Tavşanlar, leporidae adlı bir aileye ait canlı türüdür. Dış görünüşleriyle hayvanlar aleminin en çok sevilen hayvanlarındandır. Tavşangiller familyası yaklaşık 60 türü içinde barındırır. Ortalama yaşam süreleri ise 8 ile 12 yıl arasındadır. Boyları 60santimetreye kadar ulaşabilir, kiloları ise 3-5 kilo arasında değişkenlik gösterir. Tavşanlar genelde gündüzleri uyurlar ve geceleri hareket ederler. Sabah ve akşamın ilk saatlerinde beslenmek için arayış içine girerler. Fakat gün içinde sürekli dinlenmeyi tercih eden tavşanlarda biraz tembellik görülebilir. İşte bu sevimli tavşanlar hakkında belki de hiç bilmediğiniz 10 ilginç gerçek nedir, sizler için araştırdık. Bakalım ne gibi ilginç bilgiler sizi bekliyor. Keyifli okumalar!
1. 360 Derece Görürler
Tavşanların görme yetisi oldukça gelişmiştir. Açı olarak çok geniş bir görme alanına sahiptirler. Gözleri başlarının yan kısımlarında yer aldığı için neredeyse 360 derece görüş açıları vardır. Geniş görüş açılarının olması ise uzaktaki tehlikeleri tespit etmelerini oldukça kolaylaştırır. Fakat gözlerinin bu konumu, burunlarının önündeki nesneleri görmelerine engel olabilmektedir. Bu nedenle, nesnelerin uzaklığını ve ebatlarını anlamak için başlarını ileri geri hareket ettirmek zorunda kalırlar. Bu davranışlarına ise “paralakslama” adı verilir. Ayrıca tavşanlar geceleri iyi göremezler çünkü iyi görmeyi sağlayan “tapetum lucidum” adlı katman gözlerinde bulunmaz. Karanlıkta iyi görememeleri nedeniyle bu noktada dezavantajlıdırlar.
2. Çok İyi Zıplarlar
Tavşanlar hakkında çok iyi bilmediğiniz 10 ilginç gerçek arasında zıplama yetenekleri sayılabilir. Tavşanlar esnek canlılardır. Zıplarken vücutlarını dengede tutarak hızlı bir şekilde yön değiştirebilirler. Arka bacakları oldukça güçlüdür ve bu sayede zıplama yetileri bir hayli etkileyicidir. Doğal bir savunma mekanizması olarak tehlike anında kaçmak için hızlı ve yüksek zıplamalar gerçekleştirebilirler. Tavşanların zıplama mesafeleri genellikle vücut büyüklüklerine göredir. Ortalama olarak tek bir zıplamada 1-2 metre yüksekliğe kadar ulaşabilirken; uzaklık olarak 3 ile 4 metreye kadar sıçrayabilirler. Tavşanların bu zıplama yetenekleri, hayatta kalma becerilerini yansıtan en belirgin özelliğidir.
3. Aşırı Havuç Yemeleri Zararlıdır
Tavşanlar yemek yemeyi çok severler. Yiyeceklerin zararlı olup olmadığını ayırt edemezler ve önlerine ne koysanız onu yiyebilirler. Tavşanlar aslında otçul hayvanlardır. Fakat bazı sebzeleri çok yemeleri durumunda onlar için zararlı olabilir. En belirgin örnek olarak havuç örnek verilebilir. Çizgi filmlerden olsa gerek tavşanlar ile havuç özdeşleşmiştir. Ancak havucun onlar için tehlikeli olma ihtimali vardır. Ne kadar havucu çok sevseler de yüksek oranda şeker içerdiğinden dolayı tavşanlara fazla verilmesi durumunda zararlı olabilecek bir yiyecektir. Ayrıca havucun sindirimi zor olması ve dişlere de zarar vermesi sebebi ile sürekli olarak havuç yemezler.
4. Geri Kusamazlar
Tavşanlar, sindirim sistemlerinin farklı olması sebebi ile kusamazlar. Evet, yiyeceklerin öğütülmeyip geri gelmesi onlar için sağlıklı değildir. Geçmişte bilimle arası iyi olmayan insanlar tavşanların kusamama sebebinin zayıf bir diyaframdan kaynaklandığını düşünürlerdi. Ancak bir tavşanın midesini kusarak boşaltamamasının asıl sebebi; farklı sindirim sistemine sahip olmalarıdır. Bunlardan ilki yemek borusunun eğik olmasından kaynaklıdır. İkinci olarak iyi bir özofagus sfinkterine (yani mide içeriğinin yemek borusuna kaçmasına engel olan bir yüksek basınç alanına) sahip olmalarıdır. Son olarak üçüncü özelliği ise; tavşanların midesini çevreleyen kalın bir doku kıvrımına sahip olmalarından kaynaklıdır.
5. Dışkılarını Yerler
Tavşanlar hakkında bu durum ne kadar absürt gibi görünse de pek bilmediğiniz 10 ilginç gerçek listemizde bu bilgiye yer vermek istedik. Evet, tavşanlar kendi dışkılarını yerler. Bu olay, onlar için sağlıklı bir yaşam demektir. Çünkü tavşanların iki çeşit dışkı türü vardır. Gündüzleri olan; normal, sindiremediklerinden dolayı olan dışkılarıdır. Katı ve koyu bir halde olur. Geceleri olan dışkıları ise daha yumuşak ve açık bir halde olur. Bu dışkıları bağırsaklarda ön sindirime uğramış besinlerden oluşmaktadır ve tavşanların sindirim sistemleri için oldukça faydalıdır. Sindirim sistemi tarafından emilmiş besin maddeleri ve yüksek miktarda protein içermesinden dolayı tavşanlar için bu dışkılar sağlıklıdır.
