Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

5 dk okuma süresi


Çevremizde gördüğümüz her nesnenin bir rengi vardır. Akşam batan güneşin kızıllığı ya da denizin maviliği hayatımıza anlam katan ve günümüzü yaşanır kılan bir olgudur. Geçmişten günümüze renkler incelenmiş ve bu incelemeler sonucu bir bilim dalı olan Renk Bilimi ortaya çıkmıştır. Antik Roma’dan Mısır’a, Paleolitik Çağ’dan günümüze kadar mutlulukları, üzüntüleri resmederken veya film çekimlerinde objenin ön plana çıkmasını sağlarken renklerden ve özelliklerinden faydalanırız. Peki, büyüleyici dünyasıyla hayatımızı süsleyen renk bilimi nedir? Tasarımlarda neye göre renk tercihi yapılır? Bu gibi soruların cevabını, renk bilimi içeriğimizde bulabilirsiniz. Keyifli okumalar!

1. Renk Bilimi’nin Tarihi

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Isaac Newton tarafından 1666 yılında yapılan prizma deneyi ile güneş ışığı, gökkuşağı renkleri olarak da tarif edilebilen ışık tayfına ayrılmıştır. Bir oda içerisinde yapılan bu deneyde, ayrılan bu renkler başka bir prizmadan geçirilerek tekrar güneş ışığına çevrilmiş, gökkuşağının 7 rengi yukardan aşağıya yansıtılmış ve böylece güneş ışığının renklerden oluştuğu ispatlanmıştır. Isaac Newton geçmişten günümüze değin renkler üzerinde yapılan deneylere ışık tutmuş ve bu deneyi ile Renk Bilimi dalının kurulmasına öncülük etmiştir. Chevreul, Helmhotz, Young gibi fizikçiler ve kimyagerler bu bilim dalı üzerine yoğunlaşarak çalışmalar yapmışlardır.

2. Renk Tanımı

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Her nesnenin fiziksel bir formu olduğu gibi bir de rengi vardır. Nesne üzerinde görülen renk, yansıyan ışığın rengidir. Işığın yansıyabilmesi için bir kaynaktan çıkıp gelmesi gerekir. Doğal ışık kaynakları ve yapay ışık kaynakları bu gördüğümüz rengin özelliğini değiştirir. Mağazada bir lamba altında görüp aldığımız bir kıyafetimizi, güneş ışığı altında ya da mum ışığında farklı renkte gözlemleyebiliriz. Temel ışık renkleri olan kırmızı, yeşil ve maviyi karıştırdığımızda diğer renkleri elde ederiz. Üç rengin aynı anda varlığı beyazı oluştururken hiçbir ışığın olmadığı durumda ise siyah oluşur. İlkokul deneylerimizden de hatırlayacağımız gibi yapacağımız renk karışımlarından faklı renkler elde edebiliriz.

3. Renk Pigmentleri

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Pigment, renkleri oluşturan moleküllerdir. Fiziksel olarak pigment, çeşitli boyaların üretiminde kullanılan ince toz olarak hazırlanan boya bileşenleridir. Doğal ve Yapay olarak ikiye ayrılırlar. Doğal Pigmentler, doğada bulunan bitkilerden, bitki köklerinden, böcek gibi çeşitli birçok hayvandan elde edilen pigmentlerdir. Yapay olanlar ise, laboratuvar ortamında kimyasal olarak elde edilen pigmentlerdir. Kıyafetlerimizde kullanılan ipliklerin, makyaj malzemelerinin, bir masanın renklendirilmesinde pigmentlerden faydalanılır. İnsan derisi dahil her rengin pigmenti vardır. İnsanlar zaman içerisinde bilimin gelişmesiyle pigmentleri inceleyerek renkleri kimyasal yollarla üretmeyi başarmışlardır.

4. Işık Tayfı

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Işık tayfı; Gamma Işınları, X Işınları, Morötesi – UV Işınlar, Görünür Işık, Kızılötesi – IR Işınlar, Mikrodalga ve Radyo Dalgalarından oluşur. Newton’dan sonra her bir ışının, bir dalga boyuna sahip olduğu bulunmuştur. Çalışmalar sonucu elde edilen bilgilere göre Görünür Işık olarak isimlendirilen ışık aralığı insan gözünün görebildiği ışık dalgalarını temsil eder. İnsan gözü 380 nm ile 740 nm arasındaki dalga boylarını algılayabilir. Renkler iç içe geçmiş bir şekilde olduğu için hangi dalga boyunda başlayıp bittiği kesin olmasa da yaklaşık olarak söylenmekte ve renklerin tonlarına göre bu dalga boyları değişmektedir.

5. Renkleri Görme Sanatı

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Işığın olmadığı yerde her şey karanlıkta kaybolur, ışık olmazsa renkleri görmemiz mümkün değildir. Çeşitli ışık dalga boyları bir nesne üzerinde parlar ve o yüzey, nesneden yansıyan renk dışında bütün renkli ışınları emer ya da eksiltir. Eğer biz bir eşyayı sadece kırmızı renkte görüyorsak bunun nedeni o eşyanın güneş ışığından sadece kırmızı ışığı yansıtması ve diğer renkleri tutmasından kaynaklıdır. Büyüleyici dünyasıyla hayatımızı süsleyen renklerin bu olayını iyi anlayabilmek için renk bilimi üzerine bazı araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalar sonucu renklerin algılanması Fiziksel, Fizyolojik ve Psikolojik olmak üzere 3 kural altında toplanmıştır.

