Avustralya’nın en yaşlı dansçısı ve koreografıyla tanışın! 1914 yılında Sidney’de doğan dansçı, kostüm tasarımcısı, koreograf ve performans sanatçısı olan Eileen Kramer, 108. yaşının içinde olmasına rağmen dansa olan tutkusunu asla bırakmadı. Kramer, dans serüvenini yaşını aldırmaksızın sürdürüyor. Üretkenliği ve çalışma isteği hiç bitmedi. Kramer bir röportajında: “80 yaş sıkıcıdır! Asla 80 olmayın! 80’i geçin gitsin… 103 ise gerçekten ilginç” diyerek, son performansında kendine 17 yaşındaki bir prenses rolü veren Kramer, bu rolü gerçekten denemek istediğini söyledi. İçindeki ruhu genç tutan ünlü dansçı Eileen Kramer’ın gençlere örnek olacak motivasyon verici yaşamı hakkında gelin birlikte daha çok bilgi edinelim!

1. Ünlü Dansçı Eileen Kramer

Dansçı, koreograf, kostüm tasarımcısı ve performans sanatçısı olan Eileen Kramer, 8 Kasım 1914’te Avustralya Sidney’de dünyaya geldi. 1930’lu yıllarda konservatuara giren Kramer, burada müzik teorisi, piyano ve şan dersleri alarak, sanat dünyasının kapılarını araladı. Bir süre Hindistan’da yaşayan Kramer, bitirmeye hiç niyetli olmadığı kariyerine Londra ve Paris’te devam ettikten sonra Amerika’ya taşındı. Yaklaşık 20 yılını New York’ta geçiren ünlü dansçı, ana vatanını özlemişti. Eileen Kramer, ABC’ye verdiği bir röportajda, yıllarca uzak yaşadığı ana vatanı Sidney’e, 99 yaşında geri dönme kararı almasını “Yalıçapkını kuşunun sesini duymak, sakız ağacının kokusunu içime çekmek istedim” şeklinde açıklayarak, hislerini kelimelere döktü.

2. Eileen Kramer’ın İlhamı

Tanrının, peygamberlerin yüreğine doldurduğu tanrısal aleme özgü duygu ve düşünceler, ilham olarak tanımlanır. İlham, her sanatçıya bilinmeyen bir zamanda gelen hislerin dışa vurumudur. Bu bazen bir kitap, bir müzik, bir şiir veya bir kişi olabilir. Eileen Kramer için ise Madam Bodenwieser’dı. Kramer, 1940’larda 20’li yaşlarının ortalarındayken Avustralya’nın ilk profesyonel modern dans topluluğu Bodenwieser Ballet’e katıldı ve burada kendini keşfetmeye başladı. Dansa biraz geç başlasa da Kramer, tutkusunu bulduğunu düşünüyordu. Modern dansla ilgili, döneminin önde gelen koreograf, dansçı ve eğitmenlerinden olan Madam Bodenwieser’ı izleyerek büyülendi. Madam Bodenwieser, Kramer’ın ilhamı oldu.

3. Dansta Yepyeni Bir Tarz

Bodenwieser, 1939’da Nazi karabasanı nedeniyle Sidney’e göçmüş, Viyanalı altı dansçı ile burada tekrar biraraya gelerek yeni bir dans tarzı ortaya çıkardı. Bodenwieser, klasik balenin figürlerini bozarak kendi “dışavurumcu dans” tarzını yarattı ve Orta Avrupa’nın baştan çıkarıcı entelektüel kenti Viyana’dan dansçılarla turnelere çıkmaya başladı. Kramer de, dans eğitimi almak üzere Bodenwieser Modern Dance Company ekibine katıldı. 10 yıl boyunca bu ekiple turnelere katıldı. Kramer, ekiple turneli dans dönemini şöyle dile getirir: “Güç gerektiren şeyleri yapamadım ve dansçıların en küçüğü bendim fakat dans etmeye devam eden de benim. Fiziken daha kabiliyetli olsam belki devam etmezdim. Bu, beni yaratıcı kılan açmazım oldu ve resme olan ilgim gelişimimde rol oynadı.”

