Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

5 dk okuma süresi


Abidin Dino 23 Mart 1913 yılında İstanbul’da doğmuş ve 7 Aralık 1993 senesinde 80 yaşındayken Paris’te vefat etmiştir. O çok yönlü bir kültür insanı olarak hayatı boyunca pek çok alanda kendisini kanıtlamıştır. Ressam, karikatürist, çevirmen, film yönetmeni, oyun yazarı, yazar, editör olarak çalışmalarda bulunmuştur. Siyasi görüşleri nedeniyle yaşamının belli bir süresini sürgünde geçirmiştir. Bir dönem Fransa’da Plastik Sanatlar Birliği Onursal Başkanlığı yapmış ve New York Dünya Sanat Sergisi Danışmanlığı görevinde bulunmuştur. Kısaca çağdaş Türk resminin öncüsü olan Abidin Dino sadece resimleri ile değil kitapları ile de çok konuşulmuş ve takdir edilmiştir. İşte en bilindik eserleri…

1. Kısa Hayat Öyküm

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Abidin Dino’nun, Kısa Hayat Öyküm adlı eserinde resimleri, desenleri, karikatürleri, öyküleri, denemeleri, heykelleri ve tüm bir yaşamı yer almaktadır. Sanatın ve yaşamın ne olduğu Abidin Dino’nun yaşam öyküsü ile birlikte bu kitapta bulunmaktadır. Kendi ağzıyla ve kendi kalemiyle yazdığı kitap şaşırtıcı sürprizlerle ve güzelliklerle dolu yaşamını birinci elden dile getirmektedir. Aynı zamanda kitapta yirminci yüzyıl boyunca Türkiye’de ve dünyada sanat, politika alanlarında yaşananlara dair tanıklık etmektedir. Çağdaş Türk resminin öncüsü olan, gerek kitapları gerekse resimleri ile kendisine hayran bırakan Abidin Dino ve onun yazmış olduğu Kısa Hayat Öyküm kitabı, bizlere onun ağzından onu tanıma fırsatı sunmaktadır.

2. Sinan

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Abidin Dino’nun yaşamı boyunca Anadolu topraklarının mimarlarına, âşıklarına derin bir ilgisi olmuştur. Bunlar arasından Yunus Emre ve Mimar Sinan’a olan tutkusu ise bambaşkadır. Eserleri hayranlık uyandıran Mimar Sinan’ın hayatı ve sanatı üzerine yazılmış birçok kitap vardır. Abidin Dino’nun kaleme almış olduğu Sinan kitabı ise Mimar Sinan hakkında yazılmış olan kitaplar arasında önemli bir yer tutar. Kısa öykülerden oluşan bu kitabındaki öyküleri çeşitli dergilerde yayımlanmıştır. Ayrıca bu kitapta Abidin Dino’nun kendisinin hazırlamış olduğu desenleri de kitapta yer almıştır. Bu kitap Abidin Dino’nun yazarlık yeteneğini gösterdiği, sadece bir ressam olmadığını kanıtladığı bir kitaptır.

3. Nazım Üstüne

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Nazım Üstüne kitabı, Abidin Dino’nun can yoldaşı Nazım Hikmet üzerine yazdığı bir kitaptır. Bu yazıların yanında kitapta Nazım’ın mektupları ve şiirleri de vardır. Bu kitap Abidin Dino’nun can yoldaşı Nazım Hikmet üzerine yazdığı bir kitaptır. Abidin Dino’nun Nazım Hikmet’in Fransa’da basılan kitaplarına yazdığı önsözleri, Nazım için yaptığı resimler ve birkaç dergide yayımlanmış yazılarının bir araya gelmesinden oluşmuştur. Güzin Dino ve Ferit Edgü’nün katkıları ile bir araya getirilmiştir. Okuyanlara Abidin Dino’nun yazıları, resimleri ve kendisinin yaşamı üzerine ayrıntılar vermektedir. Abidin Dino imzalı bu kitap A’dan Z’ye Nazım Hikmet’i anlatmaktadır.

4. Sensiz Her Şey Renksiz

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Abidin Dino 1943 yılında dilbilimci, yazar ve çevirmen olan Güzin Diken ile evlenmiştir. Beraber oldukları süre boyunca yani Abidin Dino’nun ölümüne kadar bu iki aşık birbirlerini çok sevmişlerdir. Sensiz her şey renksiz kitabı birbirini seven, birbirine aşık iki insanın aşk mektuplarından oluşmaktadır. Kitabın ismi ise Abidin Dino’nun Güzin Dino’ya yazdığı bir mektupta ‘Can, sensiz her şey renksiz.” demesinden gelmektedir. Abidin Dino’nun bu kitabı için her satırı aşkla yazılmış mektupları denenebilir. Kitapta Nazım Hikmet, Oktay Rıfat, Melih Cevdet Anday, Elsa Triolet ve İlhan Selçuk gibi pek çok aydın ve yazar da bu anılmaktadır.

5. Yeditepe Öyküleri

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Yeditepe Öyküleri aslında Abidin Dino’nun ardında bıraktığı kâğıtlar arasından çıkartılmıştır ve iki kısa film öyküsü ve ilk kez okuyucularına sunulan üç öyküsü ile birleştirilerek okuyucularına ulaştırılmıştır. Cümlelerin art arda sıralanıp akıp gittiği coşku ve hikâyelerdeki canlılık, zamanın dokusu bugün bile elle tutulur derecede yoğundur. 1934-1940 yılları arasında kaleme alınan bu küçük öyküler, dönemin Türk öykücülüğünde Abidin Dino’nun eşi benzerinin olmadığını göstermektedir. Tabi ki de bu öyküleri yazıldıkları dönem ve o dönemin Türk yazısını göz önünde tutarak değerlendirilmelidir. Yeditepe Öyküleri, Abidin’in gençlik yıllarından kalan birçok desen ile birlikte okuyucuya ulaştırılmıştır.

