Gazetelerin hafta sonu ekleriyle tanıştığımız bulmacalar dijitale geçişle birlikte hayatımızda daha az yer kaplıyor gibi gözükse de günümüzde de ilgi çekmeye devam ediyor. Düşündürücü tasarımlarıyla ve zorlu cevaplarıyla beyin fırtınası yapmak isteyenler, hazırladığımız en eğlenceli bulmaca türleri için burada toplanıyor. dergiCE olarak bu listemizde sizleri bulmacaların zevkli dünyasına kısa bir yolculuğa davet ediyoruz. Bulmacalar arasından en sevdiğiniz türü seçerek eğlenceli dakikalar yaşayabilirsiniz. Keyifli okumalar!
1. Çengel Bulmaca
Listemizin ilk sırasında gazetelerin bulmaca eklerinin vazgeçilmezi çengel bulmaca yer alıyor. Çengel bulmacada ipuçları verilen kelimeleri soldan sağa ve yukarıdan aşağıya yazmanız beklenir. Zaman zaman bir veya birkaç ünlü kişinin resmi bulmacada verilir ve resimdeki ünlünün ismini bulmanız gerekir. Kolaydan zora çok çeşitli soruları olan çengel bulmacanın meraklısı çok olsa da bulmacayı tamamlayabilmek o kadar da kolay değil. İki harfli boru sesi “ti”den Mısır güneş tanrıçası “Ra”ya, unutulmaz sorularıyla bir dönemin efsanesi olan çengel bulmaca hala çözmesi en zevkli bulmacalardan biri olmaya devam ediyor.
2. Sarmal Bulmaca
Sarmal bulmaca cevabı aranılan kelimelerin adı üstünde sarmal şekilde dizildiği bulmaca türüdür. Sarmal bulmaca cevapların hem içten dışa hem de dıştan içe yazılmasıyla çözülür. Bulmacanın altında kutucukların numarasına göre aranılan kelimeye dair ipuçları yer alır. Örneğin içten dışa doğru 1 ve 5 numaralı kutucuklar arasına yazılacak kelime dıştan içe 3 ve 1 arasına yazılacak kelimeyi de kapsamalıdır. Kelimeler uyuşmuyorsa ikisinden birinde hata yaptınız demektir. Sarmal bulmacanın benzer kurallara sahip çifte sarmal türü de mevcuttur. Sınırları zorlamak isteyenler çifte sarmalı da tercih edebilir.
3. Sudoku
Sudoku bulmaca tutkunlarının belki de en zorlu rakibidir. İsmi Japoncada anlamı “Sayılar tek olmalı” olan “Suuji wa dokushin ni kagiru” kelimelerinin ilk iki harflerinin birleşiminden gelmektedir. Rakam yerleştirme olarak da bilinir. Standartı 9×9 karelerden oluşur. Bulmacanın kuralı her satır, sütun ve 3×3 karede 1’den 9’a kadar olan sayıları her biri birer defa geçecek şekilde yerleştirmektir. İpucu olarak verilen sayıların azlığı ya da çokluğu, sudokunun boyutu gibi çeşitli kriterler bulmacayı daha kolay ya da daha zor hale getirebilir. Kolay veya zor, 50’den fazla çeşidi olan sudoku her yaştan kişi tarafından severek çözülmektedir.
4. Sözcük Avı
Sözcük avı, bulmacalar arasında en eğlenceli olanlardan biridir kuşkusuz. Bulmacada amaç harfler arasına gizlenmiş kelimeleri bulmak, bir nevi sözcükleri avlamaktır. Kelimeler aşağıdan yukarıya, sağdan sola ya da çapraz biçimde yerleştirilmiş olabilir. Kelimelerin çokluğu ya da bulmaca alanının genişliği sizlere zorlu dakikalar yaşatabilir. Bulmacanın çözümüne dair çeşitli stratejiler geliştirmeniz işleri kolaylaştıracaktır. Örneğin Ğ, Ş ve Ö gibi göze çarpan ve yazılışı farklı harflere odaklanarak aradığınız kelimeyi bulmaya çalışabilirsiniz. Sözcük avında çoğu zaman aranılan kelimeler verilse de gizli kelimeleri tamamen sizin bulmanız istenebilir. Bazen de kullanılmayan harfler size gizli bir mesaj verebilir.
5. Kare Bulmaca
Kare bulmaca, tarihi 100 yılı aşan ancak zamana adeta meydan okuyan bir bulmaca türüdür. Kare ya da dikdörtgen şeklinde hazırlanan tabloda çeşitli konularla ilgili soruların cevaplarının arandığı kare bulmaca zorlu ancak bir o kadar da eğlenceli bulmacalardandır. Bulmacada sorular soldan sağa ve yukarıdan aşağıya cevaplanır. Her bir cevap siyah kutucuklarla ayrılır. Cevabını bulamadığınız soru için çeşitli stratejiler deneyebilirsiniz. Dikey olarak bulamadığınız kelimelere kesişen yatay soruları cevaplayarak ulaşabilirsiniz. Uzun bir kelimeye odaklanmak ve kelime ile kesişen satır ve sütunlardan devam etmek de başka bir stratejidir.
