Dünyamızı ayakta tutan değerlerin en başında ormanlar gelir. Ormanların vazgeçilmezi ağaçlar ise hayatımızın yaşam kaynağıdır. Ağaçlar hem doğaya hem de insana pek çok fayda sağlar. Aldığımız her nefesi sessizce üreten ve tabiatın döngüsünü sağlayan ağaçlar hepimiz için önemlidir. Bizler de tüm nimetlerini sonuna kadar sunan ve yüzlerce yararı olan ağaçlara sahip çıkmalıyız. Yeryüzünün ihtiyaç duyduğu oksijen kaynağı olan ve Dünya’da 20.000 çeşidi bulunan ağaç türleri hakkında harika bir liste hazırladık. Keyifli okumalar!
1. Kiri Ağacı
Dünya’daki ağaç türlerinin arasında en fazla karbondioksit emen ve yüksek düzeyde oksijen üreten bir ağaçtır. Yaşam ömrü 70 yıl civarında olan Kiri ağacının başka bir harika özelliği de Dünya’nın en hızlı büyüyen ağacı olmasıdır. Diğer adı Paulownia olarak bilinen ağaç, çoğu niteliğinden dolayı peyzaj düzenlemelerinde, park ve sanayi bölgelerinde, çiftlikler ve daha birçok uygulama alanlarında kullanılmaktadır. Kiri ağacının yüksekliği 9 metreyi geçer. Verimsiz topraklarda yetişebilen bitki erozyonu da önlemektedir. Nisan, Mayıs aylarında tatlı ve kokulu çiçeği açar, bu çiçekler salatalarda bile kullanılmaktadır. Mor renkteki yaprakları ise protein ve nitrojen bakımından zengindir.
2. Kayın Ağacı
Kışın yaprağını döken bir orman ağacıdır. Diğer ağaç türleri gibi oksijen kaynağı olan kayın yeryüzünün kıymetlileri arasında yer alır. Yılda yaklaşık 68 milyon toz emen kayın ağacı oldukça gösterişli bir yapıya sahiptir. Uzun boylu bu ağaç 700-800 yıl süresince yaşayabilmektedir. Türk mitolojisinin en önemli sembolü olarak bilinir. Tanrı kutunu içinde bulundurduğuna inanılır bu nedenle de Türkler kayın ağacının bulunduğu yerlerde ferahlık bulur, rahatlar ve arınırlar. Kayın ağacı çok düşük sıcaklıklara uzun zaman dayanabilme özelliğine sahiptir. Ondan fazla çeşidi bulunan bu cinsin tohumları margarin yapımı aşamasında da kendine yer bulur. Bitki endüstri alanında da kullanılır.
3. Kızılağaç
Ülkemizin kıyı kesimlerinde yetişen ağaç çeşitlerindendir. Yumuşak ve gevşek bir yapıya sahiptir. Suya dayanıklı olmasına rağmen nemli ortamlarda böcekler ve haşerelerin tahribatına uğrar hatta yıkılır. Bulunduğu toprağı azot bakımından zenginleştiren seyrek dallara sahip bir ağaçtır. Kızılağaç kozalağı karideslerin severek tükettiği yemler arasındadır. Ayrıca kozalak, karides ve tropikal balık tanklarında suyun PH dengesini düzenleme görevini üstlenmektedir. Mart ve Haziran ayları arasındaki dönemde bitkinin kökleri insanların tüketimine uygundur. Ayrıntılara bakıldığında tüm açılardan bize kazanım sağlayan ağaç kereste, kontrplak gibi materyallere dönüştürülerek ülke ekonomisine de katkı sağlar.
4. Kavak Ağacı
Geniş yapraklı ağaçlar familyasında bulunan kavak hızlı büyüyen ağaç cinslerinden biridir. Aynı zamanda kavaklar hemen hemen her yerde sorunsuz olarak büyürler. Akarsu kenarlarında rahatça yetişebilen ve suyun olduğu bölgelerde kolayca hayata tutunan bir türdür. Bununla birlikte göze hitap eden muazzam bir bitkidir. Pamukçuklar salgılayan kavak polenlerin yayılmasını kolaylaştırır. Yaşam alanlarının yakınlarında sıkça rastladığımız devasa tür aynı zamanda yatırım objesi konumundadır. Hızla artan Dünya nüfusunun odun ihtiyacını karşılamak için yetiştirilir. Bazı bölgelerde halkın geçim kaynaklarından en önemlisi kavak yetiştiriciliğidir. Yurt dışına dahi kavak ihracatı yapılmaktadır.
5. Ihlamur Ağacı
Çok yumuşak bir yapısı olan ıhlamur ağacının dokusu ve görünüşü oldukça düzgündür. Ilık iklim bölgelerinde yetişen ıhlamur sık yapraklara sahiptir. Bu nedenle de tek bir ağaçtan bolca bitki hasadı yapılabilmektedir. Ihlamur ağacının yaprakları güçlü antioksidan içerdiğinden ötürü özellikle kış aylarında en çok tercih edilen bitki çaylarının arasındadır. Bu yüzden nezle ve gribal enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde kullanılan bitkisel bir şifa kaynağıdır. Özünde bulunan uçucu yağlar sayesinde ıhlamurun kendine has hoş kokusu ortaya çıkar. Sakinleştirme ve yatıştırma vasfına da sahiptir. Uzun boyu ve sık yaprakları sayesinde parklara, cadde kenarlarına dikilmektedir.
