Balıklar suda yaşayan, solungaçları olan ve vücudu pullu canlılardandır ve yumurta ile üremektedirler. Bazı balıklar yavrularını ağız içerisinde büyütürken bazıları da doğum yaparak yavrularını dünyaya getirmektedirler. Kıkırdaklı ve kemikli şeklinde iki balık türü vardır. Bilinen en yaşlı balık fosili 500 milyon yaşındadır. Beslenme şekilleri etçil, otçul ve hem etçil hem otçul olmak üzere üç sınıfa ayrılmaktadır. Bu listemizde genel, herkesin bildiği bilgilerin dışında balıklar hakkında şaşırtıcı ve çok duyulmamış 10 bilgi listesi hazırladık. Balıkların neden suyun dibine batmadığı, nasıl hareket ettikleri ve unutkan olup olmadıkları gibi konulara ışık tuttuk. Keyifli okumalar!
1. Balıklar Neden Batmaz?
Çok şaşırtıcı 10 farklı bilgi içerisinden balıklar hakkında en bilinmeyen ilginç olanı onların suda batmamalarıdır. Balıkların vücutlarında bulunan hava keseleri sayesinde suyun içerisinde batmazlar. Bu hava kesesi eğer patlarsa balıklar batarlar ve yukarı çıkmakta zorlanırlar. Bu keseler balığın batmasını önlerler. Köpek balıklarında ise durum farklıdır. Suda batmadan durmalarını sağlayan yüzme keseleri bulunmamaktadır. Bu sebeple köpek balıkları okyanusun dibine batmamak için sürekli yüzmek zorundadırlar. Bu yüzden de uyurken bile yüzmeleri gerekmektedir. Akvaryumda balık besleyenlerin karşılaşabileceği bir durum da balıkların öldükten sonra ters dönerek suyun üstüne çıkmasıdır.
2. Balıkların Beş Duyusu Var Mıdır?
Balıklarında yaşamını sürdürebilmesi için bazı duyu organlarını ihtiyacı vardır. Bunlardan birisi tat duyusudur. Birçok balık ağızlarını açmadan tat alabilmektedir. Duyma duyusu için insanlara gerekli olan kulak onlarda daha farklıdır. Balıkların iç kulakları vardır ve insanlar kadar mükemmel duyamazlar ancak uğultu şeklinde de olsa duyarlar. Ayrıca balıkların dilleri yoktur. Dokunma duyusu için ise bıyıklarının rolü büyüktür. Balıklar burunlarını solunum yerine suda çözünmüş kimyasal maddeleri koklamak için kullanırlar. En önemlisi görme duyusu ise balıkların türüne göre farklı şekillerdedir. Bazı balıklar polarize ve morötesi ışığı görebilirken Japon balıkları insanların görmesinin mümkün olmadığı kızılötesi ışınları görebilmektedirler.
3. Balıklar Yürür Mü?
Genel olarak balıklar suyun içerisinde yüzmektedirler. Fakat bu genelin dışında zamanının çoğunu suyun dışında geçiren bir balık vardır. Çamur balığı, su dışında da hayatta kalabilmektedir. Herkesten farklı olan solungaç yapısı onu diğer balıklardan ayırmaktadır. Ön yüzgeçlerinde diğer balıklarda olmayan çift kemik ve eklemler bulunmaktadır ve bunun sayesinde çamur üzerinde yürüyebilmektedir. Solungaç odalarında su dışında kullanabileceği bir su kaynağı taşıması sayesinde dışarıda kalabilmektedir. Çamur balığının başka ilginç özellikleri de vardır. Mesela ıslak cildinin gözenekleriyle nefes alabilmektedir. Denizde ve karada yaşayabilen bu garip tür aynı zamanda karada da çiftleşebilmektedir.
4. Balıkların Yaşı Olur Mu?
Her canlı gibi balıklarda büyür ve yıllar geçerek yaşlanır ve ölürler. Balıklar büyüdükçe pul sayıları artmaz onlarda bulunan pulları genişler. Bu şekilde de balıkların yaşı hakkında tahmin yürütülebilmektedir. Balık pullarının ortasında bulunan merkezi kısmın dışına doğru birçok halka bulunmaktadır ve bu halkalar balığın yaş tahmininde kullanılmaktadır. En uzun yaşayan balık Karadeniz’de yaşamıştır. Mersinmorinaların 120 yıl kadar yaşadığı görülmüştür ve ağırlıkları bir tondan fazladır. En fazla bir yıl yaşayan 26 cins balık türü bulunmaktadır. Afrika ve Güney Amerika nehirlerinde bulunmaktadırlar.
5. Balıklar Nasıl Hareket Eder?
Binlerce hatta yüz binlerce balık her gün bir arada yüzdüğü halde birbirlerine çarpmamayı başarmaktadırlar. Çünkü vücutlarının ortalarında yanal çizgileri bulunmaktadır. O çizgi ile çevrelerindeki bütün sesleri, titreşimleri ve dalgalanmaları anında hissedebilirler. Bu şekilde birbirlerine çarpmadan hareket etmektedirler. Ayrıca sandık balığı ve denizatlarının dışındaki balıklar vücutlarını ve kuyruklarını sallayarak yüzmektedirler. Yılanın karada yaptığı hareketlere benzeyen bu harekete yılankavi hareket denmektedir. Yılanlar vücutlarının farklı kısımlarını kıvırarak yerdeki ufak çıkıntılara bastırır ve vücudunu öne iter. Balıklar ise vücudunu kıvırarak suya bastırır ve kendisini öne iterek götürür.