6. Dişleri Sürekli Uzar
Tavşanların dişleri, ilk olarak 2-3 haftalık olduklarında çıkar. Bu dönemde süt dişleri görünmeye başlar. Yaklaşık 3-4 ay sonra, süt dişleri yerine kalıcı dişleri de çıkmaya başlar. Tavşanların dişleri sürekli büyümeye devam ederken şekillenir. Ancak tavşanlar düzenli çiğneme yapmazlarsa dişleri uzayabilir ve bu durum ağız içinde sorunlara yol açabilir. Bu yüzden tavşanların düzenli çiğneme aktiviteleri yapmaları oldukça önemlidir. Dişleri fazla büyüdüğünde iştahsızlık, ağız kokusu, diş etlerinde kızarıklık veya şişlik, yeme güçlüğü ve ağızdan salya akması gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Eğer evcil bir tavşan besliyorsanız; dişlerinin uzaması gibi bir sorunla karşılaştığınızda veterinere başvurmanız önerilir.
7. Kulakları Hassastır
Tavşanlar genelde kulaklarından tutulur. Oysaki tavşanların kulakları oldukça hassastır. Örneğin kulaklarında iltihap gibi sorunlar olduğunda fazlasıyla kaşırlar ve yara yapabilirler. Hassaslık sebebiyle de kulaklarında yırtılma, kanama, enfeksiyon gibi ciddi yaralanmalar olabilir. Bu yüzden kulak sağlıklarına dikkat etmek oldukça önemlidir. Tavşanların büyük kulaklara sahip olmaları sesleri daha iyi duymalarını ve önceden algılamalarını sağlar. İnsanlara göre daha fazla duyu hücresine sahiptirler ve uzak sesleri net duyabilirler. İyi işitmelerinin yanında vücut ısılarını da uzun kulakları sayesinde düzenlerler. Sıcak havalarda kan damarları aracılığıyla kulaklarını soğutarak; soğuk havalarda ise daraltarak vücut ısılarını korumaya çalışırlar.
8. İyi Koku Alırlar
Tavşanlar hakkında muhtemelen bilmediğiniz 10 ilginç gerçek arasında iyi koku alma özellikleri de sayılabilir. Bu konuda köpeklerin iyi olduğunu biliriz. Fakat tavşanlar da koku alma duyusu yönünden çok iyidir. Tavşanların üst dudaklarında aşağı yukarı hareket eden 20-25 adet duyum iplikçileri vardır. Bu duyum hücrelerini kullanarak çevreyle ilgili daha fazla bilgi edinmeye çalışırlar. Bu yüzden tavşanların üst dudakları sürekli olarak hareket halindedir. Tavşanlarda yaklaşık 100 milyondan fazla koku hücresi bulunur. Bu sayede çevrelerindeki kokuları hassas bir şekilde algılayabilirler. Özellikle, yakın çevrelerindeki bir şeyi görmekten ziyade koku duyularını kullanarak algılamayı tercih ederler.
9. Yavrularını Öldürebilirler
Erkek tavşanların yavru tavşanları öldürme eğilimi olabilir. Ancak bu her zaman gerçekleşecek bir durum değildir. Özellikle yavru tavşanların doğdukları ilk günlerde, erkek tavşanlar bazen yavruları yaralayabilir veya öldürebilirler. Anne tavşanlar da bazı durumlarda yavrularını doğal sebepler veya çevresel faktörler nedeniyle terk edebilir, hatta öldürebilirler. Yetersiz beslenme, stres, hastalık veya yavru tavşanlarda doğumsal anormallikler gibi durumlar bu nedenlere örnek olarak gösterilebilir. Bazen insan müdahalesi de tavşan annelerin yavrularını öldürmesine yol açabilir. Bu yüzden tavşan yetiştiriciliği yapanlar, bu konuya özellikle dikkat etmelidir. Böylece yavru tavşanların korunmasına yardımcı olmuş olurlar.
10. İdrar Püskürtürler
Tavşanlarda idrar püskürtme eylemi, genellikle erkek tavşanların diğer tavşanlara veya insanlara karşı sergilediği bir davranıştır. Erkek tavşanlar, kendi alanlarını korumak ve diğer tavşanların kendilerine yaklaşmasını engellemek için idrar püskürtme davranışını sergilerler. Bazen dişi tavşanlar da bu davranışı gösterebilir. Genellikle çiftleşme dönemlerinde daha sık görülür. Karşı cins için koku bırakarak çiftleşmeye davet etmiş olur. Ancak bazen korkudan ve kendisini güvende hissetmemesi nedeniyle de bu davranışı gösterebilirler. Eğer evcil tavşanınız sürekli olarak idrar püskürtme eylemi gösteriyorsa; bu durum problem teşkil edebilir ve veterinerden yani işin uzmanından yardım almanız önerilir.
Çok faydalı bir yazı olmuş👏👏