Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

5 dk okuma süresi


İnsan, insanlık tarihi boyunca varlığını sorgulamış ve her seferinde varlığını daha büyük, daha yüce amaçlara bağlamayı arzulamıştır. Bu sorgulama süreciyle birlikte bütün bilimlerin atası olan felsefe dünyaya gelmiş ve filozoflar varlıklarını göstermeye başlamışlardır. Filozoflar fikirlerin ve bilimlerin doğuşuna öncülük etmiş, dünyanın bugün bildiğimiz haline gelmesine destek olmuşlardır. dergiCE olarak düşünceleriyle dünyayı değiştiren büyük filozoflar arasından öne çıkan düşünürleri derledik. Keyifli okumalar!

1. Thales

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

Antik çağ felsefesinin kurucusu ve bilimin öncüsü olarak görülen Thales’in M.Ö 624 – M.Ö 546 yılları arasında yaşadığı düşünülmektedir. Günümüzde Aydın sınırları içinde yer alan o dönem İyonya olarak adlandırılan ülkenin Milet şehrinde doğmuştur. Dönemin Lydia Kralı’nın geçmesi için Kızılırmak’ın yatağını değiştirdikten sonra meşhur olmuş ve şehirle aynı adı taşıyan “Milet Okulunu” kurmuştur. Antik Yunanlıların her şeyi mitolojik tanrılar ve kahramanlarla açıklamasına savaş açmış, her şeyi doğa yoluyla açıklama çabasına girişmiştir öyle ki maddenin ilk öğesinin su olduğunu ileri sürmüştür. Bu fikir günümüzdeki bazı bilim adamlarınca evrimin önceden sezinlenmesi şeklinde yorumlanmıştır.

2. Pisagor

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

Ege Denizi açıklarındaki, o dönem İyonya ülkesinin sınırları içindeki Sisam adasında doğmuş olan Pisagor, M.Ö 570 – M.Ö 495 yılları arasında yaşamıştır. Metafizik, müzik, matematik, etik ve politikayla uğraşmış olan Pisagor’un en bilinen önermesi, kendi adıyla da anılan Pisagor teoremidir. Sayıların Babası olarak da bilinen Pisagor, her şeyin matematikle açıklanabileceğine ve sayıların nihaî gerçek olduğuna inanmıştır. Thales öğrencisi Pisagor’un matematik düşkünlüğünü görünce onu dönemin matematikte öncü ülkesi Mısır’a göndermiştir. Orada incelemelerde bulunan Pisagor dönüşte Sisam’a gitmiş ve şehri bir tiranın yönettiğini görmesi üzerine Crotone(Girit) adasına gitmiştir. Orada efsanevi şarkıcı Orpheus’un kurduğu Orfeusçuluk akımından esinlenmiş ve kendi dini topluluğu olan Pisagorculuk’u kurmuştur.

3. Herakleitos

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

Düşünceleriyle dünyayı değiştiren büyük filozoflar arasında bulunan Herakletios’un M.Ö. 535 – M.Ö. 475 yılları arasında Efes’te yaşadığı bilinmektedir. Üst sınıfa mensup kral-rahipler çıkaran bir aileden geldiği söylenmektedir. Kendisinden kral olması istendiğinde sırasını kardeşine bırakmış ve yasaların bozulduğunu iddia etmiştir. Yönetimden ve zenginlik peşinde olan insanlardan hoşlanmamakta halkı yığın olarak görmektedir. Ona göre insanlar aklı kavrayabilenler ve kavrayamayanlar olarak ikiye ayrılır. Günümüze kalan tek eseri fragmanlar bu bakımdan anlaşılması zor bir eserdir. Herakletios felsefe tarihinde Dinamik bir sistem oturtan ilk kişidir. Devinim, sentez, akış ve uyum kavramlarını felsefeye kazandırmıştır. Sokrates, Platon, stoacılar hatta Nietzsche’nin bile görüşleri Herakleitos’un felsefesinden beslenmektedir.

