Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

6 dk okuma süresi


Yunan mitolojisi, Antik Yunan’da halkın inanışlarını, evrene bakış açısını, tanrılarını içeren, bugünkü anlamıyla o zamanın dini olan bir mitoloji türüdür. Oldukça köklü bir geçmişe sahip ve neredeyse günümüzde çoğu şeye ilham kaynağı olan bu mitolojiyi hiç merak ettiniz mi? Yüzbinlerce insan mitolojiye ve hikayelere inanmış ve hayat tarzını şekillendirmiştir. Sadece bununla kalmamakla beraber mimariye, sanata, kültüre öyle bir işlenmiş ki Hristiyanlığın ortaya çıkışından sonra bile uzun süre varlığını korumuştur. İşte bu da Yunan mitolojisi hakkında bilmeniz ve kaçırmamanız gerekenler arasındadır. Daha fazla uzatmadan sizleri içeriğimizde buluşturalım. Keyifli okumalar!

1. Mitolojinin Oluşumu

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Etkileyici mimari yapılara, devasa tanrı heykellerine, büyüleyici tablolara ve hikayelere tanık olduğumuzda aklımıza hep fantastik bakış açıları gelse de mitolojinin ortaya çıkış hikayesi çok da garip değil. Antik Yunan toplumu, her toplum gibi akıllarının ve olanaklarının yetmediği konularda, içgüdüsel olarak kendilerinden daha üst varlıklara inanarak, mitolojinin ana hatlarını çizmişlerdir. Geniş coğrafyalara yayılmasıyla birlikte, yazılı bir kaynağı bulunmayışı ve katı kuralları olmadığı için söylediğimiz gibi Hristiyanlığın ortaya çıkışından sonra bile etkisini sürdürmüştür. Yönetim otoritesinin inandığı tanrılar, halkın inanışlarını da etkilemiştir. Değişen iktidarları ve mitolojinin uzun süren etkilerini düşününce belki de anlaşılması zor gelmeyecektir.

2. Tanrıların Ortaya Çıkışı

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Aslında her şey Khaos’tu. Mitolojide Khaos her şeyi içinde barındıran sonsuzluktu. Ne kadar da tanıdık geliyor bu tanım bizlere değil mi? Uzay, kozmos, kâinat gibi sözcüklerin anlamlarıyla örtüşen bir Tanrı olgusu mevcut. Platon, Khaos’u yaratan ve babası olan ilk Tanrı Kronos için, var olanı düzene koymuş, onlara biçim vermiş ve ama onları yaratmamıştır diye yazar Timaios diyaloğunda. Khaos sonsuzluğunda Gaia (Toprak Ana) meydana geldi. Gaia, kimseyle çiftleşmeden tek başına dört yeni tanrı doğurdu. Gaia’nın sonradan kendi çocuklarıyla çiftleşmelerinden yeni tanrılar ve titanlar meydana geldi. Tanrının bir başkasıyla birlikte olarak tekrar tanrı doğurması günümüzde inanılır gelmese de o dönemlerde inanma iç güdülerini karşılıyordu. Şu an dinler tarihini incelediğinizde doğmamış ve doğrulmamış bir tanrı kavramıyla karşılaştığınızda nasıl inanıyorsanız, o zamanların insanları da buna gayet olağan bakıyordu.

3. Mitolojide Tanrılar Ve Tanrıçalar

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Mutlaka bir yerlerde okumuşsunuzdur. Yunan mitolojisindeki tanrılar, insani özelliklere sahip, kızabilen, mutlu olan, ağlayan, bazen de ölebilen kişiliklerdir. Örnek verecek olursak Tanrıların en güçlüsü olan gökyüzü ve şimşeklerin tanrısı Zeus. İstediği her şekle bürünebilen Zeus adaletin sembolüdür. Fakat aynı zamanda oldukça çapkındır. Bu çapkınlığının bir meyvesi olan yarı tanrı Herkül doğmuştur. Bu özelliklerini belirleyen mutlak kanıtlar olmasa da inanışın geniş coğrafyalara yayılması, doğa olaylarını yorumlayarak gelişen ve değişen çok tanrılı bir ideoloji olan mitolojinin temelleri küçük kabileler arasındaki yerli inançların harmanlanıp, doğal süreçte yüzyıllara yayılan bir zamanda şekil değiştirmesiyle sürüp gitmiş.

