Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

7 dk okuma süresi


Usta tiyatrocu Müjdat Gezen’in dediği gibi tiyatro, “insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatıdır.” Tiyatro, insanlarla etkileşimin en yoğun olduğu ama ne yazık ki günümüzde hak ettiği değeri göremeyen bir sahne sanatı olarak yoluna devam etmeye çalışırken, dergiCE olarak, tiyatro hakkında yazıları sizlerle buluşturmak istedik ve dünya tiyatro tarihine damga vurmuş yazarlar listesini derledik. Keyifli okumalar!

1. William Shakespeare

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

Dünya tiyatro tarihine damga vurmuş yazarlar listemizin ilk sırasında tabii ki Shakespeare var. Doğum tarihi net olarak bilinmeyen William Shakespeare’in, 26 Nisan 1564 tarihinde vaftiz edildiği bilinmektedir. Genelde “İngiltere’nin Ulusal Şairi” ya da “Avon’un Ozanı” olarak anılan Shakespeare, dünyanın en seçkin drama yazarı olarak kabul edilmektedir ve İngilizce dilinde yazan en büyük yazar olduğu düşünülmektedir. Stratford-upon-Avon’da doğan efsane yazar, kariyerine Lord Camberlain’s Men (Kings Men) isimli tiyatro şirketinin başına geçerek başlamış ve oldukça başarılı olmuştur. 23 Nisan 1616 yılında hayatını kaybeden Shakespeare, en bilinen eserlerinin çoğunu 1589 – 1613 yılları arasında yazmıştır. Çoğunlukla tarihi ve komedi türünde olan oyunlar 16. yüzyıl sonunda kültür ve sanatın zirversine yükselmiştir. İngilizce’nin en iyi ürünlerinden kabul edilen Hamlet, Kral Lear, Othello ve Macbeth’in, yazarın 1608’e kadar yazdığı trajedi türünün en iyi örneklerinden oldukları kabul edilmektedir. Shakespeare, 1613’te, 49 yaşındayken Stratford’da emekli olarak görülmüş bu tarihten 3 yıl sonra 1616’da da doğduğu şehirde hayata gözlerini yummuştur.

2. Johann Wolfgang von Goethe

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

28 Ağustos 1749 yılında Roma Cermen İmparatorluğu’nun şehirlerinden, Frankfurt’ta doğan Goethe, 1756 ile 1758 yılları arasında bir devlet okulunda öğrenimine başlamıştır. Babasının yönlendirmesi ile 1765 yılında Leipzig’de hukuk fakültesinde eğitimine devam etmiş ama zamanla zorunlu öğrenimini ihmal etmeye başlamıştır. 1768 yılı Haziran ayında ağır hastalanan Goethe, 1770 yılında hem eğitimini rahat ve huzurlu bir yerde geçirmek için hem de Leipzig’i sevemediği için Frankfurt’a geri dönmüştür. İlerleyen süreçte hayati tehlike taşıyan hastalığı yüzünden uzun bir istirahat dönemi geçiren Goethe, bu süreç boyunca “Piyetizm”le ilgilenmiş ve ilk tiyatro eseri olan “Die Mitschuldigen” komedisini yazmıştır. Bu eser daha pek çoklarının ilki olacaktır. Hayatı boyunca onlarca eser yazan Alman Hezarfen, 22 Mart 1832 yılında hayata gözlerini kapamıştır.

3. Albert Camus

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

7 Kasım 1913 tarihinde Cezayir’in Mondovi şehrinde hayata gözlerini açan Albert Camus, 20. yüzyılın en güçlü Fransız yazarlarından biri kabul edilmektedir. İspanyol bir anne ve Fransız bir babadan doğan büyük yazar, 1914 yılında I. Dünya Savaşı esnasında babasını kaybetmiştir. 1934’te girdiği Fransız Komünist Partisi’nden aynı yıl “Troçkist” suçlamasıyla atılmıştır ve yine yıl bitmeden Simone Hie’yle evlenmiştir. 1935 yılında morfin bağımlısı eşinin sadakatsizliği sonucu ayrılan Camus, “İşçinin Tiyatrosu”nu (Théâtre du Travail) kurmuştur. Tiyatro 1939’a kadar ayakta kalmış olsa da vereme yakalanmasının ardından kapanmıştır. Benzeri olarak da varoluşçuluk ve absürdizm akımlarının öncülerinden olmasına karşın kendini herhangi bir akımın filozofu saymamıştır. 1957 yılında Nobel Edebiyat Ödülü alan güçlü yazar, bu tarihten 3 yıl sonra 4 Ocak 1960’da Paris açıklarındaki Le Grand Fossard’da bir trafik kazası sonucu hayatını kaybetmiştir.

