İnsanlık varoluşundan bu yana pek çok inanç sistemini benimsemiştir. Birbirinden farklı dinlere ve tanrılara ibadet etmişlerdir. Kutsal olarak kabul ettikleri yerlere tapınaklar inşa etmişlerdir. İnsanlar dünya üzerinde birçok yerde çeşitli tapınaklar, ibadet edebilecekleri yerler yapmıştır. Bu zamana kadar dünyaya görkemli eserler bırakmışlardır. Günümüzde yüzyıllardır korunmakta ve halen ibadet edilen çok sayıda kutsal kabul edilen nokta bulunmaktadır. Bu içeriğimizde dünyada geçmişten bugüne halen korunmakta olan kutsal yerler listesini hazırladık. Keyifli okumalar dileriz!
1. Kâbe
Kâbe, Suudi Arabistan’ın Mekke şehrinde Mescid-i Haram içerisinde yer alan İslam dininin kutsal yapısıdır. İslam dininin kutsal kitabı olan Kuran’da Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail tarafından inşa edildiği geçmektedir. Müslümanlar ibadetlerini Kabe’ye doğru yönelerek yapmaktadır. Kabe’nin bulunduğu konuma kıble denmektedir. M.Ö. 800’lü yıllarda yapıldığı düşünülse de tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Müslümanlar için bir diğer önemi ise İslam’ın şartlarından biri olan hac ibadetinin merkezi olmasıdır. Her yıl milyonlarca Müslüman hac ibadetini yerine getirmek için Kabe’yi ziyaret etmektedir.
2. Mahabodhi Tapınağı
Dünyada halen korunmakta olan kutsal yerler arasında olan Mahabodhi Tapınağı, Bodh Gaya’da yer alan Budist tapınağıdır. Budistler için önemli hac noktalarından biridir. Budistler tarafından Buda’nın aydınlandığı Bodhi Ağacı’nın tohumundan üretilmiş olan aynı ağacın bulunması nedeniyle kutsal sayılmaktadır. Mahabodhi Tapınağı da bu yüzden inşa edilmiştir. İki bin yıldan fazla süredir hac bölgesi olarak ziyaret edilmektedir. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Birkaç kez restore edilmiştir. Tapınak içerisinde çok eski heykeller bulunsa da bu heykeller müzeye taşınmış ve yerlerine replikaları yerleştirilmiştir. Tapınak, 2002 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir.
3. Kutsal Kabir Kilisesi
Kutsal Kabir Kilisesi, 3 semavi din için kutsal olan Kudüs şehrinde bulunan Hristiyanlık dini için önemli olan yapıdır. Hristiyanlık için kutsal yerler olan Hz. İsa’nın çarmıha gerildiği yer ve Calvary ya da Golgotha olarak bilinen Hz. İsa’nın gömüldüğü yer olduğuna inanılmaktadır. Bu nedenlerle inşa edilmiş kilisedir. 335 yılında yapıldığı bilinmektedir. Hristiyanlığın Ortodoks mezhebi için çok önemlidir. Hz. İsa’nın tekrar dirileceği yer olduğuna inanılması nedeniyle Yeniden Diriliş Kilisesi olarak da adlandırılmaktadır. Kilisenin kontrolü Ortodoks mezhebindedir. Hristiyanlık dini için önemli hac merkezlerinden biridir.
4. Ağlama Duvarı
Ağlama Duvarı, kutsal Kudüs şehrinde Yahudilik dini için önemli olan Hz. Süleyman’ın yaptırdığı Kudüs Tapınağı’nın bulunduğu yerde tapınağı temsilen yapılmış duvardır. Batı Duvarı olarak da bilinen yapı, Hz. Süleyman’ın M.Ö. 900’lü yıllarda inşa ettiği sanılan tapınağın yıkılmasından sonra yerine yapılan Zorobabel Tapınağı’nın M.S. 70 yılında Romalılar tarafından yapılan kuşatmada yıkılmasından sonra kalan duvardır. Yahudilikte kutsal olan Tapınak Dağı’na yakın olması nedeniyle en önemli ibadet merkezleridir. Yahudiler tarafından Batı Duvarı olarak adlandırılsa da Romalı Hristiyanların Kudüs egemenliğinde “Ağlama Duvarı” olarak adlandırılmış ve bu terim yaygınlaşmıştır.
5. Mescid-i Aksa
Dünyada halen korunmakta olan kutsal yerler arasında olan Mescid-i Aksa, Kudüs’te bulunan Müslümanların ilk kıblesi olduğuna inandığı ibadethanedir. Tapınak Dağı olarak bilinen bölgede bulunmaktadır. Yahudiler için de önemli olan Kudüs Tapınağı’nın kalıntıları üzerine inşa edilmiştir. Romalılar tarafından yıkılan tapınağın yerine bazilika yapılmıştır. Bu bazilika Kudüs’ün Müslümanlara geçmesinden sonra İslam Halifesi Hz. Ömer tarafından camiye çevrilmiştir. Emeviler döneminde kapsamlı değişiklikler yapılmıştır. Kabe’nin kıble olarak kullanılışına kadar Müslümanlar için kıble olmuştur.
