Yahudi soykırımı, insanlık tarihi boyunca en karanlık olaylardan biri olarak hafızalara kazınmıştır. Yaklaşık 6 milyon insanın hayatını kaybettiği bu korkunç trajedi hikayesi haliyle beyaz perdeye de taşınmıştır. Sinema sanatı, bu acı dolu dönemi ele alarak insanlara tarihsel olayları hatırlatmanın ve duygusal bir bağ kurarak izleyici üzerinde etki bırakmanın güçlü bir yolu olarak görülmüştür. Holokostu konu alan filmler, izleyicilere sadece bu dönemin dehşetini değil, aynı zamanda etki altındaki insanlığın direnişi ve umut arayışını da izleyiciye aktarmayı amaçlar. Bu filmler, tarihin unutulmaması gereken anlarını dramatik ve etkileyici hikayelerle anlatmıştır. İşte Yahudi soykırımını konu alan ve o dönemi bizlere en iyi anlatan 10 film… Şimdiden iyi seyirler!
1. Schindler’s List/ Schindler’in Listesi
Schindler’s List, usta yönetmen Steven Spielberg’in 1993 yapımı bu başyapıtı, Nazi Almanyası’nın Yahudi halkına yönelik soykırımını dramatik bir şekilde ele alır. Film, Polonya’da geçer ve gerçek olaylara dayanır. Oskar Schindler’in başlangıçta savaşın getirdiği fırsatları kullanarak zenginleşmeye çalışırken, zamanla Yahudilerin acılarına tanık olmasıyla değişen karakterini anlatır. Film, Schindler’in içsel dönüşümünü ve kahramanlık hikayesini etkileyici bir şekilde işler. Siyah beyaz çekilen bu film, nadir renkli sahnelerle güçlü bir sembolizm kullanır. Özellikle küçük kızın kırmızı paltosuyla sembolize edilen masumiyetin kaybı, izleyici üzerinde derin bir etki bırakır. Aynı zamanda film, 7 Oscar ödülü kazanarak, sinema tarihinin en önemli başyapıtları arasında yerini almıştır.
2. La Vita è Bella/ Hayat Güzeldir
Roberto Benigni’nin hem yönettiği hem de başrolünde oynadığı bu film, trajik bir konuyu mizahi ve dokunaklı bir şekilde ele almasıyla bilinir. 1997 yapımı film, II. Dünya Savaşı sırasında İtalya’da geçer. Guido adında Yahudi bir adam, öğretmen Dora ile evlenir ve Giosue adında bir oğlu olur. Aynı zamanda Nazi işgali altındaki İtalya’da, Yahudiler toplama kamplarına götürülmeye başlanır. Guido, kampta oğlunu savaşın korkunç gerçeklerinden korumak için her şeyin bir oyun olduğunu söyler. Film, bir yandan savaşın dehşetini gösterirken diğer yandan baba-oğul ilişkisi üzerinden umut ve sevginin gücünü vurgular. Film, hem güldüren hem ağlatan unutulmaz bir başyapıt olarak kabul edilir. Yahudi soykırımını konu alan ve trajedi ile komediyi ustalıkla harmanlayan en iyi 10 film listesine girmiştir.
3. The Pianist/ Piyanist
Roman Polanski’nin yönettiği ve Adrien Brody’nin başrolünde oynadığı bu film, ünlü Polonyalı piyanist Władysław Szpilman’ın otobiyografisine dayanır. Nazi işgali altındaki Varşova’da Yahudi bir müzisyen olan Szpilman, ailesiyle birlikte Yahudi gettosuna kapatılır. Gettoda yaşanılan hayat, savaşın acımasız yüzüne ayna tutar. Szpilman, ailesini kaybettikten sonra gettodan kaçar ve Varşova’nın yıkıntıları arasında hayatta kalmaya çalışır. Film, Szpilman’ın müzikle hayata tutunmasını, savaşın yıkıcılığını ve insanın hayatta kalma içgüdüsünü etkileyici bir şekilde anlatır. Yönetmen Polanski, kendi ailesinin de soykırımda mağdur olması nedeniyle bu filmi kişisel bir anlatım haline getirmiştir. 2002 Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ve Adrien Brody’ye En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar kazandırmayı başarmıştır.
