Son buzul çağından beri insanlar kimi zaman yerleşik kimi zaman ise göçebe olarak kutuplarda yaşamaktadır. Halk arasında Eskimo olarak bilinen bu insanlar oldukça zor koşullarda sadece hayatta kalmayı değil aynı zamanda yaşamayı da başarmıştır. Kutuplarda yaşayan bu insanlar hakkında pek şaşırtıcı ve inanılmaz bilgiler sizler için bu içerikte derlenmiştir. Kutup halkının yaşam tarzlarını, alışkanlıklarını ve geleneklerini hep birlikte öğrenelim.

1. Eskimo Olarak Adlandırılmayı Tercih Etmezler

Her ne kadar kutuplarda yaşayan insanlardan Eskimo olarak bahsetmek çok yaygın hale gelse de bu onların tercih ettikleri isim değil ve kültürel miraslarıyla herhangi bir ilgisi bulunmuyor. Eskimo ibaresini orayı keşfeden Fransız ya da Danimarkalıların kullanıldığına inanılıyor ve söz konusu dillerde Eskimo sözcüğü “kar ayakkabısı örücü” ya da “et yiyici” anlamlarına gelebiliyor. Her iki durum içerisinde de bu kelimeyi bir hakaret olarak görüyorlar. Kutup halkı kendilerine Inuk, ya da Inuit denmesini tercih ediyorlar. Inuk tekil bir kelimeyken Inuit çoğul anlamına gelmektedir. Eğer ki bu kutup halkından bir bireyle diyalog kurarsanız nasıl hitap etmeniz gerektiğini bilmenizde büyük fayda bulunmakta.

2. Grönland ve Kanada’da Yaşarlar

2012 yılında yapılan sayım itibari ile Grönland nüfusunun yüzde 89’unun Inuit olduğu tahmin edilmiştir. Bu da bu ülkede tahminen 50 binden fazla insanın Inuit olduğu olarak yorumlanabilmektedir. Inuit halkı kendi içerisinde üç ana kabileye ayrılmaktadır. Bunlar kendilerini Inuguit, Tunumiit ve Kalaalit olarak adlandırmışlardır. Kutuplarda yaşayan bu insanlar hakkında bilinmesi gereken inanılmaz bilgilerin biri de her halkın kendi dillerini konuşmasıdır. Her ne kadar günümüzde doğal konuşucu sayısı oldukça az kalmış olsa da bu diller Inuit kültürünü anlamak için oldukça değerli ve eşsizdir.

3. Burunları Dokundurarak Öpüşmezler

Çoğu insan “Eskimo öpücüğü” ifadesini duymuştur ve Inuit olmayan çiftlerin bunu bir sevgi biçimi olarak yaptığını görmek pek de nadir bir davranış değildir. Gerçek şu ki Inuit’ler öpmek için burunlarını dokundurmazlar ancak bu jestin biraz farklı bir biçimini diğer önemli kişileri, çocuklarını ve ebeveynlerini selamlamak için kullanırlar. Eskimo öpücüğünde bilinenin aksine Inuit’ler birbirlerinin yanaklarını ve saçlarını koklayarak ve burunlarını bastırarak öperler. Bu hareket kendi dillerinde “Kunik” olarak bilinmektedir ve kutuplarda yaşayan insanlar hakkında az bilinen inanılmaz bilgiler arasında bulunur.

4. Kadim Inuitler Zırh Yapmışlardır

Zırh kelimesini duyduğumuz zaman aklımıza çelikle korunan şövalyeler gelmesi oldukça normaldir. Kadim Inuit halkının göçebe yaşam şeklinden ve toprağın genelde donuk olmasından ötürü çelik gibi metallere erişimi yoktu ancak yine de tehlikeli hayvanlardan ve diğer elementlerden korunmaya ihtiyaçları bulunuyordu. Bu nedenle, genellikle mors dişlerinden yapılan, ham deri kayışlardan ve kemik plakalarından oluşan kendi zırhlarını yaptılar. Çok ustaca olan bu tasarım pek çok Inuit’in neredeyse ölümcül olarak nitelendirilebilecek pek çok karşılaşmadan sağ çıkmasını ve hayatta kalmasını sağlamıştır.

5. Sanat Tarihlerinin Uzun Bir Geçmişi Vardır

Kutuplarda yaşayan insanlara ev sahipliği yapan Grönland’ı ziyaret eden turistler genellikle orijinal bir Inuit sanat eseri satın almaktan heyecan duyarlar. Bu sanatın en yaygın örneği “tupilak” adı verilen küçük heykellerdir. Inuit tarihine göre tupilaklar bir zamanlar avlanılan hayvanların kemiklerinden oyularak yapılmışlardı ve sanatçının düşmanlarından birini alt edebileceğini gösteren bir parça olduğunu inanılıyordu. Modern zamanlarda bazı Inuit oymacıları tahtadan, ren geyiği boynuzlarından ve boynuzlu balina olarak da bilinen deniz gergedanlarının dişlerinden tupilaklar yaparak geçimlerini sağlamaktadır.

