Carroll’ın gizemli ve renkli dünyası listemizde sırada rahip olmak istememesi yer almaktadır. Dodgson’ın yaşamının büyük bir kısmı, rahip olmayı reddetmesi de dâhil olmak üzere, orada ikamet ettiği süre boyunca Mesih Kilisesi’nin kurallarına aykırı olan spekülasyonları ile geçti. 22 Aralık 1861’de diyakoz olarak atandı. Ancak rahip olmak istemediği için Dean Liddell’e dilekçe vermek zorunda kaldı. Kekelemesi rahipliği neden reddettiğinin olası bir açıklaması gibi görünüyordu. Fakat bunun onun vaaz verme yeteneğini engellemiş olabileceğine dair hiçbir kanıt yok. Diğer olası nedenler içerisinde tiyatroya olan sevgisi (Oxford Piskoposu karşı çıkıyordu) Anglikan Kilisesi’ne duyduğun ilgi veya alternatif dine artan ilgisi sayılabilir.
10. Büyük Başarısızlığı
Büyülü kitapların yazarı Lewis Carroll’ın gizemli ve renkli dünyası listemizde son sırada Büyük romanı olacağını düşündüğü bir hayal kırıklığı yer almaktadır. Büyük bir mektup yazarıydı, bazen bir yılda 2.000’den fazla kez tekabül ederdi ve bazen tersten yazardı ve okuyucuyu deşifre etmesi için mektubu aynaya tutmaya zorlardı. Ayrıca Alice’in maceralarını konu alan kitapları yazara dünya çapında ün kazandırmış olsa da Carroll, “Sylvie ve Bruno” romanını hayatının en büyük eseri olarak kabul etmiştir. Bununla birlikte, 800 sayfa uzunluğundaki bu fantazmagorik stil ve tür karışımı, yazarın en büyük başarısızlığı oldu: okuyucular kitaptan sadece 13 bin kopya satın aldı. Carroll’ın kapaktaki süper popüler adı bile yardımcı olamadı.
