La Sagrada Familia Kilisesi (kutsal aile), İspanya’nın Barcelona kentinde bulunan ve her yıl milyonlarca turistin akınına uğrayan Hristiyan mimarinin en önemli eserlerinden biri. 1882 yılında inşasına başlanan yapının aradan geçen 139 yıldan bu yana bitirilememesi nedeniyle “Bitmeyen Kilise” olarak tanınmakta. Antoni Gaudi’nin ömrünü ve servetini adadığı bu yapı mimari ve estetik anlamda dünyanın en çarpıcı yapılarından biri. Kilise mimarisinin en seçkin örnekleri arasında kabul edilen La Sagrada Familia, bitmeyen inşası ve Gaudi’nin eşsiz tasarımı hakkında bilinmeyenler listesini sizler için hazırladık.
1. Gaudi Kimdir?
Antoni Gaudi, 1852 yılında Reus kasabasında doğdu. Geometri ile ilgili yakın münasebeti ve doğaya olan hayranlığı sayesinde mimarlık eğitimi aldı. Art nouveau ve neogotik öğeleri harmanlayarak kendine has bir tarz oluşturdu. Estetik güzelliğe ulaşmak için doğadan faydalanmayı kendine amaç edindi. Oldukça ileri bir yaşta devraldığı ve tamamlayamadığı La Sagrada Familia Kilisesi’nin inşasının dışında Barcelona şehrinde birçok mimari eser inşa etti. Barcelona’daki Casa Mila binası, Finca Miralles Kapısı, Park Guell Katalan mimarın diğer eserlerinden sadece birkaçını oluşturmakta. 1926 yılındaki vefatının ardından La Sagrada Familia içindeki mezarına defnedildi.
2. La Sagrada Familia’nın Hikayesi
İspanya’nın Barcelona kentinde 1882 yılında yapımına başlanan La Sagrada Familia (Kutsal Aile), Roma Katolik Kilisesi’ne bağlı bir kilisedir. İlk olarak mimar Lozanzo tarafından yapımına başlandı. Ancak kilise vakfının yöneticileri ve mimar arasındaki anlaşmazlıktan ötürü yerine Antoni Gaudi projenin başına getirildi. 43 yıl boyunca muhteşem planını hayata geçirmek için çalıştı. Başlangıçta halktan toplanan bağışlarla finanse edilen kilise ardından Gaudi’nin kişisel servetini buraya harcamasıyla devam etti. Günümüzde de giriş ücretlerinden elde edilen gelirle yapımına devam edilmekte.
3. Tamamlanmamasının Nedeni
Aslında bu sorunun tek bir cevabı yok. Gaudi’nin tramvay çarpması sonucu 1926 yılındaki vefatı bu sorunun cevaplarından biri. Ardından patlak veren iç savaş neticesinde çalışmalar bir müddet daha kesintiye uğradı. II. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte bir kez daha çalışmalara ara verildi. Bunun yanında finansal anlamda yaşanan güçlükler de projenin bu kadar uzamasında doğrudan etkili oldu. Bu sebeplerden ötürü bitmeyen kilise olarak anılmaya başlanan La Sagrada Familia, ihtişamı, talihsizlikleri ve hakkında bilinmeyenler ile dünya mimari tarihinin hiç şüphesiz en önemli eserlerinden biri konumunda.
4. Neogotik ve Art Nouveau Birleşimi
La Sagrada Familia’nın yapımına Lozanzo tarafından neogotik bir tarzda başlandı. Akabinde projenin başına Gaudi’nin geçmesiyle birlikte neogotik ve art nouveau (modernizm) tarzının birleşimi bir tarz benimsedi. Ayrıca eserinin en dikkat çeken unsurlarından olan 18 adet kuleyi inşa ederken 172 metre ile şehrin en yüksek noktasını geçmemeye özen gösterdi ve en yüksek kulesinin uzunluğunu 170 metre ile sınırlandırdı. Kilise genel anlamıyla da mimari kurallar üzerinde devrim niteliğinde özelliklere sahip. Hiçbir kolonu düz ve hiçbir duvarı dik olarak konumlandırmadı. Bu sayede hangi yöne bakılırsa bakılsın yapıya kusursuz bir devinim hakim.
5. Üç Cepheye Sahip
Kilise doğu cephesinde Doğuş (Nativity), batı cephesinde Tutku (Passion) ve henüz tamamlanamamış olan güney cephesinde İhtişam (Glory) adında üç cepheye sahip. İlk inşa edilen doğu cephesi Hz. İsa’nın doğumuna adandı ve natüralist tarzın hakim olduğu resim ve sahnelerle süslendi. 1987’de tamamlanan Tutku cephesi Hz. İsa’nın çarmıha gerilişine temsil ederken İhtişam cephesi ise tanrıya giden yolu temsil ediyor. Oldukça yoğun tasvirler içeren kilise, Gaudi’nin dindar kişiliği ve estetik kabiliyetiyle birleşmiş vaziyette. Modern mimarinin en ihtişamlı yapılarından olan La Sagra Familia Kilisesi UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor.
