Telafisi olmayan kifayetsiz sözler söylendi. Toplumsal eleştiride asla sınır tanınmadı. Sözler esir olmadı, hiciv esirgenmedi. Ağır müstehcen dil, şiirin satırlarına ilk kez bu kadar masum sırnaştı. Beyinler çarpıştı, sinirler taştı. Ülke bu deli yüzünden birbirine dalaştı. Tüm bunları yalnızca tek bir adam yaptı. İşte karşınızda Türk edebiyatının alaycı şairi Neyzen Tevfik’in unutulmayıp efsaneleşmiş en muazzam şiirleri!

1. Asrın

Usta şair; yaşadığı devri kaleminin perspektifinden yansıtıyor. Adam kayırma vakasına çokça şahit oluyor ve bu mevzuyu şiirlerinde işlemekten çekinmiyor. Neyzen; şiirinin ilk satırında, asrın yeni âdetinden bahsedip yozlaşmış halkın yozlaşmış düşüncelerine ayna tutuyor. Bazı kimselerin, gücü elinde bulunduranlara kuyruk salladıkça adam olduğunu söyleyen Neyzen, asrın sözünü son satırına işliyor “Tahta layık olan ancak puştlar ve pezevenklerdir.” Neyzen’in bu dört satırlık ateşli şiirinden mutlaka haberdar olmalısınız.

2. Şüphe

Toplumu, devleti ve birtakım normları şiirlerinde çekinmeden hiciv eden Neyzen, kâinata da isyan etmekten geri kalmıyor. Şüphe şiirinde duygu dünyasının sınırlarını aşıyor ve akıl almaz bir imge dünyası yaratıyor. Bu kez daha çok kendi benliğine yönelmiş olan şair edebi yönünü alabildiğince konuştururken alaycı tavrından da ödün vermiyor. Kâinatın önünün de sonunun da zulmet yani karanlıklarla dolu olduğunu belirten şair gündüzünü neyleyim diyerek varlığa isyan ediyor. Böylelikle sizlere gönlünün yollarında gezintiye çıkacağınız bir şölen sunuyor.

3. Ay Dede

Henüz ufacık bir çocukken ona dilekler dilemişsinizdir. Onu canlı bir insan yerine koyup sevmişsinizdir. Gökyüzüne bakıp onu gördüğünüzde size gülümsediğini sanıp içinize mutluluk dolmuştur. Neyzen de sizin hissettiklerinizi duyumsamış olacak ki onu şiirine konu etmiştir. Tabii ki kendi alaycı tarzıyla… Neyzen; Ay dedeyi, yolsuzluğa ve haksızlığa ses çıkartmayıp gülümsemeye devam eden, dünyadaki kötülüklere aldırmayan bir yönetici sıfatıyla şiirinde metaforlaştırmıştır. Acaba çocukluğunuzun kahramanı bir yalancı mıdır?

4. İhtiyarlık ile Gençlik

Türk edebiyatının alaycı şairi Neyzen Tevfik’in efsaneleşmiş şiirleri arasında “İhtiyarlık ile Gençlik” olmasaydı eminiz ki şairimiz bize oldukça darılırdı. İlk satırını okuduğunuzda; yaşlılığın ve gençliğin anıları arasında bocalamış, gençliğini özleyen bir adamı okuduğunuzu sanacaksınız. Sonrasında tüm bu yaşadıklarının ardından Allah’a sığınan Neyzen Tevfik’in yaşlılığına belki de acıyacaksınız. Yine de çok fazla bağlanmayın derim. Şiirin sonunda fark edeceksiniz ki onun derdi çok başka…

5. Mecnun

Leyla ile Mecnun’un öyküsü ne kadar da trajiktir. Ferhat’ın Şirin’e olan aşkı ne kadar ulvidir. Bu kahramanların sevdaları hakkında ne şiirler yazılmış ne ağıtlar yakılmıştır. Şimdiyse tüm bunları boş verip bildiğiniz her şeyi tümüyle unutun! Neyzen sizlere, oldukça müstehcen ve alaycı diliyle argonun sınırlarını aşarak bu unutulmaz hikayeleri adeta tekrardan yazıyor. Şiirin arka planındaki toplumsal eleştiri kendisini açığa çıkarmaktan çekinmiyor. Neyzen’in gerçekliğinin ve argo dilinin sınırlarını aşan bu şiiri okumadan önce iki defa düşünün!

