Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

5 dk okuma süresi


Ülkemizde de Menderes deltası ve Manyas Kuş Cenneti yaşamını sürdüren pelikanlar oldukça ilgi çekici canlılardır. İlginç ayakları, muhteşem avlanma alışkanlıkları, balıktan çok daha fazlasını yakalayabilirler. Oldukça uzun mesafeleri göç edebilirler. Hristiyan sanat tarihinde önemli rolleri bulunmaktadır. Bu içerikte sizler için pelikan kuşları hakkında hiç bilmediğimiz ya da az bildiğimiz ilginç bilgiler sıralandı. Keyifli okumalar!

1. Pelikanlar En Az 30 Milyon Yaşında

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Kayıtlara geçen en eski pelikan fosili Fransa’nın Oligosen yataklarında bulunan 30 milyon yıllık bir kafatasıdır. Paleantologlar ayrıca Almanya, Hindistan, Kenya, Peru, Avustralya ve Kuzey Carolina gibi yerlerden daha genç fosilleri ortaya çıkarmışlardır. Bugün bilinen sekiz farklı pelikan türü mevcuttur ve bu türlerin kombinasyonları Antarktika hariç her kıtada bulunabilir. Pelikanların kuşların soy ağacında nereye oturduğu sorusu neredeyse yüzyıllardır tartışılıyor, ancak genetik kanıtlar şimdi en yakın akrabalarının tuhaf görünümlü nesli tükenen pabuç gagalı leylek veya hamerkop adı verilen leylek benzeri bir tür olduğuna inanılıyor.

2. Gagalarındaki Kesede Yemek Saklamazlar

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Pelikan kuşlarının gagasından sarkan büyük, lifli deri kesesine gular kese adı verilir. Pelikan kuşları hakkında az ya da hiç bilmediğimiz ilginç bilgiler arasında pek çok insanın bu kesenin bir çeşit beslenme çantası olduğuna inanması da bulunmaktadır. Pelikanlar keselerini yiyeceklerini yakalamakta kullanırlar. Son derece esnek olan keseler genişleyebilir, büzülebilir ve bağlı oldukları alt çene kemikleri ile birlikte dışa doğru eğilebilirler. Bu özellik de keselerini balık ağı olarak kullanmalarına imkân sağlar. Bir pelikan avını yakaladığında keseye giren fazla su kese kaslarının sıkılması ve kafanın öne eğilmesi ile boşaltılır.

3. Sadece Balık Yemezler

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

2006 Yılında Londra’da bir parkta bir pelikanın bütün bir güvercini yuttuğunu gören çocuklar büyük bir şok yaşadılar. Balıklar her ne kadar pelikan kuşunun besin piramidinin büyük bir bölümünü kaplasa da asla tamamı değildir. Günde ortalama iki kilo kadar balık tüketebilen pelikan kuşları biyolojik olarak birer balık yakalama uzmanıdır. Suyun 20 metre üzerinden hamsi, sardalye gibi küçük balık sürülerini tespit edebilir, gerektiğinde dalıp avlanabilmektedirler. Ancak balığın yanında kabuklu canlılar, kurbağa gibi amfibiler kaplumbağalar ver diğer kuşlar da pelikanın besin piramidinde yer alır. Genelde boğazlarına sığabilen her şeyi yeme eğilimindedirler.

4. Beslenmek İçin Bazı Türleri Dalış Yapar

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Kahverengi pelikan suyun 20 metre üzerinde uçarken hedefini tespit ettiğinde avını dalarak yakalama eğilimi gösterir. Daha büyük kuzeni Peru pelikanın da bu mesafelerden görüşü etkileyicidir. Yukarıdan hedefi tespit ettikten sonra büyük bir hızla denize dalarlar. Dalış sırasında avına indirdiği darbe genelde avını sersemletir ve gular kese içerisine atılır. Bu oldukça tehlikeli bir hamledir çünkü pek çok pelikan kuşunun suya girişinde kendilerini yaraladıkları görülmüştür. Boyun omurlarının kırılmaması için çevredeki kasları sertleştiren pelikan kuşları kanatlarını da dümdüz geriye atarak suya giriş anındaki hidrodinamik yapılarını korumaya çalışırlar. Boyun ve göğüs bölgesinde bulunan hava keseleri çarpmadan önce şişer ve gular kese de bir hava yastığı gibi davranarak çarpışma etkisini asgari düzeyde tutar.

5. Grup Halinde Avlanabilirler

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Kahverengi pelikan ve Peru pelikanı dışındaki diğer türler genelde havadan suya direkt geçiş yaparak avlanmazlar. Bunun yerine su yüzeyinde oluşturdukları U harfi şeklindeki bir formasyon ile takım oyununa güvenirler. U formasyonunu oluşturduktan sonra bir balık sürüsüne yönelen pelikan kuşları eş zamanlı olarak kanatlarını çırpmaya ve balıkları sığlıklara doğru yönlendirmeye başlarlar. Genelde tatlı su balıklarında etkili olan bu yöntemde balık sürüsünün panik içerisinde sığ alanlara yönlendirilmesi ve orda balık ağı işlevi gören gular keselere atılması ile avlanırlar. Sığ suların nadir olduğu açık denizlerde ise bir grup pelikan kanatlarıyla balık sürüsünü panikletirken diğeri su yüzeyinden dalarak paniklemiş sürüyü avlar.

