Beyazperde, toplumun içinden küçük ya da büyük ölçüde ne varsa bizlere hatırlatıp, olayları filmlere yansıttıkça anlamlıdır. Belki de bugünlerde her zaman olduğundan daha fazla toplum odaklı filmlere ihtiyacımız bulunmakta. dergiCE olarak birçok farklı konularda filmleri sunduğumuz gibi şimdi sizlere hukuk temalı ve adalet konulu filmler listeleyeceğiz. Düşünmeye sevk eden adalet konulu çok özel filmler için listemize bakmanızı öneririz. Şimdiden iyi seyirler dileriz!
1. 12 Öfkeli Adam (1957)
Sidney Lumet’in ilk kez yönetmenlik koltuğuna oturduğu film, herkesin izlemesi gereken filmler arasında yer almaktadır. Neredeyse sadece bir set kullanılarak çekilen film, cinayet işlemekle suçlanan Latin Amerikalı bir genç hakkında karar vermekle yükümlü 12 jüri üyesinin nasıl karar verdiğini ve bu karar sürecini işliyor. 12 jüri üyesinden 11’i suçlu, sadece bir jüri üyesi “suçsuz” hükmü vermiştir. Suçsuz diye jüri üyesi, diğerlerini ikna ederken, ‘suçlu’ kararı verenlerin arkasında, yabancı düşmanlığı, çoğunluğa uyma, kanuna aşırı güven, geçmişle hesaplaşma gibi farklı şahsi nedenlerin olduğunu görecektir.
2. Bir Cinayetin Anatomisi (1959)
Adalet konulu filmler arasında sizi düşünmeye sevk eden Bir Cinayetin Anatomisi de var. Avukatlık yapan Paul Bieglar, suçun yaygın olmadığı küçük bir kasabada zamanını hobileriyle veya arkadaşlarıyla geçirmektedir. Bir gün önemli bir mevkide bulunan Frederick Manion’un eşinden aldığı telefon, onu ilginç bir olaya sürükler. Ortada ilginç bir durum olmasına rağmen Frederick Manion, bir cinayetin tek şüphelisi olarak mahkemelerce tutuklanmıştır. Manion cinayeti işlediğini kabul eder, ama haklı gerekçeleri olduğunu dile getirir. Öldürdüğü adam karısına tecavüz etmiş. Kendisi suçu bu yüzden işlemiştir. Çarkları bozuk bir adalet sisteminde kimin haklı olduğunu sizlere gösterecek zorlu bir dava bekliyor.
3. Ve Herkes İçin Adalet (1979)
Filmin başrol oyuncusu efsanevi aktör Al Pacino. Ona eşlik edenler arasında Jack Warden, John Forsythe, Lee Strasberg, Jeffrey Tambor ve Christine Lahti var. Al Pacino’nun “You’re out of order! You’re out of order! The whole trial is out of order! They’re out of order!” sahnesiyle hatırlanan film bir sorgulama içermektedir. Kahramanımız suçluların serbest kaldığı, hâkim ve avukatların anlaşmalar yaptığı, masumların ise korumasız bırakıldığı dönemin adalet sistemini sorgulamaya başlar. Dürüst ve idealist bir avukat olan Arthur, bir gün genç bir kıza tecavüz etmekle şüpheli ünlü bir yargıcı savunmak zorunda kalır. Sonrasında yeni gelişmeler doğacaktır.
4. Karar (1982)
Listedeki bir diğer Sidney Lumet filmi Karar, orijinal adıyla The Verdict. 1982 yapımı filmin başrollerinde Paul Newman ve Charlotte Rampling yer alıyor. Film Boston’da geçiyor. Oscar’a aday olan senaryo ise alkol bağımlısı bir avukat olan Frank Galvin’i anlatıyor. Galvin’in kariyerinin gidişatı hiç de iyi değildir. Çevresinde uyandırdığı bu kanıyı yok etmek ve profesyonel namını geri kazanmak için zorlu bir medikal davayı kabul eder. Davayı kazandığı zaman kariyeri düze çıkacaktır. Davayı kişisel ve mesleki bir hırsa dönüştüren Galvin, kısa bir sürede davayla ilgili duygusal bir bağ kurar. Ve işler iyice karışmaya başlar.
5. Sanık (1988)
1988 Amerikan yapımı Sanık’ın başrolünde Oscar ödüllü Jodie Foster var. Gerçek bir hikâyeden uyarlanan Sanık, orijinal adıyla The Accused, genç bir garsonun bir barda 3 kişinin tecavüzüne uğrayışını ve sonrasında gelişen olayları ele alır. Kahramanımız Sarah, tecavüzcülerin aldıkları cezayı hafif bulur ve bu cezadan rahatsız oluyor. Buna karşın mücadele etmeye başlar. Ona yardımcı olmaya çalışacak kişi ise bölge savcısı Kathryn Murphy’dir. Bu adalet mücadelesinde Sarah’nın geçmişinin problem olacağı ise ön görülememiştir. PTSD, kurbanın suçlanması ve kadınların konumunu işleyen filmde Sarah’nın bu gerilime ne kadar dayanabileceğini göreceksiniz.
