Sigara içmek, hareketsiz yaşam, obezite, sağlıksız beslenme, genetik unsurlar gibi birçok neden kanser başta olmak üzere hayati risk oluşturan sağlıksal sorunlara yol açıyor. Toplumda en çok korkulan hastalıkların başında yer alıyor kanser. Kanser tanısı konulan hasta kendini iyi hissettiğinde tedaviye daha hızlı yanıt veriyor. Hastaya uygulanan tıbbi ve psikolojik desteğin önemi kadar, hastanın bilinçli olması ve pozitif davranması da kanserin tedavisinde büyük önem taşıyor. Bu zorlu hastalığı yenmek için, kanser hastalarının psikolojisine iyi gelecek aktiviteleri yapmaları, tedavi sürecini daha da hızlandırıyor. Biz de sizler için kanser hastalarının psikolojisine iyi gelecek öneriler listesini derledik. Keyifli okumalar!
1. Duygularınızı Sevdiklerinizle Paylaşın
Hayatınızda her şey yolunda giderken bir sabah bambaşka bir şekilde uyanabilirsiniz, hayatınızın en kötü haberini alabilirsiniz. Kanser tanısı konulan hasta kendini suçlu hissedebiliyor. Korku, umutsuzluk, suçluluk, çaresizlik, ölüm korkusu gibi olumsuz duygular sizi hem psikolojik olarak kötü etkiliyor, hem hastalığınızı tetikliyor; hem de davranışsal ve sosyal uyum güçlükleri yaşamanıza neden oluyor. Hislerinizi en yakınınızdaki kişilerle paylaşabilir, nasıl hissettiğinizi onlara anlatabilirsiniz. Anlatmak ve duyguları içinize atmamak size iyi gelecektir. Eğer düşüncelerinizden çekiniyor veya kimseyle paylaşmak istemiyorsanız, kendinize yeni bir defter alıp her gün nasıl hissettiğinizi yazabilirsiniz.
2. Her Gün Nefes Egzersizleri Yapın
Kontrol edebildiğimiz ve düzenleyebildiğimizden beri nefesimiz, rahatlamış bir zihne ulaşmak için güzel bir anahtar olarak kabul edilebilir. Düzenli ve dikkatli nefes egzersizleri yapmak, yatışmanıza ve rahatlamanıza yardımcı olacak, enerji verecek; panik ataktan sindirim sorunlarına kadar strese bağlı olarak gerçekleşen tüm sağlık problemlerini iyileştirmeye yardımcı olacaktır. Nefes egzersizine her gün 10-15 dakika ayırmak ve gündelik rutininize yerleştirmek hem yaşam kalitenizi artıracak hem de olumsuz duygu ve düşüncelerden sizi kurtaracaktır. Unutmayın ki bu hastalığın tedavisindeki en önemli şeylerden biri de moralinizi yüksek tutmak!
3. Psikolojik Destek Alın
Asla unutmamamız gerekir ki hayatta kendimizi bazen en umutsuz anlarda, kaderimizi değiştiremediğimiz durumlarda bulabiliriz. O zaman yapılması gereken şey kendi potansiyelimizi ortaya çıkarmak, başka bir deyişle bu trajediyi zafere dönüştürmektir. Psikolojik destek grupları veya bireysel destek almak size yardımcı olacaktır. Birbirinden farklı birçok insanın yaşadığı deneyimleri dinlemek belki size yol gösterecek, belki rahatlamanızda etkili olacak bir tavsiye verecek; belki de sadece kafanızı dağıtmanıza yardımcı olacaktır. Psikolojik destek almaktan çekinmeyin.
4. Yaratıcı Değerlerinizi Fark Edin
Kanser hastalarının psikolojisine iyi gelecek öneriler listemizde çok etkili olacak olan yaratıcı değerlerinizi fark etmek var. Daha önce hiç tuvale resim çizmeyi denediniz mi? Veya seramikten küçük küçük objeler yapmayı? Kim bilir, belki bu alanda bir yeteneğiniz vardır ve bunu keşfetmek tedavi süresinde size iyi gelecektir. İş, sanat ve hobi gibi etkinlikler içinde olmak ve bu durumdan gurur duymak sizi psikolojik olarak olumlu etkiler. Deneyimleyerek oluşan değerleri fark etmek; hayatı bir faaliyet içinde olmadan, sevgi, güzellik ve sanatla beslemek hayata aranızdaki bağı güçlü tutabilir.
5. Kendinizi Sevin
Hayatta her şeyden önce kendimizi sevmeliyiz. Bu bir eylem değil, kendinizi daha iyi hissettiğiniz bir ruh halidir. Sağlığınız için temel unsurlardan biri olan kendini sevme asla bir narsisizm göstergesi değil; kendinizle, sağlığınızla ve mutluluğunuzla temasa geçmek demektir. Kendini sevmek dinamik bir olaydır ve bizi olgunlaştıran hareketlerle bu dinamik olay da büyür. Zayıf ve güçlü yönlerimizi kabullenir, eksiklerimizi açıklamak için duyduğumuz ihtiyaç azalır. Asla geçmeyeceğini düşündüğünüz bir gün oldu mu hiç? Elbet olmuştur. Şimdi geriye dönüp bakın; yaşadığınız o zor günler sizi ne kadar da güçlendirdi değil mi?