6. Balıklar Uyur Mu?
Balıklar hakkında en çok merak edilen 10 şaşırtıcı bilgi arasından balıkların uyuyup uyumadığı sorusu da bulunmaktadır. Çizgi filmlerde veya animasyonlarda karşımıza çıkan balıkları bize sevdiren karakterler aynı zamanda onlar hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlamaktadır. Öğrendiklerimize göre balıklar insanlar gibi olmasa da onlar da metabolizmalarını dinlendirmektedirler. Işıklar söndüğünde yüzmeyi bırakarak kumun üzerine çöküp uyumaktadırlar. Göz kapakları olmadığından uyumuyor gibi görünmektedirler. Işık tekrar yandığında bir süre uyanamayıp habersiz bir şekilde durabilmektedirler. Köpek balıkları ise göz kapaklarına sahip tek balık türüdür. Ayrıca balıklar uyurken gözleri açık olduğu için görebileceğini düşünülse de görememektedirler. Bu durum insanların uyurken kulaklarının açık olmasına rağmen duyamaması gibidir.
7. Balıklarda İletişim Nasıl Olur?
Suyun altında konuşarak iletişime geçmenin zorluğu bir tarafa bırakılırsa balıklarda zaten ses telleri bulunmamaktadır. Lakin farklı yollarla ses çıkarmaktadırlar. Düşmanlarını korkutmak, eşlerini etkilemek gibi davranışlar için farklı sesler kullanmaktadırlar. Bazıları yüzme keseleri ile kaslarını kullanarak, bazıları iskelet yapılarını birbirine sürterek, diğerleri ise yüzerken suyu kullanarak sesler üretmektedirler. Yüksek frekanslı bu sesleri insan kulağı duyamamaktadır. Balıkların çeşitlerine göre iletişim şekilleri de farklılaşmaktadır. Örneğin ringa balıkları, gaz çıkararak iletişim kurmaktadırlar. Diğer balıklarda renk değiştirerek, hareket stilleri ile veya bazı türlerin yaptığı gibi suya hormon, enzim salgılayarak diğer balıklarla iletişimi sağlayabilmektedirler.
8. Balıklardan Neler Elde Edilir?
Balıklar insan doğasında birçok yerde kullanılmaktadır. Günümüzde sportif amaçla veya akvaryumda beslemek için değerlenen balıklar aynı zamanda büyük bir protein kaynağıdır. En ilginç ve orada balıkların ne işi olabilir diye düşünülebilecek yer rujlardır. Ruj üretiminde balık pulu kullanılmaktadır. Balıklar lezzeti açısından da mutfaklarda önemli bir yere sahiptirler. Bu özellikler sayesinde balıkların ticari değeri artmaktadır. Ayrıca bir senede gerçekleşen köpek balıkları saldırılarında 12 şahıs yaşamını kaybetmektedir fakat sadece bir saatte 11,417 köpek balığı öldürülmektedir. Kısacası balıklar protein olarak mutfakta veya balık yağı şeklinde, pulları sayesinde ruj olarak, akvaryumlarda beslemek için ve avlanma esnasında olduğu gibi çeşitli yerlerde kullanılmaktadırlar.
9. Balıklar Neden Çeşitlere Ayrılırlar?
Kimi balıklar tatlı suda kimi balıklar tuzlu suda yaşamaktadırlar. Aslında en başta bütün balıklar deniz balıkları olarak bir arada yaşamaktalardı. Daha sonra gerçekleşen kıta ayrılmaları veya depremlerle oluşan yarıklarla göller oluşmuştur. Farklı yönlere dağılan ve küçük göllere hapsolan balıklar yağan yağmurlarla da suyun giderek tatlılaşmasına alışmıştırlar. Esasında Dünyadaki su kaynaklarının sadece %0,1’i tatlı sudur fakat balık türlerinin %40’ı tatlı sularda yaşamaktadırlar. Tuzlu su balıkları su içebilmektedirler ancak tatlı su balıkları su içememektedirler. Tatlı su balıkları gerekli olan su ihtiyaçlarını solungaç zarlarından osmoz sayesinde edinmektedirler.
10. Balıklar Unutkan Mıdır?
Hakkında 10 şaşırtıcı bilgi bulunan balıklar çok ilginç hayvanlardır. Filmlerde görüldüğü gibi 3 saniyelik bir hafızaya sahip olup olmadıkları da bu şaşırtıcı bilgiler arasındadır. Yapılan araştırmalara ve deneylere göre balıklar 3 saniyelik bir hafızaya sahip değildirler. Çok zeki hayvanlar da değillerdir ancak hafızaları düşünüldüğü kadar kısa süreli değildir. Bunu siz evde kendiniz de kanıtlayabilirsiniz. Balıklarınızı bir süre sadece ışığı yakarak yemlemeye çalışırsanız ardından ışığı her yaktığınızda hemen her seferinde öğrendikleri gibi yukarı çıkarlar. Sanıldığının aksine iyi bir hafızaya sahip olan bazı balıklar aynı zamanda eğitilebilmektedirler. Bu yönleri onları köpeklere benzer kılmaktadır.
