Yaşam alanlarını ve canlı yaşamını tehdit eden birçok faktör bulunmaktadır. Ekolojik dengenin sağlanabilmesi için canlıların ve onların çevresini saran cansız yaşamın temiz bir şekilde her türlü tehlikeden uzak kalması önemlidir. Bu tehlikelerden biri olarak sayabileceğimiz deniz salyası canlı ve cansız yaşamını tehdit eden önemli bir sorundur. İçeriğimizde tüm detayları ile deniz salyasının ekosistemi tehdit eden taraflarını sizler için araştırdık. İyi okumalar!
1. Deniz Salyası Nedir?
Deniz kirliliği günümüzde çokça önem verilmesi gereken çevre sorunlarından birisidir. Denizlerin kirlenmesi bazen deniz içerisindeki canlılardan kaynaklandığı gibi bazen ise bu kirlilik kaynağını insanlardan alır. Deniz salyası, halk arasında bilinen sık duyduğumuz ismi ile müsilaj, çoğu bitki ve mikroorganizmalar tarafından üretilen yapışkan bir sıvıdır. Deniz salyası suların yüzeyinde bulunan sümüksü ve yapışkan bir maddedir. Deniz yüzeyini kirli gösteren bu madde deniz yüzeyinin altındaki canlıların yaşamı için de son derece ciddiye alınacak bir problemdir.
2. Deniz Salyası Nasıl Oluşur?
Denizlerin yüzeylerinde bulunan bu yapışkan ve katı madde denizde yaşayan çeşitli organizmalar tarafından üretilir. Bu mikroorganizmaların denizlere saldığı organik bileşiklerin yanında bileşiklerin şişmesi, mikroorganizmalarında şişip denizi kirletmelerine sebep olur. Denizin kirlenmesine sebep olan mikroorganizmaların ürettiği maddelerin yanında çevresel atıklarda müsilajın oluşmasına sebep olur. Çevresel atıklara yapışan ve onlarla birleşen deniz salyası deniz yüzeyinin çok daha kirli görünmesine ve müsilajın etkilerinin çok daha fazla hissedilmesine neden olmaktadır.
3. Deniz Salyası Sebebi Nedir?
Deniz salyasının tüm ekosistemi tehdit eden bir madde olmasının bazı nedenleri ve bu nedenlerin önemli detayları bulunmaktadır. Jöleye benzeyen bu yapışkan maddenin denizleri ele geçirmesinin sebeplerinden birisi deniz suyunun sıcaklığının artmasıdır. Sularda yaşayan planktonların sayısının artması denizlerin fazla ısınması ile olur. Denizlerdeki bu sıcaklık artışı ise küresel ısınmaya bağlı iklim krizinden kaynaklanmaktadır. Plankton patlamasının yanında deniz salyasının artmasının önemli sebepleri arasında insanların zehirli atıkları bilinçsizce sulara karıştırması da bulunmaktadır.
4. Deniz Salyası Nasıl Durdurulur?
Müsilajın durdurulabilmesi için yapılması gereken en önemli faaliyetlerden birisi küresel ısınmaya karşı duyarlı ve bilinçli olmaktır. Küresel ısınmasın denizlere etkilemesi denizlerin ise insanları ve doğadaki canlıları etkilemesi birbiri ile bağlantılı durumlardır. Kullandığımız ürünleri doğa dostu ürünler ile değiştirerek, ekosistemin iyiliği için çabalayarak ve en önemlisi çevreyi kirletmeyerek deniz salyasının oluşumunu yavaşlatabiliriz. Müsilajı denizlerin kaderi olarak görmek yerine yaptığımız zararları faaliyetlerin doğanın bir yerlerine zarar verdiğini aklımızdan çıkartmamalıyız.
5. İnsanlara Zararları Nelerdir?
Deniz Salyasının zararları dünyada yaşayan tüm canlıları ilgilendiren bir konudur. Bu zararlı atıklardan etkilenen canlılardan birisi de insanlardır. Denizlerdeki kirlilik göze hoş gelmediği gibi insan yaşamına doğrudan ya da dolaylı olarak zarar vermektedir. Denizlerden elde ettiğimiz ve tükettiğimiz suların zehir ile dolu olması insan sağlığını doğrudan etkileyen faktörlerden birisidir. Sulardaki kirlilik yüzünden bazı aktivitelerden de mahrum kalabiliyoruz. Deniz salyasının olduğu sularda yüzmek her ne kadar insan sağlığını doğrudan etkilemese de dolaylı olarak bizi bakterilerin hedefi haline getiriyor.
