Kültürel alt başlıkların hepsinde olduğu gibi, yemek kültürünü ve yeme alışkanlıklarını belirleyen de yine o ülkenin doğal kaynaklarıdır. Ülke mutfakları bulundukları coğrafyanın izlerini tezgahın üzerine bırakır, yemeklerin içine serpiştirir. Güney Afrika da çok geniş bir alana yayılmasının etkisiyle olsa gerek, bölge bölge değişiklik gösteren zengin bir çeşitliliğe sahip. Nelson Mandela, boşuna “gökkuşağı milleti” olarak tanımlamamış tabi. Bu otantik ülke mutfağı, oluşum sürecinde sömürgeciliğin de etkisiyle Avrupa ve Asya’dan etkilenmiş, zamanla rustik Afrika kültürüyle harmanlanmış. Dünya mutfağından yeni lezzetler denemeyi veya evinizde yapmayı seviyorsanız Rustik etkilerin otantik mutfağı olan Güney Afrika yemekleri listemiz tam size göre diyebiliriz. Hadi başlayalım!

1. Chakalaka

Rustik etkilerin otantik mutfağı olan Güney Afrika yemekleri listemize mutfağın en popüler yemeği ile başlıyoruz. Chakalaka, bol baharat içeren ve genelde ekmek ya da farklı buğdaylı gıdalarla tüketilen bir tür sebze çeşnisidir. Ortaya çıkış hikayesi ise Johannesburg kentine ve kentin çevresindeki maden ocaklarına dayanır. Orada çalışan işçilerin mesai arasında yaptığı bir yemektir. Yapıldığı bölgeye ya da aile geleneklerine göre birçok varyasyonu vardır. Bazı versiyonlarında kabak, lahana ve Meksika fasulyesi kullanılır, bazılarında ise köri, sarımsak, domates, soğan ve havuç. Chakalaka’yı, hikayesinin oluştuğu Johannesburg kentinde yiyebilme şansınız olmasını dileriz.

2. Cape Malay Köri Soslu Tavuk

Bu yemekteki köri sosunun tadı, bildiğimiz köri sosunun tadından epey farklı. Cape Malay ise yemeğin değil, bu köri çeşidinin adı. Hindistan ve Endonezya’dan Cape Town’a köle olarak getirilen insanlar, yanlarında bu baharatı getirerek yemeklerinde kullanmışlar böylelikle Güney Afrika mutfağında yerini edinmiş. Körinin kardeşi olan bu baharatta kurutulmuş kayısı, tarçın ve zencefil bulunuyor dolayısıyla köriden daha fazla aromalı. Yalnızca tavuk için değil kuzu eti, karides, noodle, pilav ve daha pek çok yemeğin içinde kullanılıyor. Cape Malay sosunun en lezzetlisi de haliyle Cape Town’da yaşayan Cape Malay’ların elinden çıkıyor.

3. Biltong

Biltong, “kuru et” anlamına geliyor. Buzdolabı icat edilmeden önce Güney Afrika kabileleri, en önemli besin kaynakları olan eti tuzlama yöntemiyle koruyorlarmış. O dönemlerden beri de Biltong, Güney Afrika mutfağında önemli bir besin. Lezzetli bir Biltong için etin olabildiğince yağsız olması gerekiyor bu sebeple de yapımında inek eti değil antilop eti kullanılıyor. Aynı zamanda yağsız et, yüksek protein ve az yağ oranına sahip olduğu için sporcular çok fazla tercih ediyor. Tabi bira veya diğer alkollerin yanına atıştırmalık arayanlar için de Güney Afrika’da akla ilk gelen bilin bakalım nedir? Gerçek bir otantik lezzet diyebileceğimiz Biltong.

4. Boerewors

Güney Afrika sosisi ya da çiftçi sosisi de diyebiliriz. Çünkü Afrika dilinde boer “çiftçi” anlamına gelirken, wors “sosis” anlamına geliyor. Hollanda’dan gelen Avrupalılar aracılığıyla Güney Afrika yemek kültüründe yerini almıştır. Ayrıcalığı ise bu sosisin %90 et, %10 oranında baharattan oluşmasıdır. En çok tüketilen ve sevilen besinlerden biridir. Bu da ilginç bir ayrıntıdır ki 2014’te Guinness Dünya Rekorları için 1,557.15 metre uzunluğunda şimdiye kadarki en uzun Boerewors yapılmış. En iyisini yemenin yolu ise yine başkent olan Cape Town’dan geçiyor.