4. Tanrıların ve Tanrıçaların Görevleri

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Hakkında bilmeniz ve öğrenmeniz gerekenler arasındaki Yunan mitolojisi, aslında oldukça zevkli bir konudur. Toplumların taptığı ve uğruna tapınaklar inşa ettiği çok güçlü tanrıları vardır. Her birinin kendine has güçleri ve özellikleri bulunur Yunan mitolojisinde. Zeus 12 tanrının babası, göklerin ve şimşeklerin tanrısıdır. En güçlü tanrı olan Zeus, bereket ve adalet sağlar. Onun kardeşi Poseidon ise denizlerin, okyanusların ve depremlerin tanrısıdır. Hırsı ve gücü temsil eder. Hades ise yer altı tanrısıdır. Ölüler diyarında ikamet eder. Ares, savaş ve kan tanrısıdır. Hephaistos ise ateş ve demircilik tanrısıdır. Apollon ise Anadolu kökenli olan bir tanrıdır. Okçuluk, ışık ve sanat tanrısı olarak bilinir. Son olarak da Hermes’ten bahsetmek gerekir. Yolcuların korucusu aynı zamanda hırsızlık ve haber tanrısı olarak çağırılır.

5. Kadınların Gücü

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Yunan toplumundaki kadınlar, tıpkı erkekler gibi eşit haklara sahipti. Toplumdaki yerleri de önemliydi. Zaten mitolojilerindeki kudretli tanrıçalara sahip olması da bunun kanıtıdır. Örneğin Athena, zekanın, bilgeliğin ve stratejinin tanrıçasıdır. Artemis, okçuluk, avcılık ve bakireliğin tanrıçasıdır. Afrodite ise güzelliğin ve aşkın simgelerinden biridir. Hemen her düzende bir durumu simgeleyecek bir inanışa sahip olan antik Yunanlılar, eğlencelerde ve şarap partilerinde bile Dionisos’a tapmış ve onuruna partiler düzenlemişlerdir. Evlerinde ise ocağın sürekli tütmesini bereket olarak gören Yunanlar evlilik, bereket ve ocak tanrıçaları Hera’ya inanmışlardı.

6. Roma Mitolojisine Etkileri

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Tarihi kayıtlara bakıldığı zaman Antik Yunan tarihinin oluşumu çok eskiye dayanır. Öyle ki M.Ö. 756 yıllarında küçük toplulukların birleşmesiyle bu köklü medeniyetin taşları oturmaya başlar. Tarihin her sayfasında görüleceği gibi her toplum kendinden önceki toplumdan esinlenir. İşte Antik Roma için de bu durum söz konusudur. Güçlü askeri yapısı sayesinde hızla diğer toplumlara üstünlük kuran Roma İmparatorluğu, Antik Yunan ögelerini de kendi kültürüne katar. Başta mimari yapılar olmak üzere sanat, kültür, demokratik sistem ve dini ögeleri Antik Yunan’dan alır. Şöyle ki Roma’nın mitolojik ögelerine baktığımızda Jüpiter tanrısının Zeus ile aynı özellikleri sergilediğini görürüz. Roma’nın da Antik Yunan’dan daha uzun süre tarih sahnesinde kalması bazı ögelerin daha kalıcı olmasını da sağlar.