4. Bertolt Brecht

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

10 Şubat 1898 tarihinde Augsburg’da doğan Brecht, gençliğinde “Eugen” olarak çağrılsa da daha sonra “Berthold” veya “Bert” adını kullanmıştır. İlkokulu bitirdikten sonra liseye 1908 – 1917 yılları arasında Peutinger’da okumuş ve savaş nedeniyle uygulamaya konulan “kolaylaştırılmış sınav” sonucuyla da bitirmiştir. 1920 yılında annesinin vefatının ardından dönemin tanınmış kabaretistlerinden Karl Valentin’le tanışmıştır. Bu tanışma yanında, birlikte çalışmayı da getirmiş ve hem Brecht’in ilerleyen dönemdeki başarını önemli ölçüde etkilemiş hem de tiyatrocular ve edebiyatçılarla ilişkilerini geliştirmek için sık sık Berlin’e gitmesinin önünü açmıştır. 1920’nin ikinci yarısında kendini tam anlamıyla komünist olarak tanımlamaya başlayan Brecht, 1933 yılında “Tedbir” adlı oyununun yasaklanması ve düzenleyicilerin vatana ihanetten mahkemeye verilmeleri yüzünden ailesiyle ülkeyi terk etmiştir. 12 Ağustos 1956 tarihinde saat 23:30’da Berlin’de Chausseestraße 125 numara -ki bugün Brecht Evi olarak bilinmektedir- da hayatını kaybetmiştir.

5. Samuel Beckett

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

13 Nisan 1906 tarihinde Foxrock, Dublin’de doğan ünlü tiyatro yazarı Beckett, 20. yüzyıl deneysel edebiyatının önde gelen isimlerindendir. Anaokuluna başladığında beş yaşında olan Beckett, daha sonra Harcourt Caddesi’ndeki Earlsford House School’a başlasa da 1919 yılında Oscar Wilde’ın da okuduğu Portora Royal School’a geçmiştir. 1923-1927 yılları arasında Dublin’deki Trinity Koleji’nde İtalyanca, Fransızca ve İngilizce üzerine eğitim gören Beckett, lisans eğitimini de bu okulda tamamlamıştır. Fransa’nın en prestijli üniversitesi olan École Normale Supérieure’da öğretim görevlisi olarak çalışmaya başlamıştır. Buradayken James Joyce’la tanışması Beckett üzerinde derin bir etki oluşturmuş ve 1929 yılında ilk denemesini yayınlamıştır. Aynı şekilde James Joyce’la olan bu yakınlığı Beckett’ı son “modernistlerden” ve ilk “postmodernistlerden” biri yapmaktır. 1969 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen Beckett’in en bilinen eseri “Godot’yu Beklerken”dir. Beckett, 22 Aralık 1989 tarihinde 83 yaşındayken Paris’te bir hasta bakım evinde hayatını kaybetmiştir.

6. Anton Çehov

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

Meşur tiyatro yazarı Çehov, 19 Ocak 1860 tarihinde Taganrog Rusya İmparatorluğu’nda doğmuştur. Babası dindar bir Ortodoks Hristiyan olmasına ve kendisinin de kilise korosunda aktif rol almasına rağmen Çehov, kendisini ateist olarak nitelendirmiştir. Taganrog’daki Yunan Okulu ve Taganrog Gymnasium’da eğitim alan Çehov, Eski Yunanca dersini veremediği gerekçesiyle 15 yaşındayken sınıfta kalmıştır. İlk yazılarını “Antoşa Çehonte” ve “Dalaksız Adam” gibi takma isimler kullanarak günlük hayattan kısa, komik skeçler ve vinyetler oluşturmaya ve yayınlamaya başlamıştır. Rus sokak hayatında giderek ünlenmiştir. Kısa öykü alanında da tarihin en büyük yazarları arasında sayılmaktadır. 1887 sonbaharında Korsh adlı bir tiyatro yöneticisi Çehov’u oyun yazması için görevlendirmiştir. Çehov bu deneyimi “berbat” olarak nitelendirse de oyunları hit olmuş ve özgünlüklerinden ötürü çok sevilmiştir. 15 Temmuz 1904 tarihinde tüberkülozunun ölümcül seviyelere varmış olmasından dolayı hayatını kaybetmiştir.

7. Nikolay Vasilyeviç Gogol

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

31 Mart 1809 tarihinde günümüz Ukrayna topraklarında yer alan Veliki, Soroçintsi’de hayata gözlerini açan ünlü yazar, 1836 yılında Puşkin’in çıkardığı Sovremennik adlı dergi de yazım hayatına başlamıştır. Büyük komedisi “Müffettiş” adlı ürününde Rus Bürokrasisini alay eder gibi yeren Gogol, ürününün sahnelenmesi ile tepki çekmiş ve artan tepkiler yüzünden Rusya’dan ayrılmak zorunda kalmıştır. Rusya’dan Roma’ya geçen Gogol burada Puşkin’in ölüm haberini almış ve bu haberi, “Rusya’dan gelecebilecek en kötü haber” şeklinde nitelemiştir. Moskova’da yaşadığı dönemde, bir rahibin etkisiyle 1852 yılında “Ölü Canlar” romanının ikinci bölümünün el yazmalarını yakarak imha etmiştir. Bu hareketinden on gün sonra 4 Mart 1852 yılında 42 yaşındayken hayata gözlerini yummuştur.

