Osmanlı dönemi denilince akla gelen bir husus da mutfak lezzetleriydi. Özellikle Ramazan aylarında her hanede ve sarayda çeşitli şerbetler hazırlanırdı. Günün yorgunluğunu alarak sadece susuzluğu gidermekle kalmaz, aynı zamanda sağlığa faydalı içerikleriyle vücudu desteklerdi. Günümüzde envai çeşit içecek markaları raflarda ilk sırada olsa da hâlâ birçok evde doğal yapım şerbetler tercih ediliyor. Bizler de Ramazan ayına özel sofralarınızda farklı bir alternatif olması için Osmanlı şerbetleri tariflerini sıraladık. Hazır havaların ısınmasıyla beraber siz de bu geleneksel içecekleri mutfağınızda deneyebilirsiniz. Şimdiden afiyet olsun. Keyifli okumalar!
1. Gül Şerbeti
Osmanlı mutfağının vazgeçilmez içeceklerinden olan gül şerbeti, ramazan aylarında ve eve gelen misafirlere ikramda önemli bir yer tutardı. Tarifine geçecek olursak, öncelikle taze gül yapraklarını güzelce yıkayın ardından su dolu kapta biraz bekletin. Daha sonra, bir tencere içine su koyun, kaynadıktan sonra da yıkanmış gülleri içine ilave edin. Pişirme esnasında ateşin altını kısmayı unutmayın. Su kaynarken içine toz şekeri ekleyin ve şekerler eriyene kadar karıştırmaya devam edin. Şerbetin hem tat alması hem de rengini bırakması için limon suyunu içine ekleyin. Yeterince kaynadıktan sonra, İsteğe bağlı olarak karanfil ya da tarçınla da şerbetinizi zenginleştirebilirsiniz. İçecek ılıdıktan sonra bardaklara servis edebilirsiniz.
2. Nar Şerbeti
Mutfakların bir diğer önemli içeceği de nar şerbetidir. Nar, geçmişten bugüne kadar zengin sofraların vazgeçilmez içecekleri arasındadır. Geleneksel yapılış aşamasına gelirsek, taze narları soyarak içindeki taneleri çıkartıp ezin. Suyunu iyice saldıktan sonra ocağın altını açıp tencerenin içine koyun. Üzerine nar suyunu ekleyerek karıştırmaya başlayın. Bu aşamadan sonra kaynayan şerbetin içine yeterli miktarda şeker ekleyin ve karıştırın. Hazır olduktan sonra içine limon suyu, tarçın ve karanfili ekleyebilirsiniz. Limon ve karanfil, şerbetin lezzetini derinleştirerek ona hoş bir aroma katar. Şerbetin sunumu, Osmanlı adetlerine göre genellikle altın varaklı şerbetliklere doldurulur ve soğutulduktan sonra serinletici bir içecek olarak servis edilirdi.
3. Sarımsak Şerbeti
Sarımsağın şerbeti mi olurmuş? demeyin! Osmanlı’da hekimler tarafından önerilen sarımsak şerbeti, ilaç niyetine de tüketilirdi. Çoğunlukla vücudu dinç tutmak ve mideyi rahatlatmak için hazırlanan bu karışımın tarifi ise oldukça basittir. Öncelikle taze sarımsak dişlerini ezerek 1 litre su dolu bir tencereye ekleyin ve orta ateşte kaynamaya bırakın. Su kaynadıktan sonra aroma vermesi için tarçın kabuğunu ekleyin ve yaklaşık 15 dakika daha kaynatmaya devam edin. Süre dolduğunda ocaktan alıp şerbetin biraz dinlenmesini bekleyin. Ardından bal ve elma sirkesini ekleyerek iyice karıştırın. Tamamen soğuduktan sonra posasından ayrılması için süzüp bir sürahiye aktarın. Daha da lezzetli olması için üzerine biraz limon sıkıp tüketebilirsiniz. Şimdiden şifa olsun!
4. Limon Şerbeti
Hem C vitamini deposu hem de ferahlatıcı bir Ramazan akşamı içeceği denildiğinde akla ilk gelenlerden biri şüphesiz limon şerbetidir. Ramazan ayına özel Osmanlı şerbetleri arasında farklı olarak limon şerbetini tarif etmeden geçmek olmaz. Öncelikle limonların kabuklarını ince taraflı rende ile rendeleyin. Bir tencereye suyu alın, üzerine toz şekeri ekleyip orta ateşte kaynamaya bırakın. Şeker tamamen eridikten sonra rendelenmiş limon kabuklarını, karanfili ve tarçın kabuğunu ekleyerek 5 dakika boyunca kısık ateşte pişirin. Daha sonra limon suyunu ekleyip 10 dakika daha kaynatın. Ocağın altını kapattıktan sonra şerbeti oda sıcaklığında dinlendirin. İsteğe bağlı olarak gül suyu ekleyerek aromasını zenginleştirebilirsiniz.
5. Zencefil Şerbeti
Bir diğer şifa kaynağı olarak görülen zencefilli şerbet, özellikle sıcak yaz günlerinde sıkça tüketilirdi. Ramazan ayının da vazgeçilmezi olan bu şerbet, bağışıklık sistemini güçlendirir ve mideyi rahatlatır. Bu şerbeti hazırlamak için öncelikle bir tencereye su doldurun ve içine rendelenmiş taze zencefili ekleyin. Ardından toz şekeri ilave ederek karıştırın ve orta ateşte kaynamaya bırakın. Şeker tamamen eridikten sonra tarçın çubuğu ve karanfili de ekleyerek yaklaşık 10-15 dakika kısık ateşte kaynatmaya devam edin. Ocağın altını kapattıktan sonra limon suyunu ekleyin ve oda sıcaklığında dinlenmeye bırakın. Şerbet tamamen soğuduktan sonra posasını ayırmak için süzmek gerekir. İsteğe bağlı olarak gül suyu ya da taze nane ekleyerek aromasını artırabilirsiniz.
