Pandemi koşulları nedeniyle sinemalarla olan bağımızın hayli gevşediği dönemlerde birbirinden farklı medya platformlarının hayatımıza girdiği görülmektedir. Bu platformların en ünlüsü olan Netflix’in 2019 senesinde vizyona soktuğu “Platform” filmi bir hayli ses getirmiştir. Oldukça can sıkıcı bir atmosferde geçen bu film, bilimkurgusal öğelerin yanında, gerilim ve distopik metaforları da içinde barındırmakta. Hem olumlu hem de olumsuz birçok eleştiriye maruz kalan başarılı yapım, izleyenlerin çoğu tarafından analiz edilmiş ve incelenmiştir. Dikkat çekici ve çarpıcı sahneleriyle izleyicilerini ekrana kilitleyen platform filmi hakkında detaylar derlememizi sizler için hazırladık. Zevkli okumalar ve keyifli seyirler dileriz.
1. Genel Bakış
Dikkat çekici Platform filmi hakkında birbirinden çarpıcı detaylar listemizin ilk maddesinde genel bir bakışa yer verilmektedir. Vizyona girdiği gün pek çok kitle tarafından epeyce sevilmiş olan film, aynı zamanda bir hayli eleştiri ve incelemeye maruz kalmıştır. Bir İspanyol yapımı olan “Platform”, orijinal adıyla “Delik” kelimesine karşılık gelmektedir ve film, bu delik üzerine kurgulanmıştır. Bilimkurgusal öğelerin yanı sıra distopik, bol gerilimli ve vahşet dolu bir yapımdır. Galder Gaztelu-Urrutia yönetmen koltuğunda otururken, senaristliği ise David Desola ve Pedro Rivero üstlenmiştir. İlk olarak Netflix’te yayınlanan Platform filmi, şimdilerde her yerden kolaylıkla izlenebilmektedir. Süresi doksan dört dakikadır ve 2019 yılında seyircisiyle buluşmuştur.
2. Künye
Filmi baştan sona sürükleyen kişi, hiç kuşkusuz Goreng karakteridir. Bu karakteri bir hayli başarılı olan İspanyol oyuncu Iván Massagué canlandırmaktadır. Diğer bir başrole hayat veren ise, ürkütücü karakterini epey yetenekli bir şekilde icra etmiş olan Zorion Eguileor’dur. Eguileour filmde, Trimagasi karakterine hayat vermektedir. Filmi iki erkek oyuncu üstlenirken, Alexandra Masangkay göz dolduran performansıyla filmde işlenen nadir kadın karakterlerden birini oynamıştır. İlgi çekici senaryo ve birbirinden yetenekli oyuncularla tamamlanan müthiş kadro sayesinde ortaya izlemeye doyun olmayan harikulade bir yapım çıkmıştır.
3. Konu
Platform filmini basit bir konuya indirgemek, hem yönetmene, hem oyunculara hem de senaristlere büyük bir haksızlık olacaktır. Ancak genel bir şekilde özetlemek gerekirse Platform yani Delik olarak isimlendirilen yer, bir hapishaneyi andıran yapıdır. Bu hapishaneye insanların çoğunun kendi istekleriyle ve gönüllü olarak girdikleri belirtilmektedir. Kat sayısı filmin sonuna kadar belli olmayan bu Delik’te her katta iki kişinin yaşadığı bir alan bulunmakta ve her kişi, en çok istediği bir nesneyi yanında tutmaktadır. İlk kattan başlayarak aşağı katlara kadar inen yemeklerle dolu bir sofranın insanlar tarafından nasıl paylaşıldığı yahut paylaşılamadığı film boyunca izlenmektedir.
4. Eleştiriler
Filme yapılan eleştirilerin yarısından fazlası oldukça olumludur ve çoğu güzel beğeniler ifade etmektedir. Olumsuz yapılan eleştirilerin nedeni ise filmde yer alan bir takım belirsizlikler üzerinedir. Yayınlandığı günden itibaren tartışılan bir yapım olan eser, IMDB’den de 7 puan alarak başarılı bir performans sergilediğini göstermektedir. Dünyanın her yerinde gösterime girmiş olan Platforma yapılan yorumların büyük bir kısmı onun övgüsünden geçmektedir. Filmi beğenmeyen kitle, Platform’un oldukça kafa yorucu, her anında bir mesaj verme çabası içerisinde cebelleşen ve aynı mekânda geçtiği için göze estetik gelmeyen bir yanının olduğunu savunmaktadır. Epey dikkat çekici olan Platform filmi hakkında oldukça çarpıcı detaylar içeriğimizin dördüncü maddesinde eleştirilere yer verilmiştir.
5. Metaforlar
Oldukça beğenilen film, pek çok açıdan detaylı bir şekilde incelenmiştir. Hapishane, esasında insanın haz ve arzuları neticesinde kendi yaşamını tutsak etmesine benzetilmektedir. Dünyanın ve gittikçe derinleşen küresel hayatın bireyi mecbur bıraktığı kapitalist düzene boylu boyunca bir eleştiridir. Film, Hobbesçu ve Kantçı yaklaşımları birleştirirken aynı zamanda insan doğasının gerektiğinde kötü gerektiğinde ise iyi olabileceğini vurgulamaktadır. Yemek yemek ve hayatta kalmak içgüdüsü çoğu zaman insanı hayvanlaştırmakta ve duygularından arındırmaktadır. Ancak karnı doyan insan bu kez vicdanını dinlemeye başlamakta ve içsel sorgulamalarını yapmaktadır.
