Hemen hemen herkes besin zincirinin temellerini biliyordur. Bitkiler güneş ışığı ile beslenir, hayvanlar bitkileri yer ve daha büyük hayvanlar da kendilerinden küçük hayvanları yer. Ancak doğa dünyasında, böcek, salyangoz, kertenkele gibi hayvanları çeken, tuzağına düşüren ve sindiren bitkilerin de gösterdiği gibi her zaman bazı istisnalar vardır. Bu tür canlılar ile hayatta kalan bu vahşi bitkiler diğer bitkilere göre oldukça popüler olmuştur. Son yıllarda bu vahşi bitkilerin nesilleri tehlikeye girmiş olsa da dünyanın farklı yerlerinde yaşayan düzgün popülasyonları vardır. İşte dünyada hâlâ yaşamakta olan Venüs sinekkapanından kobra zambağına kadar en vahşi bitkiler…
1. Venüs Sinekkapanı
Venüs sinekkapan, türünün en tanınmış üyesidir. Filmlerde gördüğünüz vahşi bitkilere rağmen, sinekkapan bitkisi oldukça küçüktür. Yapışkan ve göz kapağı gibi açılıp kapanabilen kapanları yaklaşık 3 cm uzunluğundadır. Bu kapana konan bir sinek ya da böcek, kapanın kapanması ile birlikte içeride kalır ve bitki tarafından sindirilir. Kuzey Carolina ve Güney Carolina’daki sulak alanlarına özgü bir bitkidir. Sinekkapan bitkisi ile ilgili ilginç gerçeklerden biri de ağaçlardan düşen yaprak gibi sebeplerden kaynaklanan yanlış alarmları azaltmak için bir sistem geliştirmesidir. Yani, bitkinin kapanı yalnızca böcek 20 saniye içinde iki farklı tüye dokunursa kapanır.
2. Mokasen Bitkisi
Diğer bir adı ile Suibrikleri bitkisi, Güneybatı Avustralya’da keşfedilmiştir. Hareket etmeden avlarının ayaklarına gelmesini bekleyen bu bitki, tatlı kokusuyla böcekleri çeker ve ardından onları yavaş yavaş sindirir. Mokasen bitkisini olağan dışı yapan şeylerden biri de, elma ya da meşe ağaçları gibi çeşitli çiçekli bitkilerle daha yakından ilişkili olmasıdır. Suibriği ismi ise bitkinin yapraklarının birleşerek uzunluğu 35 ile 50 cm arasında olan ibrik biçiminde bir yapılar oluşturmasıdır. İçinde 1 litreye yakın sıvı biriken ibriğin ağzı içe doğru kıvrık, üstü de kaygan maddeyle kaplıdır. İbriğin canlı rengi ve tatlı kokusu çeşitli böcekleri kendine çekmektedir.
3. Güneş Gülleri
Diğer bir adıyla, Sundew bitkisinin yaklaşık 200 türü vardır. Bunların hepsi şekil, boyut ve büyüme gereksinimleri açısından çılgınca değişiklik gösterir. Yaprak üzerine konan böcekleri sarmalayarak kapana kıstırır. Birçoğu yapışan bir madde ile kaplı uçlara sahip dokunaçlarla donatılmıştır. Bu yapışkan dokunaçlar, hareket edebilmektedir. Böylece hareket eden dokunaçlar bitkinin içine giren böcekleri çabucak boğarak sindirmesine yardımcı olur. Görüntü olarak da oldukça eşsiz ve korkutucu görünen bu bitki, dünyada hâlâ yaşamakta olan, masum görünümlü en vahşi bitkiler arasında yerini almaktadır.
4. Yağ Çanağı
Yağ çanağı veya Butterwort bitkisi, aktif veya pasif olabilmektedir. Avrasya, Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Orta Amerika’ya özgü bir bitkidir. İsminin özelliği ise yapraklarının yağımsı, kaygan bir sıvı ile kaplı olmasıdır. Bu sıvının su sanarak üzerine konan sinekler ve küçük canlılar, yapışkan sıvı tarafından yapıştırılarak sindirilmeye başlanır. Bu bitkiyi diğerlerinden ayıran en büyük özellik, bitkinin mor, sarı, pembe renkli ve çok hoş görünen çiçekler ile kaplı olmasıdır. Oldukça masum görünen bu çiçeğin yapraklarına baktığınızda, bitkinin yemiş olduğu içi boş böcek iskeletleri ile karşılaşabilirsiniz.
