Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

4 dk okuma süresi


Anadolu Selçuklu Devleti 1075 ve 1308 yılları arasında Anadolu’da hüküm sürmüştür. Bu devlet, bölgeye hakim olmuş, Bizans ve Pers kültürünün, bölgeye göç eden Oğuz kavimlerinin kültürüyle sentezi, Anadolu’ya yeni bir kültür gelmiştir. Sırasıyla İznik ve Konya başkent edinilmiş ve özellikle Konya’da görülmeye değer pek çok mimari eser bırakılmıştır. Ne yazık ki inşa ettikleri pek çok eser ülkemizde gerektiği değer verilmemekte ve çoğu kişi tarafından tanınmamaktadır. Bu yazımızda, sizler için Anadolu Selçuklu Devleti yıllarına ait mimari yapılar listesini listeledik. İyi okumalar!

1. Gök Medrese

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

Asıl adı Sahibiye Medresesi olan bu yapı turkuaz renkli çini motifleri nedeniyle Gök Medresesi adı ile de anılır. 1271 yılında III. Gıyaseddin Keyhüsrev’in veziri Sahib Ata Fahrettin Ali tarafından yapılmıştır. Diğer yapılara nazaran, günümüze iyi durumda gelebilmiştir. Mimari olarak en öne çıkan özelliği ise yirmi beş metrelik iki minareye sahip taç kapısı ve kapının üstündeki süslemelerdir. Bu süslemelerde 12 tür hayvan başı, yıldız ve hayat ağacı motifleri kullanılmıştır. Plastik sanatına güzel bir örnek olarak kabul edilen taç kapıda kullanılan mermerler, amaçladıkları ışık-gölge sisteminde büyük rol oynamıştır ve güzel bir görünüm vermiştir. Medrese, Sivas ili sınırları içinde bulunmaktadır.

2. Alaeddin Camii

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

1220 yılında bitirilmiştir. İsmini, kurulduğu Alaeddin tepesinden almaktadır. İkonia (günümüzde Konya) şehrinde ulu cami işlevi görmüştür. İlk aşaması I. Mesud devrinde başlamış, II. Kılıçarslan’ın avlusuna kümbet (Anadolu Selçuklu’da yapılan anıt mezar) yaptırması ile bitmiştir. Öne çıkan özelliği ise birçok hükümdarın mezarını bulundurmasıdır. Caminin minaresi daha sonradan, Osmanlı Devleti devrinde inşa edilmiştir. Cami günümüze II. Abdülhamit gibi pek çok isim tarafından restore edilmiştir ve orijinal görüntüsü bilinmemektedir.

3. Karatay Medresesi

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

1251 yılında II. İzzeddin Keykavus döneminde, Emir Celaleddin Karatay tarafında yaptırılmıştır. Medrese, tefsir vb. ilimleri okutulması için sille taşından, “kapalı medrese” tipinde yaptırılmıştır. En önemli mimari özelliği ise kapısıdır. Medresenin kapısı, taş işçiliğinin şaheser niteliğindedir. Ayrıca medrese sadece Anadolu Selçuklu devrinde değil, Osmanlı devrinde de XIX. yüzyılın sonlarında kadar kullanılmıştır. Bu sayede, medresede Selçuklu eserleri yanı sıra Osmanlı eserleri de sergilenmektedir.Ayrıca, kullanıldığı sürenin uzunluğu, yapının kalitesini ve mimarisinin dehasını da göstermektedir. Medrese, günümüz Konya ilinde bulunmaktadır.

4. İnce Minareli Medrese

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

Gök Medrese ile aynı hükümdarın devrinde ve aynı vezir tarafından 1264 yılında yaptırılmıştır. Hadis ilmi öğretmek için yapılmıştır. Bir diğer adı da Darü-l Hadis’dir. Müzede, Selçuklu ve Karamanoğlu devletlerinden kalma oyma tekniği ile yazılmış taş ve mermer inşa-tamir kitabeleri, Konya Kalesi’ne ait oyma tekniği ile tahta üzerine yapılmış bitkisel ve geometrik kapı ve pencere kanatları vb. eserler bulunmaktadır. İnce minareli Medrese, XIX. yüzyılın sonuna kadar kullanılmıştır ve Konya ilindedir.