6. Gizli Anlamlar
Kilise, mimari bir dehanın ürünün olmasının yanında içinde barındırdığı simgesel anlamlar ile Hristiyan gizemciliğine dair işaretler barındırdığı düşünülmekte. Ana giriş kapısı üzerinde yer alan kabartmalar, üçgen içinde bulunan göz figürü, İsa Rölyefi’nin siz ne yöne giderseniz gidin size baktığına dair söylenen rivayetler bunlardan yalnızca birkaçı. La Sagrada Familia namıdiğer bitmeyen kilise, içinde barındırdığı ezoterik anlamları, oldukça yoğun simgesel ögelerle dolu oluşu, mimari ve dini motiflerin harmanlanması ve hakkında bilinmeyenler ile günümüzde de gizemini korumakta ve bu durum yapıyı eşsiz kılmakta.
7. Gaudi’nin Doğadan Aldığı İlham
Barcelona şehrinin silüetini oluşturan La Sagrada Familia Kilisesi, Gaudi’nin doğadan ilham aldığı bir eser. Öyle ki “Doğa benim öğretmenimdir” diyecek kadar durumu içselleştirerek bu motifleri başarıyla eserinde temsil ettiği görülmekte. Apsis de bulunan yılanlar, kertenkeleler ve salyangozlar doğadan esinle eserinde yansıttığı örneklerden bazılarını oluşturur. Salyangoz biçimindeki merdivenler ile kilisenin tepesine çıkılarak Barcelona şehrinin manzarasını seyretmek mümkün. Batı cephesinde yer alan kaplumbağa ve bukalemun formları da yine Gaudi’nin doğadan aldığı ilhama örnek olarak gösterilmekte.
8. Tamamlanmasına İlişkin Eleştiriler
Gaudi’nin ani ölümü sonrasında yapının inşasının devam edip etmemesi de oldukça tartışılan bir konu oldu. Aralarında Salvador Dali’nin de bulunduğu birçok kimse sanatçısı olmadan esere devam edilmesini bir ihanet olarak gördü. Ayrıca iç savaş sırasında bazı çizimlerin kaybolması ve Gaudi’nin ölümü sebebiyle eserine rehberlik edemeyişi de ortaya çıkacak yapı ile ilgili birtakım tereddütlere sebep oldu. Ancak bunun yanında eserin bir resim olmadığı projeye saygıdan ötürü devam edilmesi gerektiğini savunanlar baskın çıkmış olacak ki projeye devam edilme kararı alındı ve günümüzde bitirmek için çalışmalar sürmekte.
9. İbadete Açılması
100 yıl gibi uzunca bir süre ibadete açılamayan La Sagrada Familia Kilisesi, 7 Kasım 2010 tarihinde Papa XVI. Benedikt tarafından kutsanarak ibadete açıldı. Yılda 4 milyondan fazla turist tarafından ziyaret edilen yapı mimari cazibesinin yanında Hristiyan inancına mensup kişiler tarafından ibadet amaçlı olarak da kullanılmaya başlanıldı. Bu tarihten itibaren Gaudi’nin uğruna tüm servetini harcadığı ve mimari yetkinliğini ustalıkla konuşturduğu şaheser amacına uygun olarak ilk kez ziyaretçilerini ağırladı ve Papa XVI. Benedikt eşliğinde ilk ayin gerçekleştirildi. Ancak inşası halen devam ettiği için ibadete açılan kısım yapının sadece bir bölümü oluşturmakta.
10. 2026’da Bitiyor!
Gaudi’nin vefatı, savaşlar, finansal problemler derken 1882 yılından bu yana devam eden inşa süreci, 2026 yılı itibariyle son bulacak. Barcelona yerel yönetiminin inşaat izni vermesiyle birlikte yapının tamamlanma sürecine başlandı. 4 milyon 600 bin euro bedel karşılığında verilen izin ile birlikte yapının, 2026 yılında tamamlanması öngörülmekte. Ancak pandemi salgını nedeniyle inşaatın 9 ay süreyle durdurulması ve ziyaretçiye kapatılmasından kaynaklı mali kayıplardan ötürü bu sürenin uzayabileceği düşünülmekte. Barcelona şehrinin en ikonik yapılarından biri olan La Sagrada Familia Kilisesi, öngörülen tarihte bitirilebilirse inşasından tam 144 yıl sonra tamamlanmış olacak.