6. Geçici Olarak Boynuzları Çıkabilir

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Pelikan kuşlarının gagalarının üzerinde boynuz görünümlü bir uzuv çıkartması, kendileri hakkında bilmediğimiz ilginç bilgiler arasındadır. Kuzey Amerika’da yaşayan ve 1 metreyi aşan uzunluğu ve 3 metreyi bulan kanat açıklığı bulunan Amerikan beyaz pelikan kuşlarında her yıl ilginç bir durum gözlenir. Üreme çağındaki kuşların mart ayının sonlarından mayıs ayının başlarına kadar üst gagalarının üzerinde geniş, düz sarı veya turuncu boynuzlar çıkar. Mayıs ayı içerisinde bu lifli boynuzlar düşer ve bir sonraki üreme mevsiminde yeniden çıkarlar. Uzmanlar bu durumun pelikanların kendi aralarındaki kimin çiftleşmeye hazır olduğunu anlamak için gerçekleştiğini iddia etmektedirler.

7. Parmakları Perdelidir

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Su kuşlarının ayakları dört parmaktan oluşur ve bu parmaklar arasında bir dereceye kadar perde bulunur. Kaz ve ördeklerde perdeler sadece ileriye dönük üç parmak arasında bulunur. Ters yönde bulunan diğer tek parmak arasında herhangi bir perde bulunmaz. Pelikanlar ise biraz farklıdır. Dört parmağın da birbirine perde ile bağlı olması anlamına gelen totipalmat ayakları bulunur. Bu tür bir ayak yapısına sahip olan diğer kuşlar arasında karabataklar ve sümsük kuşları bulunur. Su altında hızla hareket edilmesini sağlayan bu ayaklar pelikanın hem su yüzeyinde hem de altında oldukça hızlı hareket etmesini sağlar.

8. Orta Çağ Sanat Tarihinde Rolleri Bulunur

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Orta Çağ Avrupa’sında ne zaman yiyecek kıtlığı artsa, anne pelikanların kendilerini kasten gagalarıyla yaraladıkları ve ardından akan kanları ile yavrularını beslediklerini inanılırdı. Bir mit olan bu durum Dalmaçya pelikanlarının üreme mevsimi boyunca kırmızımsı bir renge dönüşen gular keseleriyle ilgilidir. Belki de bir izleyici, bu pelikan kuşlarından birinin durulandığını gördü ve yanlış bir fikre kapıldı. Ne olursa olsun kan akıtan pelikan efsanesi, özellikle dönemin Hristiyan sanatçıları arasında etki uyandırdı ve bu motif Rönesans dönemine kadar popülerliğini korudu. Kral James İncil’inin 1611 yılındaki baskısında kapakta göğsünü delen bir pelikan görüntüsü bulunuyordu.

9. Ağızlarından Nefes Alırlar

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Teknik olarak tüm pelikan kuşlarında burun delikleri bulunur. Ancak bu delikler gaganın içine gömülü durumdadır. Bu durum bu deliklerin işlevsiz olduğu anlamına gelmemekle beraber içerisinde kan dolaşımı içerisinde bulunan fazla tuzu vücuttan atmak için özel bezler barındırır. Pelikanlar ve diğer deniz kuşları hayatta kalabilmek için deniz suyu yuttuğu için bu özellik aslında bir hayat kurtarıcıdır. Burun delikleri gaga içerisinde mühürlü olduğundan ve asıl işlevlerinin kan dolaşımındaki fazla tuzu atmasından ötürü ağızlarından nefes almaları oldukça doğaldır ve pelikan kuşları hakkında şaşırtıcı ve bilinmeyen ilginç bilgiler arasında yer alır.

10. Göç Ederler

Pelikan Kuşları Hakkında Bilmediğimiz İlginç Bilgiler

Pelikan kuşları mevsimsel olarak göç ederler ve oldukça büyük mesafeler kat ederler. Göç durakları arasında ülkemizde de mola verirler. Baharla birlikte Afrika kıtasından kuzeye doğru göç eden beyaz pelikanlar 30 bini aşkın sayılarıyla her yıl Bursa’nın Karacabey ilçesindeki Uluabat Gölü ve Karacabey Longozuna ve Manyas Kuş Cenneti gibi yerlerde mola verirler. Geniş kanat açıklıkları ile termik hava akımlarından faydalanabilen pelikan kuşları oldukça az eforla etkileyici mesafeleri kolaylıkla geçebilmektedirler. Türkiye’de verdikleri molanın ardından Romanya’ya doğru devam ederler ve yazı orda geçirerek sonbaharda tekrar Afrika kıtasına doğru yol alırlar.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
19
Beğen
Mutlu Mutlu
14
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
13
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
2
Üzgün
Olamaz Olamaz
2
Olamaz
Kızgın Kızgın
2
Kızgın
Komik Komik
4
Komik
İlginç İlginç
9
İlginç

Yorum bırak