Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

5 dk okuma süresi


Her ne kadar günümüzde popüler müzikte oldukça sınırlı sayıda enstrüman kullanılsa da aslında dünya müzik enstrümanları açısından bakıldığında oldukça zengin bir yer. Bu müzik aletleri günümüzde eskisi kadar kullanılmasa da varlıklarını korumaktadırlar. Üretimleri fabrikadan çıkmadığından ötürü hâlâ oldukça meşakkatli olan farklı ülkelere özgü oldukça zengin tarihe sahip geleneksel müzik aletleri sizin için sıralandı. Keyifli okumalar!

1. Erhu

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Çin kemanı olarak da adlandırılabilen erhu her ne kadar Çin müziğinin geleneksel bir enstrümanı olsa da günümüzde pop, rock ve jazz gibi çağdaş müzik türleri içerisinde de yer alabilmektedir. Kemanı andıran sesi kullanılan malzemeler ve şeklinin farklılığı ile aslında oldukça farklıdır. Perdesiz bir klavyeye sahiptir. Performans sırasında dikey olarak baldırların arasına yerleştirilen erhu tıpkı keman gibi bir yay aracılığı ile çalınır. Tarihi 4000 yıl öncesine kadar uzanan erhu ses aralığı oldukça geniş bir enstrüman olup, öten kuşların sesini ve bir atın kişnemesini taklit edebilir. İki telli olması onun basit bir enstrüman gibi görünmesine yol açsa da birçok farklı duyguyu yansıtabilir.

2. Arp

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Arp, ses tahtasına açılı olarak uzanan çok sayıda ayrı teli olan bir müzik aletidir. Arpı çalmak için parmaklar kullanılır. En yaygın şekli üçgendir ve genelde ahşaptan üretilirler. Bazılarında birden fazla sesi uzatmaya ya da kesmeye yarayan pedallar bulunabilir. Arpların tarihinin Irak, Pers ve Mısır’da başladığı düşünülmektedir. Günümüzde özellikle Kelt müziğinde sıkça kullanılan arp aynı zamanda pek çok farklı oluşumun logosunda da yer almaktadır. Hıristiyanlıkta cennet meleklerin arp çaldığı bir yer olarak da tasvir edilir. Farklı ülkelere özgü, antik ve geleneksel müzik aletleri arasında yer alırlar ve pek çok kültür içerisinde yer alırlar.

3. Kanun

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Ülkemizde de oldukça popüler bir enstrüman olan kanun, özellikle Türk Sanat Müziği ile birleştiği zaman müthiş melodiler yansıtır. Milattan önce 19. yüzyılda Eski Asur İmparatorluğunda bulunduğu düşünülür. Ülkemizde genellikle 78 telli ve 26 perdeli kanun kullanılır. Günümüzde teller plastikten yapılsa da eskiden kuzu bağırsağından yapılmaktaydı. Özellikle Orta Doğu ülkelerinde oldukça yaygın olan kanunun temel yapısal özellikleri bugün tüm ülkelerde aynı olmasına rağmen, uzun tarihi boyunca birçok köklü değişikliğe uğramıştır. Tellerinin çoğu üçlü gruplar halinde olmasına rağmen ikili gruplu telleri de bulunmaktadır.

4. Banjo

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Banjo, çınlayan bir ses oluşturmak için bir kasnak ya da boşluk üzerine gerilmiş ince bir zarı olan telli bir çalgıdır. Söz konusu zar genel olarak daireseldir ve genellikle plastikten ya da hayvan derisinden yapılır. Enstrümanın ilk örnekleri ABD’deki Afrikalı Amerikalılar tarafından yapılmıştır. Sıklıkla halk müziği ile ilişkilendirilse de rock, hip-hop ve pop şarkılarında da kullanılmıştır. Eagles, Led Zeppelin, The Allman Brothers bazı şarkılarında banjoya yer vermiştir. Farklı ülkelere özgü müzik aletleri içerisinde görece daha az geleneksel bir enstrüman olan banjo, kemanla birlikte Bluegrass gibi Amerikan müzik tarzlarının dayanak noktasıdır.

5. Pipa

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Geleneksel bir Çin enstrümanı olan pipa armut biçimli ahşap bir gövdeye sahip telli bir enstrümandır. Tarihi iki bin yıl önceye uzanan pipa Han hanedanlığı sırasında kullanılmıştır. En popüler Çin enstrümanlarından biridir. 12 ile 31 perde arasında değişen klavyeleri bulunmaktadır. Geleneksel Çin müziğinin en köklü enstrümanlarından biri olmasına rağmen günümüzde Kaliforniya merkezle Incubus grubu ve duayen gitarist Steve Vai tarafından da kullanılmıştır. Aynı zamanda Bjork’ün “I See Who You Are” şarkısında müthiş bir şekilde kullanılmış ve ünlü sanatçının vokali ile müthiş bir uyum yakalamıştır.