4. Eileen Kramer’e Göre Yaratıcılık

Yaratıcılık en basit şekliyle özgün, sosyal faydalılığı olan ürünler veya fikirler oluşturabilme yeteneğidir. Sanatın her kıvrımında yaratıcılığı görmek mümkündür. Kişinin sanatı her neyse, sanata bakan da o büyülü dünyaya girer. Kramer için de sanatın yaratıcılıkla buluştuğu nokta danstı. 104 yaşındayken katıldığı bir televizyon programında, Kramer’e şöyle bir soru yöneltildi: “Yaratıcılık doğuştan mıdır yoksa öğrenilebilen bir şey mi?” Kramer ise: “Bence yaratıcılık, doğanın tüm kainattaki bizim içimizde de inşa olan üretkenliğinden, soru yaratıcılıkla birlikte mi doğulur sorusu değil, yaratıcılık sadece bütünün bir parçası” diyerek üretkenliğin de yaratıcılığı tetiklediğini belirtti. Dans sorulduğunda ise “biraz dengesini kaybettiğini fakat bu konunun üzerinde çalıştığını” dile getirdi.

5. Kramer’ın Üretken Oluşunun Sırrı

Üretkenlik, kelime olarak basit bir söylem olsa da kişinin iç dünyasını, çalıştığı alana adaması gereken bir süreci kapsar. Kişinin hayata bakış açısından kendini geliştirme düzeyine kadar üretkenliğe etkisi değişiklik gösterebilir. Kramer için üretkenlik sürecini, sergilediği dans performansından önce girdiği çalışma temposu oluşturur. 2017 yılında, Kramer 105 yaşındayken Sidney’de kaldığı bakım evinde verdiği bir röportajda nasıl üretken kaldığı sorulduğunda: “Bir arabam, bir buzdolabım hiç olmadı. Bir eve hiç sahip olmadım. Bu beni, işimi yapabilmek için genç ve özgür kıldı” demesinden, üretken olmasında herhangi bir nesneye sahip olmanın çok da önemli olmadığını anlayabiliriz. Kramer’ın yaşadığı sanat dolu minimal zihinsel dünyası da hayatının bir parçası olmuştur.

6. Kramer’ın Gençlik İksiri

Fiziksel bedeni 1914 yılında dünyaya gelse de ruhu gençlik zamanlarındaki gibi heyecan dolu olan Kramer, gençlik iksirini çoktan buldu. Kramer’e gençlik formülü sorulduğundaysa eski bir Rus deyişini değiştirerek yanıtladı; “içki, sigara ya da kadın peşinde koşma”, “bunların hiçbirini yapmadım ve de erkek peşinde de koşmadım” demesinden, yaşamını sadece kendini geliştirmek ve kendi sevdiği işlerde keyifli zamanlar geçirerek harcadığını anlayabiliriz ve o yine genç… Dans dışında da çalışmaları var. Hikayeler yazıyor, kitaplar yayınlıyor ve Avustralya’nın en prestijli yarışmalarının bazılarında ressam olarak yer alıyor. Düzenli olarak kendi dans videolarını da çeken Kramer, tutkusunu işe çevirdiği için her saniye hayatın tadını çıkarıyor.