7. Popüler Kültürdeki Yeri

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Hakkında bilmeniz gerekenler açısından Yunan Mitolojisi, günümüz popüler kültür ögeleriyle oldukça sıkı bir bağ oluşturmuştur. Özellikle İlyada ve Odysseus gibi iki büyük eseri oluşturan Homeros’un dönemin tarihini kayıtlara geçirmesi sayesinde, sinema sektöründe büyük hasılatlar yapan filmler çekilmiştir. Truva savaşını anlatan Truva filmi ve Büyük İskender’in hayatını anlatan filmler gibi. Aynı zamanda turizm yönünden önemli değerlere sahip olan tarihi yapılar da (Apollon Tapınağı) hala büyük bir ilgiyle ziyaret edilmekte. Tüm bunların dışında oyun ve dizi dünyasını da etkilemiş olan Antik Yunan ögeleri, her ne kadar geçmişte kalsa da günümüz toplumlarında hala en çok kullanılan tarihi ögelerdendir.

8. Arkeolojik Kaynaklar

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Neredeyse her yıl arkeologlar tarafında yüzlerce parça heykel, para, mabet ya da mezar bulunmaktadır. Milattan önce kurulmuş bir kültüre ait parçaların, bu geçen zamana kadar hala bulunması ve bulunacak olması, tıpkı bir yapbozun eksik parçalarının birleştirilmesi sonucunda anlamlı hale gelmesi gibi tarihe ışık tutmaktadır. 20. Yüzyılda İngiliz arkeolog Sir Arthur Evans tarafından Girit adasında bulunan Minoan Uygarlığına ait kalıntılar, Homeros’un destanlarında yazılan birçok detayla eşleşti. Bu da Yunan Tanrılarının ve kahramanlarının ayrıntıları hakkında önemli kanıtlar verdi. Kısaca bulunan her eser yeni bir bilgiyle eşdeğerdir.

9. 12 Sayısının Anlamı

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

12 sayısı çoğu kültürde bulunan ve kutsal sayılan bir sayıdır. İsa’nın on iki havarisi, astrolojide on iki burç, on iki ay, Yahudilerin on iki İsrail Kabilesi, İslamiyet’te on iki imam… Tarih sıralamasına bakınca on iki Olymposlu hepsinden daha önce görünmekte. Aphrodit’in doğumundan sonra, Titanlar yıkılır ve on iki adet Olymposlu tanrı başa geçer. Olympos’ta her zaman on iki tanrı yaşamıştır. On üç rakamının uğursuzluğundan dolayı dağda hep on iki tanrı bulunmuştur. Mitolojinin temelinde, mitlerin yattığından bahsetmiştik. Bu mitler tanrı ve tanrıçaları oluşturdu, Hristiyanlığın ortaya çıkışına zemin hazırladı, İslamiyet’le birlikte doğu topraklarında devam etti. Kısacası Antik Yunan kültürünün diğer kültürlerin oluşmasında çok büyük bir payı vardı.

10. Mitolojinin Gerçekliği

Yunan Mitolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Yunan mitolojisi bilmeniz ve hakkında araştırmanız gerekenler gerçek olsun ya da olmasın, insanlığı kültürel mirasında bu kadar büyük izler bırakan, yaşama yön veren bir konuda tartışma boyutu gerçekliği değil de neden bu şekilde geliştiği sorgulanmalıdır. Arkeoloji, antropoloji, tarih gibi pek çok bilim dalı insanlığın ortaya çıkışını, gelişimini, yaşadığı fiziksel ve sosyal ortamları bilimsel olarak birçok açıdan inceliyor. Dinler tarihi, ayinler, ritüeller, sosyal yaşamda inanç sistemleri gibi konular günlük yaşama, ülke yönetimlerine, şehir yapılarına, bilime kadar etki etmişken günümüzde var olan birçok tanım, mitolojiden yola çıkarak bize kadar ulaşmıştır. Doğruluğu tartışılabilir fakat etkisi kesinlikle barizdir.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
8
Beğen
Mutlu Mutlu
1
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
2
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
0
Üzgün
Olamaz Olamaz
1
Olamaz
Kızgın Kızgın
0
Kızgın
Komik Komik
1
Komik
İlginç İlginç
5
İlginç

Yorum bırak