6. Tarçın Şerbeti
Tarçın hem tatlılara baharat olarak eklenen hem de içeceklere farklı lezzet vermesi için kullanılan bir bitkidir. Meşrubatlara tat veren bu baharatın eski zamanlarda şerbeti de yapılırdı. Ramazan’ın sıcak günlerinde, vücuda ferahlık veren doğal içeceklerden biridir. Bunun için gerekli olan malzemeleriniz hazırsa tarife geçebiliriz. Ocağın üstüne koyduğunuz su dolu tencerenin içine çubuk tarçınları ekleyin. Kısık ateşte 15 dakika kaynamaya bırakın. Daha sonra tarifteki şeker miktarını karışıma ekleyip eriyene kadar karıştırmaya devam edin. Şeker içinde tamamen eridikten sonra içerisine karanfil ekleyip karıştırın ardından ocağın altını kapatabilirsiniz. Oda sıcaklığında dinlenmeye bırakmadan önce şerbetin içerisine isteğe bağlı olarak gül suyu ya da limon eklenebilir.
7. Üzüm Şerbeti
Yemeklerde ve pastalarda doğal tatlandırıcı olarak kullanılan üzüm, şerbet olarak da ramazan aylarında sıkça tercih edilirdi. İçindeki şekerden dolayı vücuda hızlı bir şekilde enerji vererek, iftardan sonraki yorgunluğu alırdı. Bunun için gerekli malzemeleri hazır ettiyseniz tarifine geçelim. Saplarından ayıkladığınız üzümleri yıkayıp su dolu tencerenin içine ekleyin. Ardından kısık ateşte kaynamaya bırakın. Üzümlerin tadını daha iyi vermesi için kaşıkla ezerek posasını çıkarın. Kaynarken içine karanfil veya zencefil ekleyebilirsiniz. Daha mayhoş bir tat için biraz limon suyu eklemeyi unutmayın. Yaklaşık 10 dakika pişirdikten sonra şerbetin içine şeker veya bal ekleyin, eriyene kadar karıştırın. Altını kapatıp soğumaya bırakın. Daha sonra posasını süzerek gönül rahatlığıyla içebilirsiniz.
8. Narenciye Şerbeti
Narenciye şerbeti, özellikle C vitamini açısından zengin olan limon, portakal ve turunç gibi meyvelerden hazırlanır. Sıcak aylarda da serinletici etkisiyle Ramazan sofralarında yerini alır. Ev yapımı tarifine geçecek olursak, ilk önce meyveleri hazırlayıp yıkayın. Kabuklarını iyice rendeleyip bir kaba aktarın. Bu aşamada kabukları soyarken beyaz kısımlarını almamaya dikkat edin. Kabuklarını su dolu bir tencereye ekleyerek kaynamaya bırakın. Su kaynarken altını kısın ve karıştırmaya devam edin. İyice pişirdikten sonra ateşi kapatıp dinlendirmeye bırakın. İsteğe bağlı olarak şeker veya daha doğal olması için bal ekleyebilirsiniz. İçine gül suyu ya da tarçın ekleyerek bardaklara servis edebilirsiniz.
9. Elma Şerbeti
Elma, Osmanlı mutfağında en çok tercih edilen meyvelerdendi. Şifa verici olarak, tatlılardan şerbetlere birçok alanda kullanılırdı. Aynı zamanda cildi güzelleştirdiğine inanılırdı. Doğal elma şerbeti hazırlamak için önce elmaları iyice yıkayın, kabuklarını soyup çekirdeklerini çıkarın. Küçük parçalara ayrılmış elmalarınızı su dolu tencereye ekleyin. Üzerine toz şeker veya bal, tarçın çubuğu ve karanfilleri ekleyerek orta ateşte kaynamaya bırakın. Kaynadıktan sonra kısık ateşte karıştırmaya devam edin. Ocağın altını kapattıktan sonra şerbeti süzerek oda sıcaklığında dinlendirmeye bırakın. Eğer daha ferah bir içim isterseniz içine limon suyu da ekleyebilirsiniz. Daha sonra bir sürahiye alarak buz dolabında bekletin. Yemeklerinizin yanında afiyetle içebilirsiniz.
10. Beyaz Dut Şerbeti
Beyaz dut hem kuru olarak hem de yaş olarak saray mutfağından halk sofralarına kadar çoğunluğun tükettiği şifalı meyveler arasındaydı. İftardan sonra sindirim sistemini rahatlatmak ve hazmı kolaylaştırmak için faydalı olduğuna inanılırdı. Bizler de ramazan ayına özel olarak bu farklı lezzeti Osmanlı şerbetleri listemize ekledik. Tarifi ise oldukça kolay. Yıkanan dutları bir tencereye alarak üzerine suyu ekleyin. Orta ateşte 10-15 dakika kadar karıştırarak dutları kaşık yardımıyla iyice ezin. Daha sonra şerbeti ocaktan alarak posasından ayırın. Damak zevkinize göre şeker veya bal ekleyip tatlandırabilirsiniz. Ayrıca bir tutam tarçın ve limonla beraber daha ferah bir içim elde edebilirsiniz.