7. Mesele Yaşla Değil, Hisle Alakalı

Uzun bir Hindistan turundan sonra tek başına Avustralya’ya geri dönen Kramer, üç yıl burada kaldıktan sonra Londra ve Paris’e gitti, dört yıl kadar buralarda yaşadıktan sonra Amerika’ya gitti ve Batı Virginia’da çağdaş koreograflar ve dansçılarla tanışarak, her sene yeni işler üreten Trillium Performans Sanatları Kolektifi’ne katıldı. Bitmeyen enerjisi ve dans için gezmeyi seven bir ruhu olan Kramer, yaş ve yetişkinlik kelimelerini kendi sözlüğünden çıkararak asıl meselenin yaşla değil hislerle ilgili olduğunu belirtir. “Temelde uzun zamandır dünyadayım ve yol boyunca birkaç şey öğrendim. İnsanların yetişkinlikte hissettiklerini hissetmiyorum. Hâlâ çocukluğumdakiyle aynıyım.” diyen ünlü dansçı Eileen Kramer’ın hem ilham hem de motivasyon veren yaşamı keşfetmeye değer.

8. Kramer’ın Geçmişe Bakışı

Geçmiş, geleceğin daha iyi olması adına ders çıkararak ilerlememizi sağlar. Doğru bir şekilde kullanıldığında şimdiki anı da güzelleştirir. Daha emin adımlara kavuşan insan, bazen geçmişine teşekkür eder. Şimdiki kendine kavuşmasını sağladığı için… Kramer de Madam Bodenwieser’ın yaklaşımıyla üretirken meselenin, “geçmişi ortaya dökmek değil, geçmişi kullanmak” olduğunu söylemiştir. En doğru şekilde kullanılan geçmiş, deneyim olarak insana döner ve insanı değiştirir. Kramer, 99 yaşında Avustralya’ya geri döndüğünde malı mülkü yoktu. Sadece edindiği tecrübeler ve keşfetme arzusu vardı. Geçmiş ve geleceği, dansı ile şimdiki zamana taşıyan sanatçı, dans anının büyüsünü hep yaşayarak, izleyenine de aktardı ve hâlâ aktarmaya devam ediyor.

9. Kramer İçin Dans Bir Tutku

Hayatta neyi yapabildiğini fark eden insan çok şanslıdır. Vakit kaybetmeden tutkusuna yönelip yaşamını istediği gibi yönlendirebilir. Eileen Kramer için ise dans bir tutku… “Hala hissediyorum. Hala beni sürükleyen bir şeyler var. Hala ruj ve far sürmeyi seviyorum. Aldığım nefesin muazzamlığını hissediyorum. Nefes hayattır. Yaşlılık için hazırlanmalısın. Hazırlanmak için hep yaratıcı işler yaptım. Bu konuda da başarılı oldum. Dans etmeyi bırakmak istemiyorum.” diyen Kramer; müziklerini Nicholas Lyon’un bestelediği, Julia Cotton’un yönettiği modern dans gösterisinin tüm koreografisini tek gözü görmemesine rağmen kendisi hazırladı. Bununla da kalmadı, kostümlerini de Eileen Kramer tasarladı. İşin özü, sevmekten geliyor. Yaptığın işle, başka insanlara nefes olabilmekten geçiyor.

10. Eileen Kramer’ın Sonsuz Dansı

Ünlü dansçı Eileen Kramer’ın, bitmeyen üretme aşkı, çalışma isteği ve motivasyon verici yaşamı, kaldığı bakım evinde geleneksel bakım anlayışının yeniden değerlendirilmesini sağladı. Dansçıya yardım etmek isteyen bir grup bağışçı arkadaşının desteğiyle Kramer; iki haftada bir genç dansçılar tarafından ziyaret edilme, denge ve hareketlilik konusunda fizyoterapist desteği ve kendi kendini yönetebildiği bir bakım yardımı alıyor. Eylül 2020’de, 106 yaşındayken yürüteç kullanmasına rağmen Kramer, üst vücudunu kullanarak duygu ifadelerini yüzü ve ellerinde yoğunlaştırdığı performanslarla dans etmeye ve projeler üretmeye devam ediyor. Bize, gerçek tutkumuzun peşinden gidersek asla yaşlanmayacağımıza dair de ilham veriyor.