5. Snoek Balığı

Kayısı marmelatlı balık desek? Evet evet, şaka yapmıyoruz. Snoek balığı Cape Town’ın batı kıyılarında tutuluyor. Farklı bir ince uskumru türü, görünüşü ise yılan balığını andırıyor. Tabi diğer balıklar gibi birçok yol ile pişirilebilir ama Güney Amerikalılar hepsinden daha ilgi çekici bir yol bulmuşlar. Orta kılçıklarını tamamen çıkardıkları snoek balığının içini kayısı marmeladı ile dolduruyorlar ve alüminyum folyoya yerleştirip mangalda pişiriyorlar. Bu ilginç balık lezzetini deneyimlemek için ise tek bir adres veriyorlar; Cape Town, Hout Bay kasabası.

6. Bobotie

Etin Güney Afrika mutfağında ayrı bir yeri vardır, Bobotie ise bu mutfağın et kategorisinin tahtındadır. Karşılaşılan ilk tarifi 1600’lü yıllarda Hollanda’da yazılan bir yemek tarifi kitabında görülmüş. Botsvana, Kenya, Zimbabve ve Zambiya gibi birçok yerde, bölgeye uyarlanmış farklı yerel tarifleri de mevcut. Hazırlanırken ete meyveler eşlik ederken, sunum için üstünü genellikle ceviz, muz ve Hint turşusu ile süslüyorlar ve genellikle sarı pirinç ile servis ediyorlar.

7. Bunny Chow

Adının nereden geldiği tam olarak bilinmese de kendisini 19. Yüzyılda şeker kamışı tarlalarında çalışmak için Güney Afrika’ya gelen Hintli işçiler getirmiş. Günümüzde de ağırlıklı olarak Hintlilerin yaşadığı Durban şehrinde tüketiliyor. Çok sevilmiş olacak ki sokakta bile satılıyor. İçi boşaltılmış beyaz ekmek veya sandviç ekmeğine bazen sadece sebze karışımı, bazen et sote bazen tavuk sote benzeri karışımları doldurularak, elle yenen bir tarif. Güney Afrika’nın en sevdiği fast food lezzetlerinden desek abartmış olmayız.

8. Vetkoek

Afrika dilinde “şişman kek” anlamını taşıyan Vetkoek; festivallerin, kültürel etkinliklerin ve sokakların vazgeçilmezi. Amagwinya olarak da bilinen bu geleneksel tat, biraz donuta biraz da çöreğe benziyor. Yemeğe oturmasanız da yoldan geçerken herhangi bir restorandan bile alabiliyorsunuz. Güney Afrika’nın en çok tercih edilen atıştırmalıklarından birisi. Reçel, peynir, kıyma ya da aklınıza gelen herhangi bir besinle içi doldurulabiliyor. Bazen de balık ya da yukarıda bahsettiğimiz boerewors gibi besinlerle destekleyerek servis ediliyor.

9. Potjiekos

Potjiekos kelimesi aslında “küçük yemek kabı” anlamına geliyor. Köylerde kullanılan bir pişirme yöntemi olarak, kazan ya da dökme tencerede açık havada pişiriliyor. Varsa odun ya da odun kömürü eğer yoksa kurutulmuş hayvan gübresi yakma yöntemi kullanılarak hazırlanıyor. Genelde kuzu eti veya domuz etiyle sebzeler harmanlanıyor ve bira ya da şarapla marine ediliyor. Dışarıdan bakıldığında güveci de andırıyor fakat pişerken asla karıştırılmıyor. Bu şekilde 3-6 saat arasında, pek fazla su eklemeden kendi buharında pişmesi sağlanıyor. Ağırlıklı olarak köylerde yapılıyor.

10. Denningvleis

Bilinen ve tarifine rastlanan en eski Güney Afrika yemeklerinden sayılıyor. Bölgenin kendi usulünde, ekşi tadın ağırlıkta olduğu bir kuzu yahnisi. Karışık, baharatlı bir turşu da kullanılıyor fakat günümüzdeki insanlar biraz daha kolaya kaçıp limon suyu ya da sirkeyi tercih ediyorlar. Aile kutlamalarında ve özel günlerde bu yemeği kullanmaya devam ediyorlar, bazı bölgelerde ise unutulmaya yüz tutmuş. Eğer bir Güney Afrika ziyareti gerçekleştirir ve yerel halk ile geleneksel anlarına şahitlik etmek isterseniz, size en iyi Denningvleis yemeğini onlar pişirecektir.