6. Gözünü Aç

Yalnızca dört satırdan oluşan şiir, Neyzen’in iç dünyasındaki karmaşayı gözler önüne sermektedir. Alaycı kişiliğini kullanırken bile şiirlerinde kendi iç dünyasından kopamayan şairin yer yer bu tarz şiirlerine rastlamaktayız. Kendisi belli ki bir çıkmazın içine düşmüş, kafa karışıklığının peşine düşmüştür. Kendisiyle ne kadar çok vakit geçirirse geçirsin Neyzen’i en çok anlayamayan kişi yine Neyzen’in kendisi olmuştur. Kendini en çok kendisinin tanıyamadığı bir adamı dört satırda ne kadar tanıyabilirsiniz?

7. Anladın mı?

İnce elenip sık dokunmuş toplumsal analizlerin ve nasihatlerin bulunduğu şiir, Türk edebiyatının alaycı şairi Neyzen Tevfik’in efsaneleşmiş şiirleri arasında olmayı hak ediyor. Toplumu genel hatlarını başarıyla analiz etmiş olan şair, sanatçı kimliğiyle adeta bir yol gösterici olmuştur. Bireyleri defalarca ve halen yapmakta oldukları hatalarla baş başa bırakmıştır. Okunacak birkaç satır hayatıma etki etmez demeyin! “Anladın mı?” şiiri size ve çevrenizdekilere oldukça yararlı olacak ip uçları sunabilir.

8. Sanat

Şairin dört satırdan oluşan şiiri kendisinin en ünlü hicivleri arasında yer almaktadır. Şair; ilk satırında, sanatının ciddiyetle yapıldığının sanılmamasından söz eder. Onun elindeki neyin, suyu durmuş olan kuru musluktan farkı bulunmadığı söyleyerek hiçliğine vurguda bulunur. İçki meclisindeki sefihlerin (eğlenceye düşkün olan kimselerin) neye tutulması, su içmiş eşeğe ıslık çalınması gibidir der. Şair, her ne kadar bir hiç olmak istediğini söylese de hiç olmaktan ziyade çok olmuştur. Şiiri tekrar tekrar okuyarak hiçliğin içerisinde çok olmanızı diliyoruz.

9. Vatanın Tarihi

Şair, bu şiirinde de toplumsal hicvin dibine vurmuştur. Şiirde, tarihini koruyamamış olan halkın yüzüne, vatanın tarihi tükürmektedir. Neyzen’e göre Türk milleti kendi değerlerini koruyup gözetebilen bir millet olmayı başaramamıştır. Memleketin bu yapı taşları çöktüğünden bu gerçekler açığa çıkmış, binanın temeli tüm çıplaklığı gözler önüne serilmiştir. Vatanın Tarihi adlı şiir de Neyzen’in alışılagelmiş dört satırlık hiciv eserleri arasında görülebilmektedir. Derdini kısa ve öz şekilde doğrudan anlatmış olan şairin düşüncelerine mutlaka ortak olun.

10. Koşma

Türk edebiyatının alaycı şairi Neyzen Tevfik’in efsaneleşmiş şiirleri listemizi onun coşkulu aşkını işlemiş olduğu “Koşma” şiiriyle sonlandırmak istedik. Kendisi aşkı sebebiyle kâinatı delip geçmiş, karşısına çıkan tüm engelleri aşmıştır. Toplum analizi ve hiciv başarısıyla bilinen şair aşkının analizinde de başarıyı elde etmekten sakınmamıştır. Şiirini kendisi değil, adeta gönlü vücuda gelip kaleme almıştır. Günümüzde hiç kimselerden duyamayacağınız bir aşk anlatımına şahit olmak istiyorsanız bu şiir tam da size göre.