6. Gören Göz İçin Fikret Mualla

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Fikret Mualla da Abidin Dino da Türk resim tarihine iz bırakmış isimlerdir. Dünya görüşleri ve sanatları birbirinden farklı olmasına rağmen bir ressamın bir başka ressam üzerine yazdığı kitaptır ‘Gören Göz İçin Fikret Mualla’. Bu dostluk kitabında, kendisini bir öykücü gibi anlatan Abidin Dino, öykü kahramanı olarak Fikret Mualla’yı anlatmaktadır. Fikret Mualla’nın hayatındaki kırılma noktalarına yer verilmektedir. O dönemin şartları ve insanlarıyla birlikte anlatılmaktadır. Bunu yaparken aynı zamanda da resim sanatı üzerine önemli yorumlarda bulunmaktadır. Mualla’nın resimleriyle süslenmiş olan kitaptan dönemin kültürel atmosferi ve tartışma konuları da anlaşılmaktadır.

7. Ölüm Mü? Ne Buluş!

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Abidin Dino belki de yaşamı diğerlerinden her zaman biraz daha fazla ciddiye almıştır. Bu kitapta ise Abidin Dino’nun ölümle eğlenmesinin notları bulunmaktadır. İnsan, ölümün bilincinde olan tek canlıdır ve bu farkındalık onun ölümün tadını çıkarmasını engellememektedir. “Ölüm Mü? Ne Buluş!” kitabı ağır bir ameliyattan sonra hastanede yazdığı notlardan oluşmaktadır. Ferit Edgü tarafından düzenlenmiş olan Abidin Dino’nun hastane notları ölüme bakış açısını ortaya çıkarmaktadır. Kitapta hastalığın da acı çekmenin de yaşamın içerisinde onun, aslında insanların, bir parçası olduğunu anlatmaktadır.

8. Adana Yazıları

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Adana, Abidin Dino’nun yaşamında önemli yer tutmaktadır. Çocukluk, gençlik ve yaşlılık dönemlerinin belli sürelerini Adana’da geçirmiştir. Daha sonra da Adana’ya sürgün olarak gelmiştir. Sürgün hayatının zorluklarına rağmen kültür ve sanat alanlarında önemli işler başarmıştır. Adana’da ‘Türksözü’ gazetesinde çalışmıştır. Burada kendi imzasıyla da yazılar yayımlamıştır. Adana Yazıları kitabı yayıma hazırlanırken anlaşılması daha kolay olması için bazı kelimeler günümüzde kullanılan halleri ile değiştirilmiştir. Mimar Sinan’ı anlattığı yazılarının ‘ilk halleri’ bu kitabın ilk dört bölümünde yer almaktadır. Diğer yazıları ise okurlara ilk kez bu kitap sayesinde iletilmektedir.

9. Pera Palas

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Türk resminin öncüsü ve çağdaş kitapları ile Abidin Dino Türkiye’nin eşsiz insanlarındandır. Abidin Dino, bu fantastik polisiye türündeki kitabı ile yazarlığını bir kez daha göstermiştir. Kalemi ile okuyucuyu öykünün içerisine çekmektedir. Uzun yıllar Fransa’da yaşamıştır ve Pera Palas kitabını da Fransızca kaleme almıştır. Bu kitabın çevirisini ise Samih Rıfat yapmıştır. Bu kitapta rengârenk balıklarıyla Çiçek Pasajı’nı, meyhaneleri, yemişleri, Agatha Christie’nin Pera Palas’ını ve Galata Kulesi’ni bulmak mümkündür. Pera Palas, Dünya edebiyatından da faydalanarak yazılmış bir kitaptır. Özel tasarımı ve Abidin Dino’nun desenleriyle okuyuculara sunulmuştur.

10. Kızılbaş Günlerim

Çağdaş Türk Resminin Öncüsü Abidin Dino ve Kitapları

Kitabın önsözünü yazmış olan Ferit Edgü, Abidin Dino’nun arkasında bıraktığı kâğıtları bulmuştur. Bu kâğıtlar arasından Çorum-Mecitözü sürgünü ile ilgili notlar bir araya getirildiğinde Kızılbaş Günlerim ortaya çıkmıştır. Bu notlar, Mecitözü’ne gidişinden yani 1941 yılından kırk yıl sonra kaleme alınmıştır. Abidin Dino’nun ikinci sürgün yeri ise Adana’dır. Burada da sürgün hayatı yaşamakta olan abisi Arif Dino’ya katılmıştır. Bu şekilde yazdığı kâğıtlardan derlenip toparlanarak ortaya çıkan Kızılbaş Günlerim onun yaşadıklarını anlatmaktadır. Günlerden bir gün Anadolu’nun ücra bir köşesinde, bir tarikatın mensupları arasında kendisini bulan Abidin Dino’nun sürgünlük dönemi ile ilgili anıları anlatılmaktadır. ‘Kızılbaş’ denilen bu tarikat Abidin Dino’yu koruması altına almıştır.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
10
Beğen
Mutlu Mutlu
2
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
2
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
1
Üzgün
Olamaz Olamaz
2
Olamaz
Kızgın Kızgın
0
Kızgın
Komik Komik
0
Komik
İlginç İlginç
2
İlginç

Yorum bırak