Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

4 dk okuma süresi


Antik çağda Yunanlılar, tanrıları onurlandırmak için belli dönemlerde şenlikler düzenlerdi. Antik Yunan Döneminde ortaya çıkan farklı türlerde tiyatro oyunları bulunmaktaydı. Bu dönemin tiyatrosu tragedya, komedya ve satir oyunlarından oluşurdu. Tanrılar ve kahramanlar hakkında geleneksel hikâyeler anlatılan tragedyalar ile insanlara nasıl davranıp davranmamaları gerektiği gösterilirdi. Komedyalar, genellikle politika veya kadın erkek çatışmalarını konu edinen eğlendirici oyunlardı. Satirik oyunlar ise ciddi konularla alay eden, iğneleyici komedyalardı. Sizler için bu dönemin ünlü tiyatro oyunlarını listeledik, keyifli okumalar dileriz!

1. Zincire Vurulmuş Prometheus

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Aiskhyleos’un kaleme aldığı oyun ilk yazılı tiyatro metnidir. Tragedya türündeki oyun, tanrılara baş kaldıran Prometheus’un ateşi tanrılardan çalması ve insanlara vermesini konu edinir. Bu duruma sinirlenen tanrılar Prometheus’u zincire vurur. Prometheus işkence çektiği süre boyunca tanrılardan gelen yardımı kabul etmez. Verdiği mücadele ile insanlığın yolunu aydınlatır. Oyun 1969 yılında Sabahattin Eyüboğlu tarafından çevrilmiş, uzun yıllar boyunca sahnelenmiştir. En çok ses getiren Zincire Vurulmuş Prometheus uyarlaması 2010 yılında Atina Festivali ile birlikte geliştirilen uluslararası performans projesi “Promethiade” kapsamında gerçekleşmiştir.

2. Kral Oidipus

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Sophokles’in tragedya türündeki eseri Kral Oidipus, lanetlenmiş bir çocuğun hikâyesini anlatmaktadır. Kehanete göre Oidipus, babasını öldürüp annesiyle evlenecek ve iki çocuk sahibi olacaktır. Bunun üzerine Oidipus, öldürülmek üzere bir çobana teslim edilir fakat çoban onu öldüremez. Kehanetler sırayla gerçekleşir, oyun Kral Oidipus’un kendisini kör etmesiyle sonlanmaktadır. Kral Oidipus, Bedrettin Tuncel tarafından 1992 yılında Türkçeye çevrilmiş ve sık sık sahnelenmiştir. Oyun, 2016 yılında Emre Tandoğan yönetmenliğinde, 2019 yılında Ufuk Tan Altunkaya yönetmenliğinde yeni bir forma kavuşarak sahnelenmiştir.

3. Elektra

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Sophokles’in yazdığı yaklaşık 100 oyundan biri tragedya türündeki Elektra’dır. Elektra’nın babası Agamemnon, tanrıları sakinleştirmek için bir kızını kurban eder, daha sonra savaştan bir kadınla birlikte döner. Buna dayanamayan karısı Klitemnestra kocasını öldürür. Babasının ölümünü kabullenemeyen Elektra, küçükken güvenliği için uzağa gönderilen ağabeyi Orestes’in dönmesini ve onunla birlikte annesinden intikam almayı beklemeye başlar. Orestes geri döner ve önce annesinin kocasını sonrasında da Elektra’nın ısrarı ile annesini öldürür. Kin, nefret ve intikam duygularına yenik düşen kardeşler olay gerçekleştikten sonra pişman olur.

4. Kadınlar Meclisi

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Kadınlar Meclisi, lideri Praxagora olan bir kadın topluluğu ile ilgilidir. Yönetim işini erkeklerden daha iyi yapacağına inanan kadınlar, yönetimi devralmak için herkesi ikna etmeye karar verir, erkek kılığında gizlice Meclis’e girerler. Önergeyi sunduktan sonra kürsüde demeçler vererek savunma yaparlar. Herkesi ikna ederler ve yönetim oy birliği ile kadınlara devredilir. Yeni yasaya dayanarak, yeni bir devlet yapısı kurarlar. Şahsi mülkiyeti ortadan kaldırıp, paraların ve malların merkezi fonda toplanmasını sağlarlar. Bu sistem ile, devlet Atinalı vatandaşların tüm ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlü hale getirilir. Her alanda, herkesi kapsayacak şekilde eşitlik ilkesi uygulanmaya başlar.

5. Medea

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Medea, tragedya tarihinin önemli kadın karakterlerinin başında gelmektedir. Euripides’in yazdığı oyunda; kralın sahip olduğu altın postu almaya gelen İason’a âşık olan Medea, kardeşini öldürmek pahasına postu İason’a teslim eder ve onunla evlenir. Çocukları olur. Daha sonra İason’un babası onu başkasıyla evlendirmek ister ve İason bu isteğe karşı gelemez. Medea, yaşadığı kaybın acısı ile önce yeni gelini zehirler ve sonra kendi oğullarını öldürerek İason’dan intikam almaya çalışır. Ülkemizde de çok kez sahnelenen oyun, 2016 yılında İstanbul Devlet Tiyatrosu’da Musa Uzunlar rejisiyle sahnelenmiş ve çok ses getirmiştir.