6. Kurallar İle Renk Algısı

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Fiziksel kural ışık kaynağından çıkan renklerin bir çoğu emilirken bazı renkler yansıyarak bize gözlerimizin algıladığı rengi verdiğini savunur. Örnek olarak yukarıda görüldüğü gibi kırmızı nesnenin üzerine yansıyan ışık diğer renkleri emerken sadece kırmızı rengi yansıtmaktadır. Gözümüz ve beynimiz bunu kırmızı olarak yorumlamaktadır. Fizyolojik kural ise renkleri algılama şeklimizdir. Işık elektriksel uyarımlar yoluyla beyne gönderilir. Bunun sonucunda bazı işlemler sonucunda beynimizde görüntü oluşur. Bu sırada ise psikolojik etkenler devreye girer. Görüntü beynimize ulaştığında görüntü algılanır ve yorumlanır. Duygusal veya çevresel faktörlere göre görme duyumuz farklılık gösterebilir.

7. Sıcak Renkler

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Dalga boylarına göre renkler ikiye ayrılırlar bunlardan biri Sıcak Renklerdir. Sıcak renkler; dalga boyu uzun olduğu için daha çok dikkat çeker ve insanda sıcaklık etkisi yaratır. Kırmızı, Turuncu ve Sarı ve bu renklerin tonları sıcak renklerdir ve çabuk görünürlüğü ile bilinirler. Öyle ki yeni doğmuş bir bebeğin dikkatini çeken nesneler genellikle sıcak renklerden oluşur. Bebeklerin özellikle kırmızı renge tepki verdikleri bilinmektedir. Yapılan araştırmalara göre bunun nedeni doymuş sıcak renklerin dalga boylarının yüksek titreşimli ve kısa olmasından kaynaklanır. Zamanla renklere verdiğimiz tepkiler değişmektedir.

8. Soğuk Renkler

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Gözü ikinci derecede etkileyen Soğuk Renklerin titreşimleri Sıcak Renklere göre daha azdır. Dalga boyu kısa olduğu için çabuk kırılan Yeşil, Mavi ve Mor renkleri ve tonlarıdır. Soğuk renkler insan üzerinde soğuk bir etki bırakır. Günlük hayatımızda her gün gördüğümüz bu renkler ve farkında olmadan kullandığımız tonlar karakterimiz hakkında bilgiler verebilir. Tamamen soğuk renklerden oluşan kombinasyonlar ya da dekorasyonların sıcak renklerle dengelenmesi gerekir. Bu nedenle sıcak ve soğuk renkleri bilmek insana farklı bir bakışa açısı katar. Özellikle renklere yönelik bir işimiz varsa renklerin özelliklerini bilmek işimizi kolaylaştırır.

9. Renklerin Psikolojik Etkisi

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Sıcak renklerden kısaca bahsedecek olursak; sarı güneşin rengidir doğa ile ilişkilendirelebilir. Kırmızı ise dikkat çekiciliği ile bilinmektedir, fazlasıyla dominant olan bu renk göze çarpar. Turuncu ise canlı bi renktir ve enerjik bir havası vardır. Soğuk renklerden mavi ise doğadan bir renk olmakla birlikte konsantrasyonu arttırdığı bilinmektedir. Mor renk somut aktiviteleri temsil etmesi ile bilinirken Yeşil renk emniyet, rahatlama ve gevşeme ile ilişkilendirilir. Renklerin kullanımı psikolojimizi olumlu ya da olumsuz etkileyebilir. Renklerin psikolojik etkilerini merak ediyorsanız bu konu hakkında detaylı bir şekilde yazılan içeriğimizi okuyabilirsiniz.

10. Tasarımlarda Renk Tercihi

Büyüleyici Dünyasıyla Hayatımızı Süsleyen Renk Bilimi

Renk bilimine göre renklerin etkisi tasarım alanlarına yerleşmiştir. Biz fark etmesekte renkler geçmişten gelen ve günümüze yerleşmiş kullanım alanlarına sahiptir, Renk Bilimi bu durumu şartlanma olarak belirtir. Bir restorana gittiğimizde genellikle sıcak renkler kullanılır, sıcak renkler özellikle gıda sektöründe iştah açıcı özelliğinden dolayı fazlaca kullanılır. Restoranlarda mavi renk kullanıldığını göremezsiniz çünkü bu renk iştah kapatıcıdır. Günlük yaşantımızda da kullandığımız renkler karakterimizin algılanmasında bir etki yaratır. Modaya uygun olan renkleri giyebileceğimiz gibi karakterimizi yansıtan renkler de giyebiliriz. Buna en basit örnek olarak bir gece davetinde giyeceğimiz kıyafetin rengi ile bir iş toplantısında giyeceğimiz kıyafetin rengi yansıtmak istediğimiz karakter algısına göre farklılık gösterebilir.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
15
Beğen
Mutlu Mutlu
9
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
10
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
0
Üzgün
Olamaz Olamaz
0
Olamaz
Kızgın Kızgın
0
Kızgın
Komik Komik
1
Komik
İlginç İlginç
2
İlginç

Yorum bırak