6. Mozaik Bulmaca
Mozaik bulmaca, bulmacalar arasında az bilinen bir türdür. Yapısı sudoku ve kare bulmacanın karışımı gibidir. Başlangıçta karışık gözükebilir ancak çözüm mantığı basittir. Kelimelerle doldurulmuş 12×12 büyüklüğündeki bulmaca alanı belirli sayıda küçük karelere bölünmüştür. 3X3 boyutundaki bu kutucuklar karıştırılmış şekilde size verilir. Verilen kutucukları bulmaca alanına yerleştirerek tüm alanda anlamlı kelimeler oluşturmanız beklenir. Genellikle ilk kare sizin için yerleştirilir. Mozaik bulmacalar düşündüren tasarımlarıyla bir yandan beyin fırtınası yapmak isteyenler için zorlu olurken diğer yandan da en eğlenceli bulmaca türleri arasında yer alırlar.
7. Kelime Yerleştirme
Bu bulmaca türünde farklı şekillerde dizilen kutucuklara uygun harf sayısındaki kelimelerin yerleştirilmesi beklenilir. Bulmacayla birlikte kelimeler harf sayısına göre gruplandırılmış halde verilir. İpucu olarak verilen ilk kelime rehberliğinde diğer kelimeler yerleştirilir. Önce örnek sözcükte geçen harfler ile başlayan kelimeleri gruplamak, daha sonra ise uygun harf sayılarını belirlemek bir çözüm metodudur. Kelime yerleştirme hemen hemen her alanda öğrenimi destekleyen bir bulmaca türüdür. Özellikle yeni yabancı kelime öğreniminde sıklıkla kullanılır. Bir öğretim yöntemi olmasının yanı sıra boyutu ve kelime sayısı arttıkça çözenlerine oldukça zevkli bir bulmaca deneyimi sağlar.
8. Labirent Bulmaca
Labirent bulmaca çoğunlukla çocuklar arasında yaygın bir türdür. Bu bulmacanın amacı başlangıç noktasından çeşitli yolları takip ederek çıkışa ulaşmaktır. Başlangıç noktası labirentin merkezi olabileceği gibi herhangi bir köşesi de olabilir. Labirent bulmacada bütüncül bakabilme becerisi sonuca ulaşmada önemli bir kriterdir. Bütüncül bakış çıkmaz yollara sapmanızı engelleyecektir. Labirent bulmaca çocuklar arasında yaygın olsa da büyük boyutlu labirentler yetişkinlere de hitap edebilmektedir. Labirent bulmacaya zaman sınırı getirmek zorluk seviyesini daha da arttıracaktır. Bu sayede daha eğlenceli bir bulmaca deneyimi yaşayabilirsiniz.
9. Nonogram
Kare karalamaca olarak da bilinen bulmacanın kökeni tıpkı sudoku gibi Japonya’ya dayanmaktadır. Nonogram, bilinen bulmacalardan oldukça farklı bir yapıya sahip. Bu bulmacada amaç her satır ve sütunda satır ve sütunlar için verilen sayı kadar karede karalama yapmaktır. Karalama satır ya da sütunun herhangi bir kısmından başlayabilir. Bazı nonogram türlerinde bir satır/sütun için birden fazla sayı verilebilir. Bu durumda verilen her bir sayı kadar kare grup halinde karalanmalı yani bitişik olmalıdır. Nonogramda karalanan tüm kareler anlamlı bir şekil oluşturur. Kareler karalanarak boyanabileceği gibi renkli şekiller de oluşturulabilir.
10. Sayı Bulmaca
Listemizin son sırasında yer alan sayı bulmaca, beyin fırtınası yapmak isteyenler için en eğlenceli bir o kadar da zorlu bulmaca türleri arasındadır. Yapısı kelime yerleştirme bulmacasına benzer. Ancak kelime yerleştirmeden daha zorlu bir yapıya sahiptir. Daha dikkatli bir çalışma gerektirir. Bu bulmacada amaç, verilen örnek sayıdan hareketle bulmacanın altında verilen sayıları kareye yerleştirmektir. Basamak sayılarına göre gruplandırılmış sayıları verilen örnek sayıya göre kendi içinde sınıflandırmanız işinizi kolaylaştıracaktır. Örneğin ikinci basamağında 2 olan 5 basamaklı sayılar şeklinde bir grup oluşturabilirsiniz.