6. Ud

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Arap kökenli Ud, “enstrümanların kralı” olarak kabul edilir. Al-ud isminin Arapçada “odun” anlamına geldiği ve Kuzey Afrika üzerinden Avrupa’ya geldiği tahmin edilmektedir. Arap dilinde udun en eski müzik aleti olarak kabul edildiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Orta Doğu müzik geleneğinin en merkezi enstrümanıdır. Udun sesi içi boş olan gövdeden yankılanır. Perdesiz bir klavyeye ve armut şeklinde gövdeye sahiptir. Genelde 11 tele sahip olurlar ve en kalın tel hariç diğerleri çiftler halinde bulunur. Oldukça hassas bir enstrüman olan ud kullanılacağı bölgeye göre bir malzemeden yapılmalıdır aksi takdirde dış yüzeyinde hava koşulları nedeniyle biçim bozuklukları oluşabilir.

7. Sitar

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Hindistan, Bangladeş ve Pakistan’da popüler olan telli bir çalgıdır. Tipik olarak yaklaşık 1,2 metre uzunluğunda olur ve derin bir gövdesi vardır. Telleri metaldir ve ortalama 20 adet tel bulunur. 16. yüzyılda popülerleşmeye başlayan Sitar özellikle 60’lı yıllarda tüm dünyada popüler olmuştur. Beatles grubunun efsanevi gitaristi George Harrison pek çok Beatles şarkısında sitara yer vermiştir. Özellikle “Norwegian Wood” adlı şarkının içerisinde oldukça güzel bir şekilde kullanılan sitar, “Across the Universe” şarkısında da yer almıştır. Beatles’in yanında Rolling Stones ve Jimi Hendrix tarafından da sitara yer verilmiştir.

8. Akordeon

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Elle pompalanan bir körük ve biriken havayı ses olarak dışarı çıkarmaya yarayan iki farklı klavyeye sahip portatif bir enstrümandır. Sağ taraftaki klavyeler melodi ve ana hatları vermeye yararken sol taraftaki klavye ise üçlü akor ve bas seslerini barındırır. 1822 yılında Berlin’de Friedric Buschmann tarafından icat edilmiştir. Farklı ülkelere özgü görece yeni olmasına rağmen oldukça geleneksel müzik aletleri içerisindedir. Balkan müziklerinde de oldukça sık kullanılan akordeon ülkemizde de Ciguli tarafından oldukça sık kullanılmış ve popülerliğini önemli ölçüde arttırmayı başarmıştır. Goran Bregoviç, Beirut gibi sanatçılar tarafından da sıkça kullanılmıştır.

9. Gayda

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Gayda, iki veya daha fazla tek veya çift kamışlı borudan oluşan nefesli bir çalgıdır. Bir deri veya bez torba üzerindeki kol basıncıyla beslenen kamışların hava ile titreşmesi üzerine ses çıkartır. Borular, ağızdan veya gövdeye bağlanan körüklerle şişirilen torbaya bağlı tahta yuvalarda tutulur. Tiz sesi sebebiyle pek çok insan tarafından itici bulunsa da sesinden keyif insanların sayısı daha fazladır. Tarihi milattan sonra 100 yılına kadar uzanan gayda, hemen hemen her zaman halk enstrümanı olarak görülse de 15. yüzyıldan sonra saraylarda ve askerî etkinliklerde kullanılmaya da başlanmıştır. İskoçya’nın sembolü haline gelen gayda günümüzde pek çok farklı hale gelmiştir. Bir benzeri ülkemizde tulum adıyla Karadeniz müziğinde sıkça kullanılmaktadır.

10. Marimba

Farklı Ülkelere Özgü Geleneksel Müzik Aletleri

Ses üretmek için tokmak ile vurulan bir dizi ahşap çubuktan oluşan bir vurmalı çalgıdır. Ahşap çubukların altına titreşim frekansını arttıracak ve sesi yükseltecek borular asılır. Eğer kromatik bir marimbaysa çubuklar piyanonun tuşları gibi düzenlenir. Sahra altı Afrika’da bulunmuştur ve antik zamanlarda bulunmasıyla oldukça ilkel bir enstrümandır. Afrika müziğinde sıkça kullanılsa da günümüzde orkestralar tarafından da oldukça fazla görülmüştür. Çizgi filmlerde de oldukça fazla kullanılan marimba, insanlar tarafından en çok iPhone zil sesleri içerisindeki ezgileriyle tanınmıştır. Ksilofon ve vibrafon gibi enstrümanlar ile aynı prensipte çalışır.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
26
Beğen
Mutlu Mutlu
16
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
14
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
6
Üzgün
Olamaz Olamaz
8
Olamaz
Kızgın Kızgın
7
Kızgın
Komik Komik
5
Komik
İlginç İlginç
19
İlginç

Yorum bırak