5. Maymun Kupası
Maymun kupası, Borneo, Sumatra ve Malezya gibi tropikal bölgelerde bulunan bir bitkidir. Bu bitki de suibriğigiller ailesindendir ancak maymun kupası olarak bilinir. Bunun sebebi ise maymunların yağmur ormanlarında bu bitkilerden su içtiğinin görülmesidir. Tıpkı büyük bir sürahi şeklinde bulunmaktadır ve bazen bir litreden fazla suyu haznesinde tutabilir. Ayrıca ağaca asılı şekilde yetişmektedir. Bu bitkinin diğer bitkilerden farkı ise tamamen pasif bir şekilde avlanmasıdır. Şekli dolayısıyla birçok böcek bu sürahinin içine girmektedir ve maymun kupası bitkisi de bu böcekleri sindirir.
6. Kobra Zambağı
Kobra zambağı, ismini saldırmak üzere olan bir kobra yılanına benzemesi sonucu almıştır. Oregon ve Kuzey Kaliforniya’da bulunan bazı soğuk su bataklıklarına özgü olan nadir bir bitkidir. Kobra zambağı, topraktan ihtiyaç duyduğu besinleri alamadığı için böceklerden beslenebilecek bir yol geliştirmiştir. Bu bitki gerçekten şeytani bir bitkidir. Sadece tatlı kokusuyla böcekleri sürahisine çekmekle kalmaz, aynı zamanda çaresiz kurbanlarının kaçmaya çalışırken tosladığı sayısız şeffaf kapıya sahiptir. Ayrıca bu vahşi bitkinin yaprakları arasında böcekleri sersemleştirici bir madde bulunur. Bu sayede avını sakinleştirerek daha kolay bir şekilde sindirebilir.
7. Tirbuşon Bitkisi
İsminden de anlaşıldığı gibi tıpkı tirbuşona benzeyen bu bitki, listedeki diğer bitkilerden farklı olarak böceklerle pek ilgilenmez. Daha ziyade, ana beslenme kaynağı, toprağın altında büyüyen özel yapraklarını kullanarak çektiği ve yediği mikroskobik hayvanlardan oluşmaktadır. Bu yeraltı yaprakları uzun, soluk ve kök gibidir. Ancak bu bitki dışarıdan toprakta filizlenen ve fotosentez yapan, gayet normal görünümlü yeşil yapraklara sahiptir. Teknik olarak şifalı bitkiler olarak sınıflandırılan tirbuşon bitkileri, Afrika’nın yarı karasal bölgelerinde ve hem Orta hem de Güney Amerika’da yaşamaktadır.
8. Utricularia Bitkisi
Şeklinin mesaneye benzemesi sebebi ile mesane otu olarak da bilinen bu bitki, böcekleri emerek haznesine hapseden bir tür etçil bitkidir. Yine diğer vahşi bitkilere göre daha masum bir görünüme sahiptir. Amerika Botanik Derneği’ne göre, mesane açılışındaki tüy gibi minicik alıcılar, pire gibi böceklerin bitkinin üzerine konduğunu anlamaktadır. Bu sayede ufacık bir hareketi bile algılayan bitki, düzleşmiş mesanesini aniden kabartarak, küçük böcek ve sinekleri haznesine hapseder. Sindirme işleri tamamlandıktan sonra ise mesanesindeki havayı tekrar boşaltarak sıradaki avları için beklemeye başlarlar.
9. Ceset Çiçeği
Türünün içinde en büyük bitkiler arasında yer alan bu çiçek kocaman bir gövdeye sahiptir. Dünyadaki en büyük bitkilerden biri olan Ceset Çiçeği isminden de anlaşılacağı gibi tıpkı ceset gibi kokan berbat bir kokuya sahiptir. Bu koku, her ne kadar insanlara göre berbat bir kokuya sahip olsa da sinekler ve böcekler bizimle pek de aynı fikirde değillerdir. Fincan şeklindeki bu devasa bitkiyle karşılaşan böcekler ve sinekler, kendilerine göre nefis kokunun kaynağını aramaya başlamakta ve çiçeğin içerisine girmektedirler. Bununla birlikte kokudan etkilenen ve çiçeğin içerisine yumurtalarını bırakmak için yer arayan böcekler bitkinin tuzağına düşmekte ve sindirilmektedirler.
10. Sinek Mancınığı
Drosera glanduligera ismiyle de bilinen bu etobur bitki türü, hem sinek kapanı hem de yağ çanağı bitkilerinin özelliklerine sahiptir. Avustralya’ya özgü olan bu etçil bitki, önce avını yapışkan dokunaçları ile sabitler, sonra da aniden yakalar. Yakalanan av bu dokunaçlara baskı uyguladığında, bu dokunaçlar şekil değiştirerek avı bitkinin merkezine doğru fırlatır. Böylece av, bitkinin merkezinde, çeşitli enzimler sayesinde sindirilir. Dünyada hâlâ bazı bölgelerde yaşamakta olan, bizler için tehlikeli olmasa da sinek, böcek gibi küçük canlıların korkulu rüyası olan en vahşi bitkiler arasında sinek mancınığı da yerini almaktadır.