6. Benzer Filmler
İzleyiciyle buluştuğu günden bu yana gündemden düşmeyen film Platform, pek çok distopik kurgu sever için baş tacı konumuna kadar yükselmeyi başarmıştır. Bilimkurgu ve gerilimle tamamlanan bu yapıma benzer senaryolar, arama çubuklarında fazlaca aratılmıştır. 2019 yılında Oscar ödüllerini sahiplenen Parasite filmi, Platform’u sevenlere önerilmektedir. Parasite filminde bulunan sınıfsal farklılıklar ve bununla birlikte gelen vahşet ve kan, Platform’a benzetilmektedir. Diğer bir benzer film ise, Snowpiercer’dır. Bir romandan uyarlanan bu distopik senaryo izleyenleri ekranlara bağlamaktadır ve soluksuz bir şekilde sürmektedir. Cube serisi de hem yönetmene ilham olan yapımlar arasında yer almış hem de Platform filmiyle aynı seyirci kitlesini yakalamayı başarmıştır.
7. Analizler
Delik adlı filmin en çok üzerinde durulan konusunun sınıfsallık olduğu tartışılmaktadır. Hiç kuşkusuz hapishanenin katlarında oldukça radikal bir kast sistemi bulunmaktadır. Yukarıdakiler aşağıdakilere epey kötü şekilde davranmakta ve onları aşağılayıp zarar vermeye çalışmaktadır. Sistemin döngüsü oldukça manidardır. Çünkü bir ay önce yukarıda yaşayan biri, diğer ay aniden en aşağılara kadar düşebilmektedir ve bu yüzden herkesin insani yönünün yanına mantığını da katarak yeteri kadar yemesi gerekmektedir. Lakin film boyunca insanın hazsal ve dürtüsel arzuları neticesinde ne öncesini ne de sonrasını düşünmeden vahşi bir şekilde yemesi ve ardından da geride kalanlara artıklarla birlikte pislik bırakması izlenmektedir.
8. Dönüm Noktaları
Filmdeki dönüm noktalarından en barizi, başrolün yanına götürmek için yalnızca bir kitap seçmiş olmasıdır. Seçtiği kitap ise oldukça manidar olan Don Kişottur. Filmin bazı sahnelerinden Cervantes’in bu ünlü kitabından alıntılar görülmektedir. Aynı şekilde Goreng’in ilk oda arkadaşı olan yaşlı adam ise yanında bulundurmak için reklamlarda bolca izlediği büyük bir bıçağı tercih etmiştir. Diğer oda arkadaşlarından bir başkası yanında köpek getirirken en sonuncusu ise kaçma ümidiyle dolu olan ve kalın halatını yanından ayırmayan Baharat’tır. Filmi izlerken her izleyici, seçilen her bir nesneyi kendine göre yorumlamakta ve anlamlandırmaktadır.
9. Temsiller
Platform filminde pek çok dini öğelere ve tarihten kesitlere yer verilmiştir. Özellikle politik konular üzerinde durulmuş ve sınıfsallığa parmak basılmıştır. Mahkûmların temsil ettikleri karakterler ve seçtikleri nesneler onlar hakkında pek çok bilgi vermekte ve yaşadığımız hayattaki insanlar açısından farklı birer örnek teşkil etmektedir. Başrol olan Goreng’e sürekli İsa muamelesi yapılması ve filmin sonunda İsa olarak nitelendirilen bu karaktere ölmüş havası verilmesi, dini motiflere birer göndermedir. Yine son sahnede siyah bir boşluğa doğru giden iki farklı karakter iyi ve kötüyü temsil ederken, yukarı doğru hızla çıkan yemek alanı, film boyunca verilmek istenen mesajı simgelemektedir.
10. Belirsiz Son
Filmi izlemeyenler için bu maddeyi okumak biraz can sıkıcı olabilir dolaysıyla maddeye geçmeden önce filmi izlemenizi öneririz. Platforma dönersek, çoğu izleyicinin harika final bölümünü birbirinden farklı yorumladığını görürüz. En yaygın ve mantıklı olan final, Panna Cotta’nın üzerinde ufak bir kıl bulunduğu için yenememesi sahnesi ile başlayan giriş kısmının, aslında sonuç olmasıdır. Goreng ve Baharat mesajlarını yukarıya ulaştırmayı başarmıştır ancak mesaj yukarıdakiler tarafından alınamamış hatta yanlış anlaşılmıştır. Diğer bir görüşe göre ise, gerçekten Delik’te küçük bir kız vardır ve Panna Cotta kıza yedirilmiş, esas mesaj küçük kızın yaşaması olarak verilmek istenmiş ve Platform’la yukarı çıkarılan kız, kahramanlarımızın istediği amaca ulaşmıştır.