4. The Boy in the Striped Pajamas/ Çizgili Pijamalı Çocuk
2008 yapımı olan bu film, John Boyne’un aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Nazi Almanyası’nda geçen ve soykırımın çocuklar üzerindeki etkilerini dramatik bir şekilde anlatır. Film, küçük bir çocuk olan Bruno’nun gözünden anlatılır. Bruno, Nazi subayı olan babasıyla birlikte yeni bir eve taşınır. Bu evin yakınında bir toplama kampı bulunmaktadır. Bruno, çizgili pijama giymiş bir çocuk olan Shmuel ile arkadaş olur. Tellerin ardından birlikte dost bağı kurarlar. İki çocuğun arasındaki masum arkadaşlık, savaşın ve insanlık halinin trajik gerçeklerini gözler önüne serer. Film, çocukların savaşın korkunç etkilerini nasıl algıladığını ve insanlığın ortak değerlerinin ne kadar önemli olduğunu vurgular. Profesörlerin, filmin Holokost hakkındaki tarihi gerçekleri gizlediği savunması(silinebilir) eleştirilerine konu olmuştur.
5. Train de Vie/ Hayat Treni
Fransız yönetmen Radu Mihaileanu’nun yönettiği 1998 yapımı bu film, bir trajikomedi/kara mizah filmidir. Film, 1941 yılında küçük bir Doğu Avrupa köyünde yaşayan Yahudilerin Nazilerden kaçmak için kendi trenlerini organize etmelerini konu alır. Köydeki insanlar, Nazilerin onları toplama kamplarına göndermesini engellemek için trenle kaçma planı yaparlar. Yani köylüler, kendi aralarında bir kaçış düzenlerler. Ancak yolculuk sırasında birçok beklenmedik durumla karşılaşırlar. Film, Yahudi halkının bu zorlu dönemde hayatta kalma mücadelesini ve dayanışmasını mizahi bir dille anlatır. Train de Vie, insan ruhunun direncini ve umudunu, savaşın en zor anlarında bile kaybetmeme çabasını gözler önüne serer. Film, geniş bir izleyici kitlesi tarafından beğenilmiş ve 1999 yılında En İyi Yabancı Film ödülünü kazanmıştır.
6. Zwartboek/ Kara Kitap
Zwartboek, 2006 yapımı Paul Verhoeven’ın yönettiği bir savaş draması gerilim filmidir. Olaylar Nazi işgali altındaki Hollanda’da geçer. Yahudi bir şarkıcı olan Rachel Stein’in direniş hareketine katılıp casus olarak görevlendirilmesini anlatır. Ailesi Naziler tarafından öldürülen Rachel, sahte bir kimlikle Nazi subayı Ludwig Müntze’nin güvenini kazanır. Fakat, direnişçilerle Naziler arasında geçen tehlikeli casusluk oyununda ihanetlerle karşılaşır. Rachel, kime güveneceğini bilemediği karmaşık bir savaşın içinde kalır. Film, ahlaki ikilemler ve hayatta kalma çatışmasını barındırır. Zwartboek, savaşın acımasız gerçeklerini, direnişin zorluklarını ve insanların hayatta kalmak için ne kadar ileri gidebileceğini gözler önüne serer. Birçok ödüle layık görülerek bu film, aynı zamanda Hollanda sinemasının başyapıtları arasında yerini almıştır.
