Ömer Hayyam İranlı şair, filozof, matematikçi ve astronomdur. Birçok bilim insanınca kader ve kaza konularındaki yorumları, ayetleri görünür anlamları dışında farklı yorumlamasıyla Bâtınîlik ve Mutezile anlayışlarına yakın görülür. İslam kültürüne hâkim olan anlayıştan ayrılarak kendi içinde akıl yürütmüştür. Rubailerinde Allah, dünya, toplum yaşayışı, eğlence ve sefa konuları üzerine sınır tanımaz bir şekilde düşüncelerini ifade etmiştir. Doğu’nun şairi Ömer Hayyam’ın cesur rubailerinden derlemeler listemizi sizler için hazırladık. Keyifli okumalar dileriz!
1. Bağışla Meyhaneye Giden Ayağımı
Derde gama yatkın yüreğime acı;
Bu tutsak cana, garip gönlüme acı;
Bağışla meyhaneye giden ayağımı,
Kızıl kadehi tutan elime acı.
***
Şarap iç, bire birdir derde tasaya;
Ne bu dünya kalır, ne öteki dünya.
Ne serin ateştir o, ne can dolu su:
Çabuk ol, bulup içemezsin mezarda.
2. Tanrı Kanmaz Bunlara
İçin temiz olmadıktan sonra
Hacı hoca olmuşsun, kaç para!
Hırka, tespit, post, seccade güzel;
Ama Tanrı kanar mı bunlara?
***
Haram, acı, kötü derler cânım şaraba:
Oysa ne hoş şey, hele bir güzel sunarsa;
İçin bakın; hem doğrusunu isterseniz,
Haram dedikleri her şey hoş galiba!
3. Dertler Zehir, Şaraptır Panzehir
Baharlar yazlar geçer sonbahar gelir;
Ömrümün yaprakları dökülür bir bir;
Şarap iç, gam yeme, bak ne demiş bilge:
Dünya dertleri zehir, şarap panzehir.
***
Ha Belh’te ölmüşsün, ha Bağdat’ta hepsi bir;
Kadeh doldu mu, acı da olsa içilir.
Keyfine bak; çok aylar doğmuş batmış sensiz;
Sensiz daha çok ayların on dördü gelir.
4. Varından Yoğundan Kurtularak Yaşa
Dert içinde sevinci bu da yaşa;
Haksız düzende haklı ol da yaşa;
Sonu nasıl olsa yokluk dünyanın,
Varından yoğundan kurtul da yaşa.
***
Şu dünyada üç beş günlük ömrün var,
Nedir bu dükkanlar, bu konaklar?
Ev mi dayanır, bu sel yatağına?
Bu rüzgarlı yerde mum mu yanar?
5. Biz Her An Şarapla Sevgiliyleyiz
İnsan son nefese hazır gerekmiş:
Nasıl ölürse öyle dirilecekmiş.
Biz her an şarap ve sevgiliyleyiz:
Böyle dirilirsek işimiz iş.
***
Büyükse de isyanım, kötülüklerim,
Yüce Tanrı’dan umut kesmiş değilim;
Bugün sarhoş ve harap ölsem de yarın
Rahmete kavuşur elbet kemiklerim.
6. Kulpunda Bir Padişahın Kellesi
Ferman sende, ama güzel yaşamak bizde:
Senden ayığız bu sarhoş halimizde.
Sen insan kanı içersin, biz üzüm kanı:
İnsaf be sultanım. Kötülük hangimizde?
***
Bir testici gördüm, çamur içindeydi:
Ayağı çarkında, elinde bir testi;
Testinin başında bir yoksulun ayağı
Kulpunda bir padişahın kellesi.
7. Günah İşlemekten Korkmam
Adam olduysan hesap ver kendine:
Getirdiğin ne? Götürdüğün ne?
Şarap içersem ölürüm diyorsun:
İçsen de öleceksin, içmesen de!
***
Rahmetin var, günah işlemekten korkmam;
Azığım senden, yola çaresiz kalmam;
Mahşerde lütfunla ak pak olursa yüzüm
Defterim kara yazılmış olsun, aldırmam.
8. Cömert Cimriden Yeğdir
Felek ne cömert ne aşağılık insanlara!
Han hamam, dolap değirmen, hep onlara.
Kendini satmayan adama ekmek yok:
Sen gel de yuh çekme böylesi dünyaya!
***
Hak er geç cimrilerin hakkından gelir;
Cehennem ateşleri onlar içindir.
Ne der, dili inciler saçan Muhammet:
Cömert gavur cimri Müslümandan yeğdir
9. Cehennemliğiz Bizlerse
Şarabı götürüp döksen bir dağa
Dağ sarhoş olur başlar oynamağa.
Ben ne diye tövbe edecekmişim
İçimi tertemiz eden şaraba?
***
Bize şarap ve sevgili, size cami kilise;
Sizler cennetliksiniz, cehennemliğiz bizlerse;
Kader böyleymiş neylersin, kimsenin suçu yok:
Kim ne karışır ezel nakkaşının işine?
10. Yedikleri Yanında Şarap Meze Sayılır
Sen sofosun, hep dinden dem vurursun,
Bana da sapık, dinsiz der durursun
Peki ben ne görüyorsam o’yum
Ya sen ne görüyorsan o musun?
***
Kendi içmez, içeni kınamaya bayılır,
Yüzünden aldatmaca, sahtekârlık yayılır.
Şarap içmiyor diye kasılıp gezer ama:
Yedikleri yanında şarap meze sayılır.
Doğu’nun şairi Ömer Hayyam’ın cesur rubailerinden derlemeler sizler için listelendi. Ömer Hayyam, İslam’ın Altın Çağı’nda kendi ifade edecek kadar şanslı, bu şansı kullanacak kadar cesur bir şair olarak akıllarda kalmıştır. Sınır tanımaz şairlerin cesur dörtlüklerinde görüşmek üzere…