6. Mitolojileri Çok Kapsamlıdır

İnsanlık tarihi boyunca her kültür bir tür folklor geliştirmiştir ve kutuplarda yaşayan insanlar olan Inuitler hakkında inanılmaz bilgilerden biri de mitolojileridir. Eski Inuit halkı için korkulan ve huşu içinde duran mitolojik yaratıklara Qallupilluk denir. Bu kelime kendi dillerinde canavar anlıma gelmektedir ve korkunç eylemler içeren hikayelerde kullanılarak meraklı çocukların köylerden uzaklaşmalarını engellemek için kullanılırdı. İlk efsanelere göre Quallupilluk su altında yaşardı ve bu insansı canavar figürün yalnız gezen yaramaz çocukları yakalayıp onları buzlu bir mezara sürüklediği söylenirdi.

7. İglolar Sadece Kar Kulübesi Değildir

Bir iglo olduğuna inanılan yapının görüntüsünü oluşturmak muhtemelen oldukça kolay olacaktır, ancak bu kelimenin anlamını tam olarak kapsamaz. Neredeyse tamamen kar ve buzdan yapılmış kubbe şeklindeki binalarda yaşayan veya yaşamış bazı kutup insanları olsa da iglo kelimesi insanların yaşadığı her türlü yapı anlamına gelmektedir. Bu nedenle ister bir Avrupa malikanesinde ister bir stüdyo dairesinde yaşayın kutup insanlarına göre siz aslında bir iglo içerisinde yaşamaktasınızdır. İglo kelimesi temel anlamda ev demektir. İnuit dilinde iglu sözcüğünden türemiştir. Aynı zamanda yerel dilde çadır ya da modern evler için de kullanılır.

8. Kar İçin Yüzlerce Kelimeleri Yok

Inuit kültürünün bir başka yanlış anlaşılmasına sebep olan kişi 19. Yüzyılda yaşamış olan antropolog Franz Boas’tır. Bir süre Eskimolar ile yaşayan Boas onlar hakkında pek çok şey öğrendi ve sık sık kardan bahsettiklerini not etti. Bununla birlikte Inuitler’in sadece karı tanımlayan yüzlerce kelimeye sahip olduğu yanılgısı cümle yapılarının yanlış anlaşılmasından kaynaklanmaktadır. Her ne kadar dillerinde hava koşullarını tanımlamak için diğer dillere göre çok daha fazla sözcük barındırsalar da bu sayı abartıldığı kadar değildir ve bulundukları bölgenin iklimi düşünüldüğünde oldukça normal karşılanır.

9. Beslenme Alışkanlıkları Değişmemiştir

Grönland sakinlerinin sadece yüzde onu Inuit değildir. Antropologlar Grönland’da yaşayan her Inuit’in yeni yemek seçeneklerine maruz kalma potansiyeline sahip olduğu ancak bu kültür karışımının bile geleneksel beslenme alışkanlıklarının önemli ölçüde değiştirmediğini belirtmiştir. Araştırmacılar, Inuit diyetinin yüzyıllar boyunca çoğunlukla aynı kaldığını, iklimleri sebebiyle meyve ve sebzeye çok ulaşımlarının zor olması sebebiyle öncellikle et ve balıktan oluştuğunu belirlediler. Günümüz insanlarının aksine binlerce yıldır böyle beslendikleri için ise bu beslenme şeklinin sağlıklarına bir zararı bulunmadığı da gözlemler arasındadır.

10. Yaratıcı Ulaşım Biçimleri Bulunur

Çoğunlukla karlı bölgelerde yaşadıkları için yürümekten daha kolay ulaşım biçimleri bulmak hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle, eski Inuit kabilelerinden bazıları günümüzde köpek kızağı olarak da bilinen ve Qamutik adını verdikleri ulaşım biçimini kullanırlar. Ayrıca bir kaş kişiyi taşıyabildikleri ve Umiaq adını verdikleri kayıklar aracılığı ile su üzerindeki ulaşımlarını sağlarlar. Köpek kızakları tahta ve balina kemiklerinden yapılırdı ve aynı malzemeler kayıkları yapmak için de kullanıldı. Özel olarak yetiştirdikleri kızak köpekleri en zorlu şartlarda bile yollarına devam edecek dirayete sahiptirler ve dayanıklılıkları ile bilinirler.