7. The Devil’s Arithmetic/ Şeytanın Aritmetiği
1999 yapımı bu Amerikan televizyon filmi, Jane Yolen’ın aynı adlı tarihi romanından uyarlanmıştır. Film, modern zamanlarda yaşayan Hannah Stern adlı genç bir kızın, Yahudi bayramı sırasında bir toplama kampında uyanmasını dramatik biçimde konu alır. Hannah kendini, bir anda 1940’ların Polonya’sında Nazi işgali altındaki bir Yahudi olarak bulur. Yahudi köylerinde yaşanan dehşetleri ve insanların toplama kamplarına götürülmesini deneyimleyen genç kız, tarihin acı gerçekleriyle yüzleşir. Kamp yaşamının zorluklarını ve insanların hayatta kalma mücadelelerini öğrenirken, tarihin unutulmaması gerektiği mesajını verir. Film, soykırımın ve tarihin hatırlanmasının önemini vurgulayan bir anlatı sunar. Genç izleyicilere yönelik olmasına rağmen, soykırımın dehşetini herkesin etkileneceği şekilde yansıtır.
8. Bent/ Kırık
1997 yapımı Bent filmi, Martin Sherman’ın aynı adlı tiyatro oyunundan uyarlanmıştır. Yönetmenliğini, aktör, yönetmen ve yazar olan Sean Mathias üstlenmiştir. Film, Nazi Almanyası’nda eşcinsellere yönelik zulmü konu alır. Berlin’de yaşayan Max, Naziler tarafından eşcinselliği nedeniyle toplama kampına gönderilir. Kampta, hayatını kurtarmak için Yahudi olduğunu iddia eder. Çünkü Naziler, Yahudilerden önce eşcinsellere zulmederler. Ancak kampta tanıştığı Horst adındaki bir adam sayesinde gerçek kimliğini kabullenir ve ona aşık olur. Film, Nazilerin sadece Yahudilere değil, eşcinsellere de nasıl zulmettiğini ve bu insanların hayatta kalma mücadelesini dramatik bir şekilde ele alır. Aşk, kimlik ve onur temalarını işleyen bu film, toplama kamplarının farklı perspektifteki mağdurlarına ışık tutar.
9. God on Trial/ Ölümün Soluğu
2008 yapımı İngiliz televizyon filmi olan God on Trial, gerçek olaylara dayanmaktadır. Film, Auschwitz toplama kampında geçer. Kampın mahkumları, kampta geçirdikleri zor zamanlarda Tanrı’yı yargılamaya karar verirler. Film boyunca, tutuklular arasında hararetli tartışmalar olur. Mahkumlar, Tanrı’nın onları neden terk ettiğini, bu kadar büyük acılara neden izin verdiğini sorgularlar. Kurgusal bir duruşmada, Tevrat’tan gelen vaatlere dayanarak Tanrı’nın suçlu olup olmadığına karar vermeye çalışırlar. Film, Holokost’un dini ve ahlaki boyutlarını tartışır ve insanlığın en zor zamanlarında inançlarını sorgulama eğiliminde olduklarını gösterir. Tanrı’nın adaleti, umutsuzluk, inanç temaları işlenir. Derin felsefi tartışmalarla dolu olan film, izleyiciye hem duygusal hem de düşünsel bir yolculuk sunar.
10. Playing for Time/ Orkestra
Daniel Mann yönetmenliğindeki Playing for Time, 1980 yapımı bir televizyon filmidir. II. Dünya Savaşı sırasında Auschwitz toplama kampında mahkum olan bir grup kadın orkestratörü anlatır. Bu kadınlar, kampın hayatlarını biraz daha yaşanabilir kılmak için müzik yaparak Nazi yetkililerine hizmet ederler. Onlar hayata tutunurken diğer mahkumların acılarını görmek zorunda kalırlar. Film, müzik ve insan direncinin, en zor koşullarda bile hayatta kalma gücünü nasıl destekleyebileceğini gösterir. Savaşın acı dehşetini ve insanlığın bu karanlık dönemdeki cesaretini vurgular. Eleştirmenler tarafından beğenilmiş ve çeşitli ödüller kazanmış bir filmdir. Daha sonraları Arthur Miller tarafından bir oyun olarak uyarlanmıştır. Böylelikle Yahudi soykırımını konu alan bu film, en iyi 10 film listemizde unutulmazlar arasına girmiştir.