Dünya’nın en büyük 30 ihracatçısından biri olan Türkiye’nin ihracat hacminin büyük bir kısmı yaklaşık 20 yıldır aynı 10 ürün tarafından karşılanıyor. 2021’deki verilere göre Türkiye’nin en büyük ihracat partnerleri Almanya, ABD, Fransa, Hollanda ve İsveç. En çok ihracat yapılan 10 ülke Türkiye’nin ihracat hacminin dörtte birini karşılarken yalnızca Almanya’ya yapılan ihracat 2021’deki tüm hacmin %13’üne denk geliyor. 2015’ten beri Almanya’ya yapılan ihracatta istikrarlı bir artış gösteren Türkiye 2021’de yapılan 17 milyar 705 milyon dolar ihracat ile kendi rekorunu kırdı. Biz de sizler için Türkiye’nin Dünyaya en çok ihraç ettiği 10 ürün listesini hazırladık. İyi okumalar dileriz!
1. Motorlu Kara Taşıtları
Türkiye dış ticaretinin temel yapı taşı olan motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bu taşıtların aksam, parça ve aksesuarlarının ihracatı 2021’de 25 milyar 33 milyon dolar ile yine zirvede. 2021 Ocak – Haziran döneminde tam 170 ülkeye motorlu kara taşıtı satışı yapıldı. En fazla ihracat 1,6 milyar dolar ile Fransa’ya ve 1,5 milyar dolar ile Almanya’ya yapıldı. Zirvedeki iki ihracat partnerini 1,3 milyar dolarla İtalya, 1,2 milyar dolarla Birleşik Krallık ve 804 milyon dolarla İspanya takip etti. Türkiye’de Mercedes-Benz, Fiat, Ford, Hyundai, Toyota, Renault, ISUZU, Otokar, BMC gibi önemli motorlu kara taşıtı markalarının fabrikaları bulunuyor.
2. Makineler
Kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler ve bunların aksam ve parçaları Türkiye’nin en çok ihraç ettiği ürünler arasında 20 milyar 783 milyon dolar ilke ikinci sırada. Türkiye’nin makine ihracat partnerlerinin neredeyse tamamını Avrupa ülkeleri ve ABD oluşturuyor. Bu ülkelerle yapılan makine ihracatı toplam makine ihracatının tam %70’ine denk geliyor. 2022 hedefini 27 milyar dolar olarak belirleyen Makine İhracatçıları Birliği’ne göre, Türkiye’den karbon emisyonunun ticareti sınırlayacak negatif etkilerini gidermesi konusunda aksiyon bekleyen Avrupa’nın talepleri karşılanırsa bu hedefe ulaşmak güç değil. MİB, bu konuda sektörel STK’lardan yeterli desteği aldıklarını belirtiyor.
3. Demir ve Çelik
Demir ve çelik ihracatı, 2020 yılına kıyasla 2021’de %94,3 gibi olağanüstü bir oranda artış göstererek 8 milyar 800 milyon dolardan 17 milyar 105 milyon dolara yükselerek tüm zamanların rekorunu kırdı. 2021 hedefini fazlasıyla aşan çelik sektörü, 2022 hedeflerini %20 miktarında arttırdı. Çelik İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu’nun yaptığı bir açıklamada cumhuriyet rekorunun kırılmasının ardında iç talebi karşılamak için dış ticaretten çekilen Çin’in yarattığı boşluğu Türkiye’nin doldurmasının olduğu belirtildi. Uzak Doğu ve Güneydoğu Asya’da yeni ihracat partnerleri bulan çelik sektörü, Afrika ve Latin Amerika’daki yerini de 2021’de sağlamlaştırdı.
4. Elektronik
Elektrikli makine ve cihazlar, ses kaydetme-verme cihazları, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları ve bu cihazların aksam, parça ve aksesuarları 12 milyar 19 milyon dolar ile 2021’de en çok ihracat yapılan dördüncü fasıl oldu. Elektrik-Elektronik ihracatında Türkiye’nin en büyük partneri Birleşik Krallık 2 milyar 22 milyon dolar ile birinci sırada. Birleşik Krallık ile yapılan ihracat 2020’ye göre %26 artış gösterdi. Sıralamayı %19,9 artış sonucu 1 milyar 290 milyon dolar ile Almanya, %20,6 artış sonucu 887 milyon dolar ile Fransa ve %53,8 artış sonucu 694 milyon dolar ile İtalya takip etti. En çok artış görülen ülke ise %201 artış sonucu 159 milyon dolar ile Özbekistan oldu.
5. Değerli Taşlar ve Metaller
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyaları ve metal paraların ihracatı 2020 yılına kıyasla 2021’de %63,8 artış göstererek 10 milyar 963 milyon dolar ile en çok ihracatı yapılan beşinci fasıl oldu. Ege Maden İhracatçıları Birliği’nden alınan verilere göre 2020 yılında 1 milyar 58 milyon dolar hacmi olan işlenmiş doğal taşlar ihracatı 2019’a kıyasla %61 büyümüştü. 2021 yılında yıllık hedefi 2 milyar dolar olan sektör, en büyük değerli taş partneri olan Çin’in Covid-19 nedeniyle satın almaları azaltmasına rağmen hedefine ulaşmayı başardı. Değerli taşlar ve metallerin ihracatında Ege bölgesi endüstrisi kritik konumda.