4. Sokrates

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

M.Ö. 469 – M.Ö. 399 yılları arasında yaşamış olan Sokrates, Antik Çağ Yunan Felsefesi’nin kurucularından sayılmaktadır. Atina’da doğmuş olan Sokrates, ardında hiçbir yazılı kaynak bırakmasa dahi çağdaşı olan filozoflar ve ardıllarının yazdığı kaynaklarda nasıl biri olduğu ve fikirleri açıkça belirtilmektedir. Alçakgönüllü ve felsefeden başka hiçbir uğraşının olmadığı bilinen Sokrates’in hakkında yazılmış en belirleyici yazılı kaynak Platon’a ait olan “Sokrates’in Savunması” adlı diyalog kitabıdır. Kitapta Sokrates’in kendini bilme felsefesine yön verişi diyaloglar üzerinden anlatılmıştır. Sokrates’i felsefe tarihinde önemli yapan şey, varlık problemini bir kenara bırakıp yaşama problemini ele almasıdır. Ölümünden sonra onu anmak ve anlamak için 4 farklı okul açılmıştır. Düşünceleriyle dünyayı değiştiren büyük filozoflar arasına ismini altın harflerle yazmıştır.

5. Ockhamlı William

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

İngiltere’nin Surrey Kontluğuna bağlı Ockham köyünde dünyaya gelen Ockhamlı William fransisken tarikatı papazı ve skolastik filozoftur. 1287 – 1347 yılları arasında yaşamıştır. Mantık, fizik ve teoloji alanında çalışmaları bulunmaktadır. Oxford ,Üniversitesinde uzun yıllar teoloji eğitimi almıştır. Fransiskenler Hz. İsa’nın herhangi bir mülk edinmediklerini savunmaktadırlar. Mülk edinen ve Hristiyanlardan para toplayan papalığa karşı çıkmaktadırlar. Ockhamlı William apanın karşısında durarak Kutsal Roma İmparatoruna sığınmış, papanın dinden çıktığı konusunda yazılar yazmış ve düşünceleriyle dünyayı değiştiren filozoflar arasında yer almıştır. Filozof dünyevi bilgi ile inanç bilgisi arasına sert bir sınıf çekerek felsefe ve teolojiyi birbirinden ayırmıştır. Ockhamlı William Avrupayı saran veba salgını sırasında yaşamını yitirmiştir.

6. İbn-i Sina

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

980 yılında doğduğu düşünülen İbn-i Sina, Fars kökenlidir. Tıp, yazarlık, felsefe ve astronomla ilgilendiği bilinmektedir. Günümüzde Özbekistan sınırları içinde bulunan Buhara şehrinin yakınlarındaki Efşene köyünde doğmuştur. Ağırlıkla tıp ve felsefe üzerine çalışan İbn-i Sina’nın hayatı boyunca 200 farklı kitap ve 240’ı günümüzde ulaşan 450 farklı makale yazdığı düşünülmektedir. Batı kaynaklarında Orta Çağ Modern Biliminin kurucusu kabul edilmekte ve “Büyük Üstat” adıyla anılmaktadır. Eserleri, döneminden itibaren 17. yüzyılın ortalarına değin Avrupa’daki üniversitelerde ders kitabı olarak okutulmuştur. İslam’ın altın çağı döneminde bilinen bütün antik filozofları incelemiş ve çıkarımlarını kitaplarında toplamıştır. 1037 yılının Haziran ayında yakalandığı kolit hastalığında önerilen tedaviyi uygulamadığı için hayata gözlerini yummuştur.

7. Niccolò di Bernardo dei Machiavelli

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

3 Mayıs 1469 tarihinde Floransa Cumhuriyeti’nin Floransa şehrinde doğan Machiavelli, tarih ve politika biliminin kurucusu sayılmaktadır. Siyaset, siyaset felsefesi, askeri kuram ve tarihle ilgilenen Machiavelli Klasik Yunan ve Latin edebiyatını da öğrenmiştir.. Felsefe tarihinde siyasi görüşleriyle en etkili isimlerden olduğu kabul edilmektedir. Floransa Cumhuriyeti’ndeki savaş kaynaklı iktidar değişimlerinden etkilenen Machiavelli, ideal siyasi görüşünü “radikal iktidarın yönettiği birleşik İtalya” olarak açıklamış ve hem kendi döneminde hem de ilerleyen dönemlerde ünlü filozof ve politikacılardan çeşitli tepkiler almıştır. Eserlerinde ilgilendiği konuların felsefelerini işleyen Machiavelli, 22 Haziran 1527 tarihinde Floransa’ya birkaç kilometre uzaklıkta bulunan Santa Andrea kasabasındaki sahibi olduğu çiftlik evinde hayata gözlerini kapatmıştır.