5. Arslanhane Cami

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

Anadolu Selçuklu yıllarına ait mimari yapılar listemizde bulunan Arslanhane Cami, Ahi Şerafettin Cami olarak da bilinir. XIII. yüzyılda ahiler (esnaf dayanışma teşkilatı) tarafından yaptırılmıştır. Sahip olduğu mihrabın iki yanına ahşap sütunlarla dizilmiş ve Selçuklu motifleriyle süslenmiştir. Yapıda kullanılan taşlar Roma ve Bizans döneminden kalmadır. “Arslanhane” denmesinin sebebi, duvarında gömülü olan antik bir aslan heykeli bulunmasıdır. Ülkemizdeki en ihtişamli yapılar arasında bulunan Arslanhane Cami, Ankara ilimizin Altındağı ilçemizde bulunmaktadır.

6. Sivrihisar Ulu Cami

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

İnşası 1232 yılında bitmiştir. Anadolu’nun, ahşap direkli günümüze ulaşan nadir camilerdendir. Bu nadirliği, camiye 2016 UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde bir yer kazandırmıştır. Bu ahşap direkler altmış yedi tane olup, çatıyı tutmak için dikilmişlerdir. Üzerindeki oymalar ve desenler, bu ahşap direklerin en ilgi çekici detayıdır. Cami, Eskişehir ilimizin Sivrihisar ilçesinde yer almaktadır.

7. Hunat Hatun Külliyesi

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in annesi Mahperi Hunad Sultan tarafından yaptırılmıştır. Yapımı 1238 yılında bitmiştir. Bu yapının minaresi de II. Abdülhamit tarafından sonradan yaptırılmıştır. Bugün ise dini ilimlerin öğretilmesi yerine Kayseri Etnografya Müzesi’ne çevrilmiştir. En dikkat çeken özelliği ise, restorasyon çalışmaları boyunca her katmandan çıkarılan, duvara kazınmış dualar ve hadislerdir. Külliye, Kayseri ilimizin şehir merkezinde bulunmaktadır.

8. Çifte Minareli Medrese

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

I. Alaeddin Keykubad’ın eşi Hüdavent Hatun tarafından yapılmıştır. 1291 yılında yapımı biten bu bina, Selçuklu mimarisinin çok güzel bir örneği olarak kabul edilir. Fakat, savaşlarda işgalci güçler tarafından pek çok kez yağmalanmış ve çini işçiliği olan bazı taşlar çalınmıştır. Yine de en öne çıkan özelliği olan büyük kümbeti hala yerindedir ve hala şehrin en büyüğüdür. sahiptir. Medrese, Erzurum ilimizde bulunmaktadır.

9. Taş Mescit

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

I. Alaeddin Keykubat devrinde, Çankırı Valisi Cemalettin Ferruh tarafından yaptırılmıştır. Yapımı 1235 yılında tamamlanmıştır. İki tane mezar odası ile birlikte pek çok işi görmesi için yapılmıştır. Bu odalardan önemli bir tanesi, şifahane ne yazık ki moloz taşından yapıldığı için yıkılmıştır. Hala mescit olarak kullanılmaktadır ve cumhuriyetin kuruluşuna kadar mevlevihane olarak kullanılmıştır. En çok yapının üst kısımlarındaki ve heykel görünümü verilmiş iki adet taş eserdeki plastik sanatı işçiliğidir. Mescit, Çankırı ilimizde bulunmaktadır.

10. Nevşehir Kalesi

Anadolu Selçuklu Devleti Yıllarına Ait Mimari Yapılar

Anadolu Selçuklu yıllarına ait mimari yapılar arasında yer alan Niğde Kalesi’nin, kim tarafından ve ne zaman yapıldığı belirsizdir. XII. yüzyılda Bağdat’a giden kervanların korunması amacı ile yapıldığı düşünülmektedir. Fakat, mimarisi Bizans mimarisine benzediği için kanıtlanamamaktadır. En dikkat çeken özelliği ise altından geçen gizli geçitleri ve sonradan kazı çalışmaları ile bulunan yeraltı şehirleridir. İsa Mesih’in göğe yükselişinin bir tasviri ve birçok Ortodoks Fresklerin bulunduğu bir kilisenin yanı sıra, VI. veya VII. yüzyıla ait olduğu düşünülen kayadan oyma bir manastır bulundu. Adından belli olduğu gibi kale, Nevşehir ilimizdedir ve arkeolojik kazılar için çok önemli bir alandır.


Bu içeriğe ifadenle renk ver!

Beğen Beğen
10
Beğen
Mutlu Mutlu
5
Mutlu
Eğlenceli Eğlenceli
2
Eğlenceli
Üzgün Üzgün
1
Üzgün
Olamaz Olamaz
2
Olamaz
Kızgın Kızgın
4
Kızgın
Komik Komik
0
Komik
İlginç İlginç
3
İlginç

Yorum bırak