8. Moliére

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

Asıl adı Jean-Baptiste Poquelin olan ama Moliére olarak bilinen ünlü yazar 15 Ocak 1622’de Paris’de doğmuştur. Annesini küçük yaşta kaybeden Moliére’in babasıyla arası hiç iyi olmamıştır. Annesinin kaybının ardından Rue Saint-Honoré’ye taşınmış ve ilkokul eğitimini burada almıştır. Daha sonra Cizvitlerin idaresinde olan “Collège de Clermont”a gitmiştir. 1641 yılında okuldan ayrılan ünlü oyun yazarı, babasının işini devam ettirmeye başlamıştır. Başarısız birkaç oyun denemesinin ardından, birtakım tiyatro gruplarıyla daha şansını deneyen Moliére en sonunda 12 yıl sürecek bir gezici tiyatro hayatına başlamış ve aynı anda kendi eserlerini üretmeye başlamıştır. Zamanla sağlığı bozulan Moliére, 17 Şubat 1673’te oynadığı “Le Malade İmaginaire(Hastalık Hastası)” oyununun dördüncü sahnesinde fenalaşmış, kanlı öksürük krizi geçirmiş olmasına rağmen rolünü tamamlamıştır. Bu oyundan birkaç saat sonra yeniden geçirdiği bir kriz sonucu hayatını kaybetmiştir.

9. Arthur Miller

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

17 Ekim 1915 tarihinde Harlem, New York’da doğan ünlü Amerikalı yazar Miller, yüzyılımızın en önemli Amerikalı dram yazarlarından kabul edilmektedir. 1929 yılındaki Büyük Buhran yüzünden babasının iflas etmesi Miller’ı derinden etkilemiştir. 1934-1938 yılları arasından Ann Arbor/Michigan’da İngiliz Dili ve Edebiyatı, yüksek öğrenimini devam ettirebilmek için Michigan Daily gazetesinde redaktörlük yapmıştır. Miller’ın bu dönem de yazdığı ve ilk yazıları olan dramlar üniversitesinde çok sevilmiştir. 1956 yılının Haziran ayının başlarında eski eşi Mary Slattery’den boşanan Miller, aynı ayın 29’unda fotomodel Marilyn Monroe ile evlenmiştir. Monroe ile 1951’den beri görüştüklerini belirten ünlü yazarın bu evliliği 5 Ağustos 1962’de Monroe’nun ölümüyle sona ermiştir. Oyunlarıyla ve dramlarıyla döneminin en önemli toplumsal ve siyasi sorunlarına birey bazında değinen Arthur Miller, 10 Şubat 2005 yılında Roxbury Connecticut, ABD’de hayatını kaybetmiştir.

10. Aristophanes

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

MÖ 456 – MÖ 386 yılları arasında yaşamış bir Antik Yunan komedya yazarıdır. Aegine’de doğmuş olduğu bilinmekle birlikte gençliğine dair kesin bilgilere ulaşılamamıştır. İçeriği günümüze ulaşamayan ama isim olarak bilinen ilk oyunu “Bilgelerin Şöleni”nin MÖ 427’de oynandığı bilinmektedir. Antik Yunan geleneklerine gönülden bağlı ve hemen her yeniliğe tepki gösteren ve bu tepki için de oyunlarını kullanan antik yazar, “Sofistler”e ve Sokrates’e dahi karşı gelmiştir. Genel olarak akımı da “tehlikeli ihtilalci” diye nitelediği bilinmektedir. MÖ 411 yılında yazdığı “Lysistrata” oyununda gerçekleşeceğini umduğu barışı tesis etmek görevini kadınlara verir. Aristophanes’in oyunlarında en çok barış, kadın-erkek ilişkileri, iktidara yergi gibi evrensel temaları ele alması, bu ürünlerin günümüze ulaşmasındaki en önemli faktör olmuştur.

Bonus: Tuncer Cücenoğlu

Dünya Tiyatro Tarihine Damga Vurmuş Yazarlar

10 Nisan 1944’te Çorum’da doğan Tuncer Cücenoğlu, ortaöğrenimini de burada tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik bölümünü bitirmiştir. İlk öyküsü lisedeyken, günlük bir gazetede çıkmıştır. Dünya tiyatro tarihine damga vurmuş yazarlar arasında olan Cücenoğlu’nun oyun yazarlığına girişi, 1972 yılında yazdığı “Kördövüşü” isimli oyunuyla başlamıştır. Günümüzde İstanbul tiyatro sahneleri başta olmak üzere, ülkenin dört bir yanında oyunları oynanmaktadır. Ayrıca yazdığı tiyatro oyunları onlarca farklı ülke de 30’dan fazla dile çevrilmiştir. 18 Temmuz 2019 tarihinde hayatını kaybeden usta yazar, vefatının ardından 26 tiyatro oyunu ve 10 ödül bırakmıştır.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
17
Beğen
Mutlu Mutlu
8
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
8
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
3
Üzgün
Olamaz Olamaz
2
Olamaz
Kızgın Kızgın
2
Kızgın
Komik Komik
0
Komik
İlginç İlginç
4
İlginç

Yorum bırak