6. Ardıç Ağacı
İğne yapraklı ağaçlar sınıfında yer alan ardıcın doğada üremesi başka bir türe bağlı olabilmektedir. Ardıç tohumları ağaçtan yere düşer ancak bir ardıç kuşu tarafından yenmedikçe kendi kendine çimlenme yapamaz. Ardıç kuşu tohumun kabuklarını açıp sindirimini tamamladıktan sonra kuşun dışkısıyla birlikte tohumlar toprağa karışır ve çimlenme gerçekleşir. Bazı geleneklere göre kutsal sayılan ağacın dallarına bezler bağlanarak dilekler dilenir. Birçok hastalığı tedavi etmek için bitkisel ilaç olarak kullanılmaktadır. Ardıç özellikle et yemeklerinde koku ve tat vermek, yemeği hafifletmek amacıyla da kullanılır. Kendine özgü hoş bir kokusu vardır. Sabun ve kolonya yapımında da yer alır.
7. Çam Ağacı
Çam ağacı oksijen kaynağı olan ağaç cinsleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. İğne yapraklı ağaç türleri arasında yer alan çam ağacı havayı temizleme özelliğine sahiptir. Soğuğa ve kuraklığa karşı oldukça dayanıklı olan çam sonbaharda yapraklarını dökmez. Çam ağaçlarının yaşam süreleri ortalama 100 ile 1000 yıl arasındadır. Boyları ise 9 ile 25 metre arasında değişmektedir. Kozalak adı verilen çiçeklere sahiptir. Kozalaklar süs eşyası olarak ve yakıt ihtiyacını gidermek amacıyla da kullanılır. Reçineli ağaç türüdür ve neme karşı oldukça dayanıklıdır. Şifa kaynağı olarak günümüzde yaygın olarak kullanılır. Yapay olanları ise yılbaşı ve noel kutlamalarının sembolü halindedir.
8. Mavi Ladin Ağacı
Kuzey yarım kürenin ılıman kesimlerinde Türkiye’de ise genellikle Doğu Karadeniz’de yetişen iğne yapraklı bir ağaç çeşididir. Mavi ladinin en önemli özelliği kuraklığa karşı koyabilmesidir. Kış aylarında yapraklarını dökmeyen bitki nemli ortamlara da elverişlidir. İğne yaprakları parlak mavi renktedir. Yaprakları koparıldığında etrafına kötü koku salgılar. Bunun nedeni yaprağın özünde bulunan maddedir. Kozalaklarının yönü aşağıya doğrudur. Oksijen üretimine yardımcı olan bu ağaç peyzaj uygulamalarında da kullanılmaktadır. Fazladan toprağa ihtiyaç duymayan mavi ladin yaş aldıkça sarkık bir forma bürünür. Şık görünümlü bu ağacın ticari olarak değeri de son derece fazladır.
9. Sedir Ağacı
Yeryüzünün sahipliğinde 2000 yıldan fazla yaşayabilen ve oksijen kaynağı olan sedir yararlı ağaç türleri arasındadır. İğne yapraklarını üzerinde en fazla altı yıl boyunca muhafaza edebilmektedir. Sedir ağacı çamgiller ailesindendir. Nem istemeyen sıcaklığa ise çokça gereksinim duyan sedir ağacı çam ağacına benzese de ağaç yapraklarının farklı tip özellikleri bulunmaktadır. Kozalaklarını iki yıl civarı bir sürede büyütebilen bir türdür. Reçineli ağaçlar sınıfında yer alır. Sedir ağacının kozalakları ve yaprakları çoğu sektörde ve yaşantımızın birçok alanında kullanılmaktadır. Türkiye’de de bazı bölgelerde görebileceğimiz sedir ağacının yağı bitkisel tedavi yöntemi olarak kullanılır.
10. Servi Ağacı
Sık ve koyu yeşil yaprakları olan servi ağacı oksijen sağlayan ağaçlardandır. Dalları kısa gövdesi ise oldukça uzundur. Servi ağacı yapraklarını dökmediği ve etrafa hoş koku verdiği için mezarlıklara dikilmektedir. Gövdesinin göğe uzanan dik duruşundan dolayı ağaca mistik bir anlam vererek doğruluğu temsil ettiğine inanılır. Büyük Avrupa şehirlerinde kullanım amacı rüzgârı kesmek niyetiyledir. Caddelere karşılıklı olarak yerleştirilmektedir. Ağacın dal, yaprak ve kozalakları çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Dal ve yapraklarından uçucu yağlar, kozalağından ise çay üretimi sağlanmaktadır. Koyu renkteki dokusu ve gösterişli yapısı sayesinde kendini uzaklardan belli eder.