6. Hayvanlara Zararları Nedir?
İnsanın dışında sulardaki kirlilikten yaşamı birlikte paylaştığımız diğer canlılarda etkilenmektedir. Küresel ısınma karalarda, denizlerde ve sularda yaşayan tüm canlılar için ciddi bir sorundur. Sularda görülen deniz salyasından en fazla zararı gören orada yaşayan canlılardır. Denizlerdeki canlıların yaşam alanlarının zehirli atıklar yüzünden kirli hale gelmesi onların üremesini tehdit ettiği gibi azalmalarına da sebep olmaktadır. Bunların yanında deniz yüzeyini perde gibi kaplayan bu deniz salyası larvaların beslenmesini de etkilemektedir. Besin kaynaklarını canlılar için ulaşılmaz hale getiren müsilaj canlı çeşitliliğinin tükenmesine de sebep olmaktadır.
7. Ekosisteme Zararları Nelerdir?
Ekosistem, belirli bir bölgede var olan canlıların ve bu canlıları saran çevreyi ifade eden bir terimdir. Bir ekosistemde her bir organizmanın bir görevi vardır. Ekolojik dengenin sürekliliği için bu canlıların görevlerini yapması gereklidir. Doğanın herhangi bir yerindeki bozulma orada yaşayan canlıları etkiler ve bu sebeple ekosisteme zarar verir. Bir dış etkenin ekosistemdeki uyumu bozması canlı ve cansız yaşam için tehdit oluşturur. Ekosistem içindeki insan ve diğer canlılar için bir tehlike olan deniz salyasının bu sebepten doğa için önemi büyüktür.
8. Dünyada Nerelerde Görülür?
Doğanın dengesinin bozulması ile ortaya çıkan deniz salyası birçok denizde görülmüştür. İnsan faaliyetlerinin bilinçsizliği ile görülmeye devam etmektedir. Müsilaj 1980’lerde Adriyatik Denizi’nin kuzey kıyılarında görülmüştür. Bununla birlikte İskandinav ülkeleri ve İngiltere arasında bulunan Kuzey denizinde de plankton patlaması yaşanmıştır. Günümüze yakın tarihlerde ise Korsika Adası ile İtalya arasında bulunan Liguria Denizi’nde bilim insanları müsilajın görüldüğünü kaydetmişlerdir. Deniz salyası sorunu ile karşı karşıya kalan yerlerden bir diğeri de Meksika Körfezi’dir.
9. Türkiye’de Nerelerde Görülür?
Deniz salyası dünyada pek çok yerde görülmektedir deniz salyasının görüldüğü ülkelerden birisi ise Türkiye’dir. Müsilajın görüldüğü ve etkilerinin ciddi sorunlar doğurduğu kesimlerden en önemlileri Ege kıyıları ve Marmara Denizi’dir. Bilim insanlarının görüşlerine göre Marmara Denizi içerisinde görülen deniz salyasının en dikkat çekici sebebi sulara boşaltılan atıklardır. Evsel ve kanalizasyondan denize karışan bu zehirli maddeler bazı kesimlerde çok daha fazla görülmektedir. İstanbul, Çanakkale, Bursa ve Tekirdağ illerinin yanında Moda, Caddebostan, Kurbağalıdere ve Mudanya sahillerinde de müsilajın etkilerine rastlanılmaktadır.
10. Biz Ne Yapabiliriz?
Tüm canlı yaşamını tehdit eden deniz salyasının ekosistem içerisindeki organizmaların yaşamaları için durumun detayları önemsenmelidir. Doğanın sürekliliği için çabalayan canlıların yanında insanlarında bu uğurda yapabilecekleri şeyler vardır. Müsilaja sebep olan önemli sorunlardan birisi küresel ısınma için doğaya minimum zararı verecek eşyalar ve aletler kullanılabilir. Oksijen ihtiyacını karşılamak için fidanlar dikilebilir. Farkında olmadan kirlettiğimiz havayı ve suyu korumak için denizleri temiz tutabilir ve parfüm, deodorant ya da egzoz kullanımı azaltılabilir. Bunların yanında siz ikim krizinin etkileri hakkında daha çok şey öğrenebilir ve çevrenizi bu konuda bilinçlendirebilirsiniz.