8. Baruch Spinoza

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

24 Kasım 1632 tarihinde Amsterdam’da doğan Spinoza, 17. yüzyıl felsefesinin en önde gelen rasyonalistlerinden biridir. Doğa, Tanrı, etik ve özgürlükle ilgilenen Spinoza’nın en bilinen eseri “Ethica”dır. Spinoza, düşünceleriyle dünyayı değiştiren diğer büyük filozoflar gibi zamanında yanlış anlaşılmış ve din düşmanı ilan edilmiştir. İlerleyen dönemlerde ise bu durum tuhaf bir çelişkiye dönüşmüş ve eserlerinin temel kaynağının tanrı sevgisi olduğu da söylenmiştir. Felsefi çalışmalarında Aristo ekolüne yakın olduğu düşünülen Spinoza, materyalizm ekseninde varlık problemine yönelmiştir. Bu sebeplerden dolayı hem ait olduğu Yahudi cemaatinden atılmış hem de kilise tarafından hakkında şikâyette bulunulmuştur. Spinoza 21 Şubat 1977 tarihinde Lahey, Hollanda’da yakalandığı akciğer hastalığı yüzünden hayatını kaybetmiştir.

9. Immanuel Kant

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

22 Nisan 1724 tarihinde o dönem Prusya (Alman) toprakları içinde bulunan Königsberg (şimdiki adıyla Kaliningrad) de doğan Immanuel Kant hayatı boyunca bu şehirde yaşamıştır. Alman felsefesinin kurucusu ve eleştirel felsefenin babası kabul edilen Kant, 1755 yılında doçentlik derecesi almış ve öğretim görevlisi olmuştur. İlgilendiği alanlar arasında metafizik, etik, estetik, bilgi ve akıl sorgusu bulunan Kant, başlangıçta sadece fizik ve astronomi alanlarında yazmıştır. 1770 yılında Königsberg’deki bağlı olduğu üniversitenin mantık ve metafizik kürsüsüne atanmış ve eleştirel felsefe üzerine çalışmalarını arttırmıştır. Kant’ın felsefe alanındaki eserleri felsefe tarihinin en önemli kaynakları arasında kabul edilmektedir. 1796 yılında demans belirtileri gösteren Kant, 12 Şubat 1804’te hiç ayrılmadığı şehrinde hayatını kaybetmiştir.

10. Jean-Jacques Rousseau

Düşünceleriyle Dünyayı Değiştiren Büyük Filozoflar

28 Haziran 1712’de İsviçre’nin Cenevre şehrinde doğan Rousseau, doğumunun ardından annesini kaybetmiştir. Rousseau 10 yaşlarındayken babası terk etmiştir. Amcasına bırakılan Rousseau evden kaçmıştır. 10 yıl boyunca İtalya ve Fransa’da sekreterlikten, tercümanlığa kadar çeşitli işlerde çalışmış bir yandan da kendi eserlerini oluşturmuştur. Fransa’da yazıları yasaklandıktan sonra bir arkadaşının daveti üzerine İngiltere’ye gitmiş orada da Katoliklikten, Kalvenistlik mezhebine geçmiştir. Fransız Devrimi’nin fikir babası olarak gösterilen Rousseau’nun eserlerinde ve fikirlerinde tamamen objektif oluşu kendisini de anlaşılması güç bir filozof olmaya itmiştir. 2 Temmuz 1778 tarihinde 66 yaşındayken Ermenonville’de bir sabah yürüyüşü sırasında inme kaynaklı ölümü gerçekleşmiş, kayıtlara kan kaybından öldüğü yazılmıştır.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
9
Beğen
Mutlu Mutlu
4
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
2
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
0
Üzgün
Olamaz Olamaz
0
Olamaz
Kızgın Kızgın
1
Kızgın
Komik Komik
0
Komik
İlginç İlginç
2
İlginç

Yorum bırak