6. Birkaç İyi Adam (1992)
Adalet konulu filmler arasından birkaç iyi adam, Tom Cruise, Jack Nicholson, Demi Moore, Kevin Bacon, Kiefer Sutherland gibi güçlü oyuncu kadrosuyla dikkat çeken bir film. Film henüz hiç mahkeme salonuna çıkmamış genç bir askerin avukatlığını yapan Teğmen Daniel Kaffee’nin sorumluluk aldığı bir cinayet duruşmasında başlıyor. Askerler işlenen suçu kendi iradeleriyle yapmadıklarını, aldıkları emir üzerine yaptıklarını söylüyorlardır. O güne kadar üstüne aldığı davaları anlaşma yaparak kazanan genç avukat, bu kez gerçek adaletin peşine düşer. Karşısında donanmanın başındaki komutan olan Albay Nathan Jessup’u bulacaktır.
7. Şirket (1993)
John Grisham’ın aynı adlı romanından uyarlanan filmin başrolünde Tom Cruise var. Bir başka dikkat çeken isim ise performansıyla Oscar’a aday olan Holly Hunter. Film, Harvard Üniversite’sinden başarı ile mezun olan avukat Mitch McDeere’ye odaklanmaktadır. Mitch, öğrenciliği sonrası çeşitli hukuk firmalarından iş teklifleri alır. Adını duyurmuş olan Tenesse Memphis’teki bir firmada çalışmaya başlar. Fakat yeni mezun olan bir avukat için oldukça ağır bir dava ile karşı karşıya kalacaktır. Tennessee Memphis şirketi, genç avukata diğerlerinden çok daha iyi şartlarla iş teklifi yapar. Kendisi ve eşi için her şey çok iyi giderken, her güzel şeyin bir bedeli olduğunu keşfetmek üzeredir.
8. Dava (1998)
Dava, orijinal adıyla A Civil Action, Amerikan yapımı bir hukuki drama. Steven Zaillian’ın yazıp yönettiği film, Jonathan Harr’ın kitabından uyarlama. Başrollerdeyse John Travolta ve Robert Duvall var. Film Massachusetts’te yaşanan çevre kirliliğine karşı verilen hukuki mücadeleye odaklanmaktadır. Özgüveni yüksek bir avukat Jan Schlichtmann, karmaşık bir davayı üstlenmeye karar verir. Şehre içme suyu sağlayan bir kasaba kirletilmiş ve birçok çocuk lösemi hastası olarak hayatlarını kaybetmişlerdir. Kimin haklı kimin haksız olduğu açık olmasına rağmen hukukun yorumlanabilirliği Jan Schlichtmann’ı derin bir açmaza sürüklemiştir.
9. Özgürlük Yürüyüşü (2014)
Ünlü yönetmen Ava DuVernay’nin 2014’te yayınlanan filmi, son yıllarda yayınlanan adalet konulu filmler arasında sizi adaletin gelişimini düşünmeye sevk eden yapımlar arasında. 1965 yılında Amerika’nın Selma kentinden Alabama eyalet başkentine 87 km’lik bir yolda, ABD tarihine geçecek 3 büyük protesto yürüyüşü gerçekleşti. Martin Luther King’in öncülüğünde gerçekleşen protesto yürüyüşleri, kamuoyunu harekete geçirdi. O dönemin ABD Başkanı Johnson, Oy Hakkı Kanunu ile ilgili köşeye sıkıştı. Protestolar etkili oldu ve istenilen kanun çıktı. Amerikan tarihine bir bakış sunan film 2 Oscar adaylığı kazandı. David Oyelow’nun Martin Luther King, Jr. performansı ise çok beğenildi.
10. Leviathan (2014)
Rusya’nın küçük bir kıyı kasabasında yaşayan Kolya adlı dürüst bir tamirci ve ailesinin evini ellerinden almaya yemin etmiş, belediye başkanına karşı verilen mücadele ele alınmaktadır. Etrafındaki tüm kamu kurum ve kişileri çıkar ilişkileriyle bir saadet zinciri gibi birbirine bağlamış, hatta mafyalaşmaya başlamış, tekinsiz korumalarıyla dolaşan belediye başkanı, küçük bir çekirdek ailenin üzerinde yaşadığı o araziyi mutlaka almak ister. Ancak bu dürüst insanların ellerinde bir dosya vardır ki, belediye başkanının tüm kanlı günahlarını belgelemektedir. Çağdaş Rus sinemasının en önemli yönetmenlerinden Andrey Zvyagintsev’in yönettiği bu olağanüstü 4. filmi. Yozlaşma karşısındaki çaresiz ve trajikomik olan adalet arayışına bakışını anlatıyor.