6. Kyklops

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Kyklops, satyrikon drama türünde bir oyundur. Satir oyunları, tragedya trilojisinden sonra izlenen ve komik içeriğiyle seyircileri rahatlatmayı amaçlayan, basit kurguya sahip kısa oyunlardır. Euripides’in Kyklops isimli bu oyunu, Odysseus ile tek gözlü canavar Kyklops’un hikâyesini anlatmaktadır. Kyklops’un adasına gelen Odysseus ve tayfası, yaratığın tutsağı olan Silenus ile anlaşma yapar. Kyklops onları mağarasına kapatır. Odysseus ve adamları ucu sivri bir çubuk ile Kyklops’u kör eder ve onun koyunlarının altına saklanarak mağaradan kaçar. Antik Yunan Döneminde ortaya çıkan Kyklops, günümüze ulaşan tek satir oyunu olmasıyla tiyatro oyunları arasında önemli bir konumdadır.

7. Alkestis

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Euripides’in yazdığı bu oyun, onun hayatta kalan en eski eserlerinden biridir. Alkestis, mutlu sonla biten bir tragedyadır. Genellikle satir oyunları için ayrılmış bölümde konumlandırılmıştır. Tanrılar, Admetos’a birini kendisi yerine ölmeye ikna edebildiği sürece uzun bir ömür sürme garantisi verir. Admetos’un ailesi bunu reddeder fakat karısı Alkestis onun yerine ölmeyi göze alır. Admetos bu duruma çok üzülür ve buna neden olduğu için büyük bir pişmanlık duyar. Arkadaşı Herakles durumu öğrenir ve Alkestis’i yer altı dünyasından kurtararak tekrar yaşama döndürür. Antik Yunan Döneminde ortaya çıkan ve eleştirmenler tarafından fazlaca yorumlanan tiyatro oyunları arasındadır.

8. Dyskolos

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Menandros’un yazdığı bu oyun bir komedya türü örneğidir. Oyunda Sostratos adlı zengin bir genç adam, köylü bir kıza âşık olur. Sostratos, kızın yaşlı ve aksi babası Knemon’un (başlıktaki Dyskolos ya da “kötü huylu adam”) rızasını alamaz. Kızın erkek kardeşi Gorgias ise Sostratos’a yardım eder fakat başaramaz. Birgün Knemon’un kuyuya düşmesiyle kişiliği değişir ve işlerin gidişatı farklılaşır, böylelikle kontrol Gorgias’a geçer. Gorgias, Sostratos ve kız kardeşinin evlenmesine izin verir. Sostratos’un kız kardeşi de Gorgias ile evlenir ve oyunun sonunda kutlama yaparlar. Antik Yunan Döneminde ortaya çıkan Dyskolos önemli tiyatro oyunları arasında yer almaktadır.

9. Antigone

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Antigone, Kral Oidipus’un kızıdır. Kral Oidipus, oğullarının baskısıyla tahttan çekilmek zorunda kalıp Thebai’den sürülür; kızı Antigone’un yardımı ile Kolonos’a gider, orada ölür. Oğulları Eteokles ile Polyneikes Thebai’yi yönetmek için iktidar savaşına girer ve birbirlerini öldürür. Daha sonra dayıları Kreon kral olur. Kreon, Eteokles’in kahraman sayılarak törenle gömülmesini, Polyneikes’in cesedinin ise açıkta bırakılmasını emretmiştir. Durumdan memnun olmayan halk bunu dile getiremez ve Kreon’a karşı çıkmaya cesaret edemez. Ancak Antigone ağabeyini gömer. Bunun sonucunda ölüm cezasına çarptırılır ve kapatıldığı mahzende intihar eder.

10. Hippolytos

Antik Yunan Döneminde Ortaya Çıkan Tiyatro Oyunları

Hippolytos, Euripides tarafından yazılan bir tragedyadır. Theseus Phaidra ile ikinci evliliğini yapar. Sonrasında Phaidra, Theseus’un oğlu Hippolytos’a âşık olur. Asil Hippolytos ise onu reddeder ve bu nedenle Phaidra, Hippolytos’un kendisini rahatsız ettiğini söyleyen bir not yazarak intihar eder. Theseus bunu duyduğunda çok sinirlenir, Hippolytos’u sürgüne gönderir sonra da Poseidon’dan onu lanetlemesini ister ve denizden çıkan bir canavar, Hippolytos’un atlarını korkutur. Bunun sonucunda Hippolytos arabadan düşerek ağır darbeler alır. Theseus gerçeği öğrenir fakat iş işten geçmiştir. Hippolytos son anlarında babasını affeder, daha sonra ölür.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
9
Beğen
Mutlu Mutlu
3
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
2
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
1
Üzgün
Olamaz Olamaz
1
Olamaz
Kızgın Kızgın
0
Kızgın
Komik Komik
1
Komik
İlginç İlginç
3
İlginç

Yorum bırak