6. Kubbet’üs-Sahra
Kubbet’üs-Sahra, Kudüs şehrinde Tapınak Dağı’nda bulunan İslam dini için önemli olan ibadethanedir. 3 semavi din için kutsal olan Muallak Taşı’nın üzerine inşa edilmiştir. Emevi halifesi tarafından yaptırılmıştır. Altın kubbe ve çiniler Osmanlı hakimiyeti döneminde eklenmiştir. Müslümanlar, İslam peygamberi Hz. Muhammed’in miraca bu taşın üzerinden yükseldiğine inanırlar. Yahudiler, Başlangıç Kayası olarak adlandırılır. Hristiyanlar, Hz. İsa’nın tekrar dirilip bu kayanın üzerinde insanlığa sesleneceğine inanırlar. Müslümanlar ve Yahudiler arasında anlaşmazlıkların nedenlerinden biri Yahudilerin Kubbet’üs-Sahra’yı yıkıp yerine Kudüs Tapınağı’nı yeniden inşa etmek istemesidir.
7. Meryem Ana Evi
Dünyada halen korunmakta olan kutsal yerler arasında olan Meryem Ana Evi, İzmir’de Efes çevresinde yer alan Hz. Meryem’in yaşadığına inanılan evdir. Hristiyanların Katolik mezhebi için hac noktalarından biridir. Rahibe Anna Catherine Emmerich tarafından 19. yüzyılda keşfedilmiştir. Katolik Kilisesi tarafından resmen tanınmasa da 1896 yılında Papa XIII. Leo, 2004 yılında Papa II. İoannes Paulus ve 2014 yılında Papa Franciscus tarafından ziyaret edilmiştir. Hz. İsa’nın annesi olan Hz. Meryem’in Havari Yuhanna tarafından bu eve getirilip dünyadan ayrılana kadar bu evde yaşadığına inanılır. Katolik hacılar, Hz. Meryem’in mezarının da bu çevrede olduğuna inanmaktadır. Meryem Ana Evi, 2015 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir.
8. Qufu Konfüçyüs Tapınağı
Konfüçyüs Tapınağı, Çin’de bulunan Qufu şehrinde bulunmaktadır. Konfüçyüs tapınakları içerisinde en ünlü ve en büyük tapınaktır. Konfüçyüs Tapınağı, Konfüçyüs öldükten sonra yaşadığı yer olan Qufu şehrinde inşa edilmiştir. 478 yılında Lu Krallığı döneminde yapımına başlanan tapınak en eski Konfüçyüs tapınağıdır. Tapınak çevresinde bir mezarlık ve konak da yer almaktadır. Bu yapılar “Üç Konfüçyüs” siteleri olarak adlandırılmaktadır. Kong Aile Konağı’nda Konfüçyüs soyundan gelenler yaşamaktadır. Ailenin üyeleri ise Konfüçyüs Mezarlığı’na gömülmektedir. Qufu’da bulunan Konfüçyüs Tapınağı, 1994 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir.
9. Mescid-i Nebevi
Mescid-i Nebevi, ilk olarak 623 yılında Medine’de Hz. Muhammed ve Müslümanlar tarafından inşa edilmiş ibadethanedir. Müslümanlar için en önemli ibadethanelerden biridir. Mescid-i Nebevi, Arapça da “Peygamber Mescidi” anlamına gelmektedir. İslam peygamberi Hz. Muhammed’in mezarının da içerisinde bulunduğu ibadethane Müslümanlar tarafından Kabe’den sonra en çok ziyaret edilen ibadethanedir. İlk inşa Medine’ye hicret sonrası hurma kütüklerinden yapılmıştır. Müslüman devletler olan Emeviler, Abbasiler, Memlükler ve Osmanlılar tarafından sürekli olarak yenilenmiştir. İslam halifeleri olan Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer’in mezarları da buradadır.
10. Varanasi
Dünyada halen korunmakta olan kutsal yerler arasında olan Varanasi, Hinduizm için en önemli şehirlerden ve en önemli hac noktalarından biridir. Hindistan’da kutsal sayılan Ganj Nehri’nin yanında yer alır. Hinduizm koruyucu tanrısı Şiva tarafından korunduğuna inanılan şehir en kutsal noktalardan biridir. Hindular tarafından 2.500 yıldan fazladır hac için ziyaret edilmektedir. Varanasi şehrinde ölmeyi ve küllerinin Ganj Nehri’ne atılmasını kutsal saymaktadırlar. Hindular günahlarından arınmak için bu nehirde yıkanmaktadır. Ölülerini yakıp küllerini Ganj Nehri’ne atarak ruhların yeniden dünyaya gelmesine engel olduklarına inanırlar.