6. Rollerinizden Uzaklaşmayın
Çocuk olma, anne-baba olma, kardeş olma, arkadaş olma, eş olma ve bunlar gibi birçok rol daha ekleyerek listeyi çoğaltabiliriz. Günlük yaşantınızda bu rollerden yalnızca biri değil, birden fazlasına bürünebilirsiniz. Bu süreçte kendinizi “Ben kimim? Ne yapıyorum? Esas yapmak istediğim bu mu?” gibi sorularla karşı karşıya bulabilirsiniz, aslında bu doğal bir süreçtir. Tabii aşırıya kaçmadığı sürece… Hastalığın sizi olumsuz duygular içine sokmasına ve rollerinizden uzaklaştırmasına neden olmasına izin vermeyin. Büründüğünüz rollerin sizi yorduğunu düşünüyorsanız, günün belirli bir kısmında kendinizle baş başa kalıp kendinize zaman ayırın. Diğer alternatif ise değer verdiğiniz kişilerden (anne-baba, eş, arkadaş) yardım isteyebilirsiniz. Ama unutmayın, hayatınız aynı akışında devam ediyor ve size ihtiyacı olan kişiler var.
7. İsteklerinizi Belirtmekten Çekinmeyin
Bazen “hayır” kelimesini kullanmak, “evet” demeye göre daha zordur. Önceki maddelerde bahsettiğimiz gibi, hayatta en önemli olan şey sizsiniz. Sizi ne iyi hissettirecek? Neler yapmak duygularınızı olumlu yönde etkileyecek? Sinemaya mı gitmek istiyorsunuz? Tatile mi gitmek istiyorsunuz? Aklınıza gelen ve size iyi hissettireceğine inandığınız şeyleri bir bir listeleyin ve bunu yakınlarınızla paylaşın. İsteklerinizi tüm çıplaklığıyla analiz etmekten ve belirtmekten korkmayın. Yaşınıza göre değişkenlik gösterebilecek olan talepleriniz, ruh halinize göre de değişkenlik gösterebilir. Mutlu olacağınıza inandığınız şeyleri yapın ve karamsarlığa kapılmayın.
8. Keyif Aldığınız Kitapları Okuyun
Kitap okurken hikayenin akışına kendinizi kaptırıp bambaşka bir dünyaya adım atarsınız. Daha önce okumak istediğiniz fakat zaman bulamadığınız kitaplarınızı kitaplığınızdan indirme vakti geldi. Kendinize en yakın hissettiğiniz kitabı seçin ve okumaya başlayın. Bambaşka dünyalara girmek, kitaplardaki karakterleri tanımak ve olayları analiz etmek sizi okuduğunuz süre boyunca birçok düşünceden uzak tutacaktır ve sadece hikayeye odaklanmanızı sağlayacaktır. Kitaplarda hissettiğiniz duyguları anlatan cümlelerle karşılaşabilirsiniz. Size tanıdık gelen bu cümlelerin altını çizip bir deftere not alabilirsiniz.
9. Küçük Hedefler Belirleyin
Sizi neyin motive edeceğini en iyi siz bilirsiniz. Önce neyi başarmak istediğinizi düşünün ve bu düşünceye bağlı kalın. Hedef belirlemek, ideal geleceğinizi belirlemek ve bu geleceğe dair vizyonunuzu gerçeğe dönüştürmek; kendinizi motive etmenin en güçlü yollarından biridir. Hedefleriniz hayatınızı en iyi şekilde yaşamanıza olanak sağlar, yeni bilgiler kazandırır ve doğru bildiğiniz yanlışların kaynaklarını düzenlemenizde size yardımcı olur. Hedef dediysek, öyle çok büyük şeyler düşünmenize gerek yok. “Yarın yeni bir yemek yapmayı öğreneceğim”veya “Hakkında pek çok bilgiye sahip olmadığım bir konuyu araştıracağım” gibi küçük hedefler size motive olmanızda yardımcı olacaktır.
10. Umudunuzu Hiç Kaybetmeyin
Kanser hastalarının psikolojisine iyi gelecek en güçlü ve en efektif öneri “umudunuzu kaybetmemek”. Nefes aldığımız sürece umudun olduğunu asla unutmayın. Umudu yitirmek, geleceği ve yaşamı yitirmenin ilk adımıdır. Kendinizden vazgeçmek için bir sebebiniz var mı? Vazgeçmek yerine mücadeleyi seçmek, zaferi görmek isteyenler için ilk adımdır. Her gecenin bir sabahı olduğunu, yağmurdan sonra çıkan gökkuşağını, kış mevsiminin ardından açan beyaz küçük çiçekleri unutmamak gerekir. Eski anılarımız yeni umutlarımız olmalıdır. Yıldızlara bakmaktan, gökkuşağını aramaktan vazgeçmeyin.