6. Tekstil
Tekstil, örme giyim eşyası ve aksesuarları 10 milyar 789 milyon dolar ile altıncı sırada yer alıyor. Türkiye’nin ihraç fasılları arasında yabancı ülkelerin en çok talep ettiği 10 ürün arasında olan tekstil ürünleri, 2020 yılına kıyasla 2021’de %28,7 artış göstermiş. 2021’de ihracat rekoru kıran tekstil sektörü tam 190 ülkeye satış yapıyor. En fazla tekstil ihracatı yapılan ülke olan İtalya’ya yapılan satış 2021’de %56 artış göstermiş. İtalya’yı %20 artışla Almanya ve %51 artışla ABD takip ediyor. Avrupa Birliği’nin tekstil ithalatında %17,5 ile pay sahibi olan Türkiye tekstil sektörü, 2022’de ABD’ye yapılacak satışın hedefini de 1 milyar dolar olarak belirledi.
7. Mineral Yakıtlar
Mineral yakıtlar, mineral yağlar, madeni yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümlü maddeler (asfalt) ve mineral mumlar ihracat hacminde yedinci sırada yer alıyor. 2020 yılına kıyasla %80,5 gibi yüksek bir artış göstererek 2021 yılı ihracatında 8 milyar 511 milyon dolara ulaşan sektör, Covid-19 pandemisi nedeniyle 2019 yılında 8 milyar 447 milyon dolar hacimden 2020 yılında 4 milyar 715 milyon dolara düşmüştü. Ticaret Bakanlığı’nda 27. Fasıl altında listelenen ürünler arasında taş kömürü, linyit, karni kömürü, naftalin, zift, benzen, gaz yağı, motorin, damıtık denizcilik yakıtı, kalorifer yakıtı, artık denizcilik yakıtı ve yüksek kükürtlü gaz yağı bulunuyor.
8. Plastik
Plastikler ve mamulleri 10 milyar 20 milyon dolar ile 2021 yılında en çok ihracatı yapılan sekizinci ürün oldu. 2020 yılındaki 6 milyar 971 milyon dolar ihracat hacmine kıyasla %43,7 artış göstererek hızla büyüyen Türkiye plastik sektörü, Avrupa’da üretimde ikinci, Dünya’da ise yedinci sırada. Türkiye’nin özellikle Batı ülkelerine en çok ihraç ettiği fasıl olan plastik, 10 fasıl arasında pandemiden en az etkilenen ürün oldu. 2020 yılında 3,5 milyon ton olan plastik ihracat miktarı 2021 yılında 4,2 milyon tona yükseldi. Plastik Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu’nun açıklamalarına göre, plastik sektörünün büyümesi için iç pazarın güçlenmesine dolayısıyla halkın alım gücünün yükselmesine ihtiyaç var.
9. Kuru ve Kabuklu Meyveler
Kuru ve kabuklu meyvelerin ihracatı 2021 yılında 5 milyar 371 milyon dolar ile en çok ihraç edilen ürünler arasında dokuzuncu sırada bulunuyor. 2020 yılına kıyasla %11,2 artış göstererek büyümeye devam eden sektörde Türkiye ihracat ve üretimde Dünya’da ilk sıralarda. Tam 162 ülkeye satış gerçekleştiren Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin ihracat partnerlerinin büyük bir kısmını Avrupa ülkeleri ve ABD oluşturuyor. Türkiye çekirdeksiz kuru üzüm, kuru kayısı ve kuru incir üretim ve ihracatında Dünya’da birinci sırada bulunuyor. Tekil ürünler arasında Türkiye en çok geliri 466 milyon dolar ile kuru üzüm satışıyla ABD’den sağlamaktadır.
10. Alüminyum
Alüminyum ve alüminyumdan eşya ihracatı 2021 yılında 5 milyar 175 milyon dolar ile onuncu sırada. 2019 yılında 3 milyar 116 milyon dolar ve 2020 yılında 3 milyar 61 milyon dolar olan alüminyum ihracat hacmi 2021 yılında %69,1 gibi yüksek bir artışla büyüme gösterdi. Alüminyum sektörü her yıl 180’den fazla ülkeye satış yapıyor. Satışlarda başı Avrupa Birliği ve ABD çekerken onları Almanya, Katar, Kanada ve Birleşik Krallık takip ediyor. Alüminyum ihracatında sac, levha, folyo inşaat aksamı, çubuk ve profil ürünleri öne çıkıyor. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği’ne göre Çin ve ABD arasında ticaret savaşları ve Avrupa Birliği korunma önlemleri Türkiye’nin alüminyum ihracatının artışı için kritik önem taşıyor.
